İklim krizine sıradışı çözüm: Asteroide bağlanacak dev "şemsiye"

Araştırmada, güneş radyasyonunu yaklaşık yüzde 1,7 oranında azaltmak için gereken "şemsiyenin" türü tespit edildi

(Brooks Bays, Hawaii Üniversitesi Astronomi Enstitüsü)
(Brooks Bays, Hawaii Üniversitesi Astronomi Enstitüsü)
TT

İklim krizine sıradışı çözüm: Asteroide bağlanacak dev "şemsiye"

(Brooks Bays, Hawaii Üniversitesi Astronomi Enstitüsü)
(Brooks Bays, Hawaii Üniversitesi Astronomi Enstitüsü)

Bilim insanlarının geliştirdiği teori, Dünya'yı aşırı güneş ışığından korumak ve böylece küresel ısınma üzerindeki etkinin azalmasını sağlamak amacıyla güneş kalkanı olarak kullanılacak dev bir uzay "şemsiyesini" içeren yeni bir yaklaşımı ortaya koydu.

Hawaii Üniversitesi Astronomi Enstitüsü'nden gökbilimci István Szapudi, yakalanan bir asteroide karşı ağırlık olarak bağlanacak güneş kalkanının, onlarca yıl içinde iklim krizini hafifletebilecek uygulanabilir bir tasarım haline getirilebileceğini söyledi.

Dünya hızla ısınırken, gezegenin dört bir yanındaki bilim insanları iklim değişikliğinin etkilerini azaltmak için bir dizi yeni yol geliştiriyor.

Küresel sıcaklığı azaltmak için daha önce önerilen yaklaşımlardan biri, güneş "şemsiyesi" kullanarak Dünya'yı Güneş ışığının bir kısmına karşı gölgede bırakmak olmuştu.

Ancak böyle bir kalkanı yerçekimi kuvvetlerini dengeleyecek ve güneş radyasyonu basıncının kalkanı savurmasını önleyecek kadar devasa inşa etmek için gereken büyük miktarda ağırlık, kalkanın inşasında kullanılabilecek en hafif malzemeleri bile imkansız derecede pahalı kılıyor.

Dr. Szapudi, yakın zamanda PNAS adlı bilimsel dergide yayımlanan yeni çalışmada, devasa bir kalkan yerine toplam kütleyi 100 kattan daha aza indirgeyebilecek bağlı bir karşı ağırlık kullanılmasını öneriyor.

Araştırmanın ortaya koyduğu teoride kalkanın kütlesinin çoğunu Dünya'dan fırlatmamak için, yakalanacak bir asteroidin karşı ağırlık olarak kullanılabileceği belirtiliyor.

Dr. Szapudi, "Hawaii'de gündüz dışarıda yürürken birçok kimse güneş ışığını kesmek için şemsiye kullanır. Ben de şöyle düşündüm, bunun aynısını Dünya için yapıp yaklaşan iklim değişikliği felaketini hafifletebilir miyiz?" dedi.

Yeni araştırma, güneş radyasyonunun Dünya'da doğurduğu etkiyi yaklaşık yüzde 1,7 oranında azaltma hedefine ulaşmak için ihtiyaç duyulacak bu tarz bir "şemsiyenin" türünü belirledi. Yüzde 1,7 azalma, küresel sıcaklıklarda felaket boyutundaki artışı önlemek için gerekli olabilecek bir oran.

Çalışmada, kalkana Güneş doğrultusunda bağlı bir karşı dengeleyici yerleştirmenin toplam ağırlığı 3 milyon 500 bin tona indirebileceği bulundu. Bu, daha önce hesaplanan bağlantısız kalkan ağırlıklarından yaklaşık 100 kat daha hafif.

Yine de bu miktar Dünya'dan uzaya yapılan fırlatmaların mevcut kapasitesinin çok ötesinde. Halihazırda en büyük roketler bile alçak Dünya yörüngesine sadece 50 ton civarı yük taşıyabiliyor.

Ancak çalışmaya göre karşı ağırlık olarak asteroit kullanıldığında, bu ağırlığın yalnızca yüzde 1'inin (yaklaşık 35 bin ton) yani sadece kalkanın Dünya'dan fırlatılması yeterli olacak.

Üstelik daha yeni ve hafif malzemelerle kalkanın kütlesi daha da hafifletilebilir.

Dr. Szapudi, bu tarz bağlantılı bir yapının inşasının ve konuşlandırılmasının mevcut kalkan tasarımlarına göre daha hızlı ve ucuz olacağını belirtti.

Independent Türkçe



Bilim insanları beklenmedik bir besinin bilişsel sorunları azaltabileceğini buldu

Araştırmada, beslenmeyle alınan bakır miktarındaki artışın bilişsel işlevi güçlendirebileceği bulundu (Unsplash)
Araştırmada, beslenmeyle alınan bakır miktarındaki artışın bilişsel işlevi güçlendirebileceği bulundu (Unsplash)
TT

Bilim insanları beklenmedik bir besinin bilişsel sorunları azaltabileceğini buldu

Araştırmada, beslenmeyle alınan bakır miktarındaki artışın bilişsel işlevi güçlendirebileceği bulundu (Unsplash)
Araştırmada, beslenmeyle alınan bakır miktarındaki artışın bilişsel işlevi güçlendirebileceği bulundu (Unsplash)

Tom Watling 

Beslenme yoluyla daha fazla bakır tüketen yetişkinlerin hafıza, dikkat ve dil gibi bilişsel testlerde daha iyi performans gösterme eğiliminde olduğu, bir araştırmada bulundu.

60 yaş ve üzeri 2 bin 400'den fazla Amerikalının katıldığı çalışmada, günde yaklaşık 1,4 mg bakır tüketenler, 0,8 mg'den daha az tüketenlere kıyasla bir dizi bilişsel değerlendirmede daha yüksek puan aldı.

Çok düşük miktarda gerekmesine rağmen bakır, sinir hücrelerinde enerji üretimine katkı sağlayarak, temel nörotransmitterlerin oluşumunu destekleyerek ve vücudun doğal antioksidan savunmasını güçlendirerek beyin sağlığında kritik bir rol oynuyor.

Kabuklu deniz ürünleri, tahıllar, fasulye ve kuruyemişler iyi bakır kaynakları fakat uzmanlar dengeli bir diyetin yeterli miktarda bakır sağlaması gerektiğini söylüyor.

Öte yandan yüksek miktarlar gastrointestinal sorunlara yol açabildiğinden bilim insanları, bakırın yaşlanan beyin üzerindeki etkilerinin genel olarak koruyucu mu yoksa zararlı mı olduğu konusunda tartışmaya devam ediyor.

Bakırın faydaları üzerine yapılan son araştırmayı yürüten ekip, katılımcılardan iki ayrı günde yedikleri her şeyi hatırlamasını istedi. Daha sonra bu rakamların ortalamasını alarak her bir kişinin günlük bakır tüketimini hesapladılar.

Bilişsel yetenekleri test eden, iyi bilinen 4 görev arasında hızlı sembol eşleştirmenin yanı sıra anında ve gecikmeli kelime hatırlama vardı ve tüm ölçümleri birleştiren genel bir "küresel" puan kullanıldı.

Sonuçlar net bir örüntü ortaya koydu: Bakır tüketimi arttıkça bilişsel performans iyileşti ve teste bağlı olarak günlük yaklaşık 1,2 ila 1,6 mg'da zirve yaptı.

Bu seviyelerin üzerine çıkıldığında daha fazla fayda sağlanmadı.

Bakır tüketiminde en üst çeyrektekiler, en alt çeyrekte yer alanlara göre eşleştirme testinde yaklaşık 4 sembol daha fazla bildi ve gecikmeli kelime hatırlama testinde yarım kelime kadar daha fazla hatırladı.

Daha önce felç geçirmiş kişilerin daha da fazla fayda sağladığı görüldü: Özellikle bu grupta yüksek düzeyde bakır tüketen kişilerin genel bilişsel puanlarında belirgin bir artış oldu.

Araştırmacılar bunun, bakır tüketiminin bilişsel işlevi geliştirdiğini söylemeye yetecek kadar kanıtı sunmadığını belirtse de bağlantının "biyolojik açıdan makul" olduğunu savunuyor.

Raporda şu ifadelere yer veriliyor: 

Beslenmeyle alınan bakır beyin sağlığı açısından kritik önemde ve antioksidan savunma, nörotransmitter sentezi ve enerji metabolizmasında oyndağu rolle bilişsel işlev üzerinde koruyucu etkiler sağlayabilir.

Independent Türkçe, independent.co.uk/news