Avrupa Uzay Ajansı'nın (ESA) evrenin büyük kısmını oluşturduğu varsayılan karanlık maddeyi araştırmak üzere inşa ettiği Öklid uzay aracından heyecan verici ilk veriler geldi.
Yıldızlarla dolu ilk görüntüler, 1 Temmuz'da fırlatılan uzay aracının devreye alındığı ve cihazlarının kalibre edildiği esnada çekildi. Bu yüzden bilim insanları, bu çarpıcı görüntünün bile aslında aracın tam potansiyelini yansıtmadığını söylüyor.
Proje yöneticisi Giuseppe Racca, "11 yılı aşkın süredir Öklid'i tasarlayıp geliştiriyoruz. Bu ilk görüntüleri görmek heyecan verici ve son derece duygusal" dedi.
ESA'nın Bilim Direktörü Carole Mundell de, "Ekiplerimiz, Öklid'in 1 Temmuz'da fırlatılmasından bu yana yorulmadan çalıştı ve bu ilk görüntüler, Öklid'den bekleyebileceğimiz olağanüstü verilere dair cezbedici bir bakış sunuyor" ifadelerini kullandı.
Teleskoptan sorumlu bir başka araştırmacı Knuf Jahnke ise götüntüleri şöyle yorumladı:
Çok ayrıntılı, tek kelimeyle harika.
Öklid'in hedeflerinden biri de gökyüzünün üçte birinden fazlasını ve iki milyar kadar galaksiyi kapsayan bir harita çıkarmak. Bu, evrenin şimdiye kadarki en büyük haritası olacak.
Cihaz Dünya'nın çevresine ulaşması 10 milyar yıl süren ışığı yakalayarak, 13,8 milyar yaşındaki evrenin tarihine yeni bir bakış açısı da sunacak.
Karanlık madde ve diğer gizemler
Bu görevde toplanacak bilgiler, evrenin genel olarak daha iyi anlaşılmasını sağlayabilir. Bilim insanlarına göre evrenin yüzde 95'i halen büyük bir gizem.
Standart modelde evrenin yüzde 80'inin hiçbir cihazla gözlemlenememiş karanlık maddeden oluştuğu varsayılıyor. Bu görüşe göre karanlık madde aynı zamanda evrenin genişlemesini sağlayan itici güç.
Karanlık maddenin ne olduğu, neye benzediği ya da neyden yapıldığı bilinmiyor.
Ancak standart model hesaplarının tutması için evrendeki kütleçekim kuvvetlerinin şu anda gözlenebilenin çok daha üstünde olması gerekiyor.
Bazı bilim insanları bu çekim kuvvetini yaratan faktörün karanlık madde olduğuna inanıyor.
Öklid gibi daha gelişkin ve yenilikçi uzay araçları karanlık madde de dahil olmak üzere evrenin birçok gizemine dair önemli ipuçları sunabilir.
Aralık 2022'de fırlatılan ve gelmiş geçmiş en güçlü uzay teleskobu diye anılan James Webb Teleskobu da birkaç ay içinde evrenin tarihine dair çok önemli bilgiler sağladı.
Öklid'in bilimsel operasyonlarının da ekim ayında resmen başlaması bekleniyor.
Independent Türkçe, IFL Science, Science Alert
Araştırmacılar, eski okyanus tortularını inceleyerek tsunamiye dair olası kanıtlar buldu (Aya Kubota/Yusuke Takeda/Keewook Yi/Shin-ichi Sano/Yasuhiro Iba)