30 yıldır bekleyen Japon bilim insanları: "Uzaylılardan mesaj gelmesi an meselesi"

Stanford Üniversitesi'nden evrene gönderilen mesajın üzerinden 40 yıl geçti

Gökbilimciler uzun süredir evrenin derinliklerinde yaşam izleri arıyor (NASA)
Gökbilimciler uzun süredir evrenin derinliklerinde yaşam izleri arıyor (NASA)
TT

30 yıldır bekleyen Japon bilim insanları: "Uzaylılardan mesaj gelmesi an meselesi"

Gökbilimciler uzun süredir evrenin derinliklerinde yaşam izleri arıyor (NASA)
Gökbilimciler uzun süredir evrenin derinliklerinde yaşam izleri arıyor (NASA)

30 yıllık bekleyişin ardından bilim insanları çok yakın zamanda uzaylılardan mesaj almayı umuyor.

Ancak ihtimal zayıf: Mesaj, gezegeni yokmuş gibi görünen bir yıldıza gönderilmişti ve sadece bir saatliğine duyulabilecekti.

Japon gökbilimciler Masaki Morimoto ve Hisaşi Hirabayaşi'nin, insanların neye benzediğini ve Dünya'da yaşamın nasıl işlediğini göstermeyi amaçlayan bir mesaj oluşturup evrene göndermesinin üzerinden 40 yıl geçti. Stanford Üniversitesi'ndeki bir teleskobu kullanan Japon bilim insanları, 16,7 ışık yılı uzaklıkta yer alan ve etrafında potansiyel olarak yaşam barındırabilecek bir yıldız olan Altair'e mesaj göndermişti.

Mesajın gönderilmesinden onlarca yıl sonra, Hyogo Üniversitesi'nden Şinya Narusava liderliğindeki bir ekip, büyük bir Japon teleskobu kullanarak mesajımıza yanıt gönderen bir şey olup olmadığını görmeye çalışacak. Gökbilimciler, yıldıza uzaklık ve aradan geçen zaman göz önüne alındığında, şu sıralar bir cevap gelmesinin olası olduğuna inanıyor.

Bilim insanları yıldızdan gelecek mesajları bugün (22 Ağustos) dinleyecek. Bu tarih, Orihime ve Altair'in temsil ettiği Hikoboşi adlı iki tanrının buluşmasının sembolik olarak kutlandığı Japonya'nın Tanabata yıldız festivalindeki önemi nedeniyle seçildi.

Narusava, uzaylıların orada bir yerlerde olduğu ve mesajın gerçekten de uzak yıldızın etrafındaki uzaylı yaşama doğru gönderilmiş olabileceği konusunda umutlu.

Gökbilimci, Japon gazetesi Asahi Shimbun'a verdiği röportajda "1990'lardan bu yana çok sayıda ötegezegen tespit edildi" dedi.

Altair'de yaşamı sürdürebilecek çevreye sahip bir gezegen olabilir.

İlk mesaj 15 Ağustos 1983'te bir Japon haftalık çizgi roman antolojisiyle yapılan işbirliği kapsamında gönderilmişti.

Ancak uzaylılarla temas kurma girişimi hiçbir zaman tamamen ciddi görünmemişti. Dolayısıyla bu işe dahil olan bilim insanlarının hayal kırıklığına uğraması da pek olası değil. Gizmodo'nun 2008'de yaptığı bir habere göre, o yıl bir e-postası gün yüzüne çıkan Hirabayaşi, mesaj gönderme fikrini bulduklarında ikilinin sarhoş olduğunu kabul ediyor.

Japon bilim insanı o dönem, "Uzaylılara inanıyorum ama bulunmaları çok zor" demişti. Hirabayaşi ayrıca okul çağındaki çocuklardan mesajla ilgili bir dizi ileti aldığını ve bunun da mesajı yollamaya değer kıldığını belirtmişti.

Independent Türkçe



Nvidia, İsrail'in kuzeyinde milyarlarca dolarlık yeni bir kampüs inşa etmeyi planlıyor

Nvidia logosu (Reuters)
Nvidia logosu (Reuters)
TT

Nvidia, İsrail'in kuzeyinde milyarlarca dolarlık yeni bir kampüs inşa etmeyi planlıyor

Nvidia logosu (Reuters)
Nvidia logosu (Reuters)

Amerikan teknoloji devi Nvidia bugün İsrail'in kuzeyinde büyük bir kampüs inşa etme planlarını resmi olarak açıkladı. Projenin, bölgedeki istihdam, konut ve kalkınma olanakları üzerinde geniş kapsamlı etkiler yaratması bekleniyor.

Şarku’l Avsat’ın Walla internet sitesinden aktardığına göre, Kiryat Tivon’da kurulacak bu dev kampüs için yapılacak yatırımlar, önümüzdeki yıllarda birkaç milyar şekel seviyesinde olacak. İnşaat çalışmalarının 2027’de başlaması, ilk kullanımın ise 2031’de gerçekleşmesi öngörülüyor.

Piyasa değeri yaklaşık 4,3 trilyon dolar olan Nvidia, kampüsü yaklaşık 22 dönümlük bir alanda geliştirmeyi planlıyor. Projede 160 bin metrekarelik kapalı alan bulunacak ve uluslararası bir mimarlık ekibi, Kaliforniya’nın Santa Clara kentindeki şirketin dikkat çekici merkezinden esinlenerek tasarımı üstlenecek.

Kampüs; yeşil alanlar, bir ziyaretçi merkezi, kafeler ve restoranların yanı sıra laboratuvarlar ve ortak çalışma alanlarını da kapsayacak. Amaç, Nvidia içindeki inovasyonu teşvik etmenin yanı sıra girişimlerle ve diğer iş ortaklarıyla iş birliğini artırmak.

İsrail, Nvidia’nın ABD dışındaki en büyük ve en önemli geliştirme merkezi konumunda bulunuyor ve şirket, ülkedeki ileri teknoloji sektörünün en büyük işverenlerinden biri olarak öne çıkıyor. Planlanan kampüs, şirketin Silikon Vadisi’ndeki genel merkezinden sonra ikinci en büyük tesis olacak ve 10 binden fazla çalışana ev sahipliği yapacak. Bu sayı, Nvidia’nın İsrail’deki mevcut çalışan sayısının yaklaşık iki katı ve dünya genelinde 38 ülkede çalışan iş gücünün üçte biri anlamına geliyor.

Kiryat Tivon’un batı kesiminde konumlanan alan, proje için düzenlenen rekabetçi bir seçimin ardından belirlendi. Seçime, Yukarı Celile’deki onlarca yerel yönetim katıldı; Yokneam, Hayfa, Migdal HaEmek, Afula, Harish ve Netanya gibi şehirler projeye ev sahipliği yapmak için yarıştı.

Nvidia’ya ait araziler, değeri onlarca milyon şekel olan alan için yüzde 51 indirimle tahsis edilecek. Gerekli onaylar, yabancı bir şirkete arazi satışı için İsrail yasaları çerçevesinde Savunma ve Dışişleri bakanlıkları tarafından zaten verildi. İlk aşamada Nvidia’nın, vergi ve geliştirme maliyetleri hariç olmak üzere, arazinin bir bölümü için yaklaşık 90 milyon şekel ödemesi bekleniyor.

Nvidia, küresel ölçekte yapay zekâ alanında öncü bir şirket olarak öne çıkıyor ve süper bilgisayar teknolojilerinde lider konumda bulunuyor. Bu başarıda, özellikle yapay zekâ uygulamaları geliştirmeye uygun paralel işlem kapasiteleri sayesinde grafik işleme birimlerini (GPU) üretmesi önemli rol oynuyor.

İsrail’deki faaliyetler, Nvidia’nın 2019’da Mellanox Technologies’i satın almasıyla başladı ve bu sayede sunucu çiftliklerinde işlemciler arasında olağanüstü bağlantı hızları sağlayan teknolojiler geliştirildi. Mellanox’un satın alınmasının ardından Nvidia, İsrail merkezli üç startup’ı daha bünyesine kattı. Şirketin İsrail’deki ofisleri Tel Hay, Yokneam, Raanana, Tel Aviv ve Beerşeba’da yer alıyor.

İsrail’deki geliştirme merkezi, Prof. Dr. Gal Chechik liderliğinde yapay zekâ araştırmaları yürüten bir ekibe ev sahipliği yapıyor. Ekip, üretken yapay zekâ, makine öğrenimi ve doğal dil işleme konularında çalışıyor. Diğer ekipler ise robotik, otonom araç sistemleri, sürüş yazılımları, siber güvenlik ve oyun performansının iyileştirilmesi alanlarına odaklanıyor. Yokneam’daki tesis, Nvidia’nın İsrail’deki ilk süper bilgisayarı Israel-1’i de barındırıyor.

Planlanan kampüsün yanı sıra Nvidia, Yokneam yakınlarındaki Mevo Carmel sanayi bölgesinde yaklaşık 30 bin metrekarelik alana sahip, İsrail ve Ortadoğu’nun en büyük veri merkezlerinden birinin inşasına da yakında başlayacak. Tesis, Israel-1’den daha gelişmiş yeni bir süper bilgisayara sahip olacak ve yalnızca şirketin Ar-Ge faaliyetleri için kullanılacak.

Kampüs ve veri merkezinin inşa edilmesi, bölgenin önemli bir teknoloji merkezi haline gelmesine katkı sağlayacak ve binlerce iş imkânı ile yüzlerce yeni şirketi çekecek. Bu istihdamın bir kısmı doğrudan Nvidia’ya ait olacak, diğer kısmı ise yeni tesislerin hizmet sağlayıcıları olarak faaliyet gösterecek.

Nvidia... İsrail'in güçlü destekçisi

Nvidia CEO’su Jensen Huang, Tayvan doğumlu ve dokuz yaşında ABD’ye göç etmiş bir girişimci olarak biliniyor ve İsrail’in en güçlü destekçilerinden biri olarak tanınıyor. Huang, şirketin İsrail’deki faaliyetlerini sürekli övüyor ve yatırımlarını sürdürmeye devam ediyor.

Huang, konuyla ilgili olarak yaptığı açıklamada, “İsrail, dünyanın en parlak teknik zekâlarını barındırıyor. Burası Nvidia için ikinci vatan haline geldi. Yeni kampüsümüz, ekiplerimizin bir araya gelip iş birliği yapacağı, yenilikler geliştireceği ve yapay zekânın geleceğini inşa edeceği bir merkez olacak. Bu yatırım, İsrail’deki ailelerimize ve yapay zekâ çağındaki benzersiz katkılarına olan derin ve sürekli bağlılığımızı yansıtıyor” ifadelerini kullandı.

FRG
Nvidia CEO'su Jensen Huang (AFP)

Huang geçen hafta, 738 gün boyunca Hamas tarafından gözaltında tutulan İsrailli Nvidia çalışanı Avinatan Or’u şirketin Silikon Vadisi’ndeki genel merkezinde ağırladı. Or, o sırada ABD’de bulunan İsrail’deki Nvidia yetkilileri tarafından karşılandı.

Or’un dönüşünün ardından Huang, Nvidia çalışanlarına dünya çapında etkileyici bir mesaj göndererek Or’un annesi Ditza Or’un cesaretini övdü ve İsrail’deki Nvidia çalışanlarının Or ailesine esaret süresince verdikleri sürekli desteği takdir etti.

Bugün yapılan açıklama sonrası, Nvidia’nın Kıdemli Başkan Yardımcısı ve İsrail Geliştirme Merkezi Başkanı Amit Craig, “Nvidia’nın İsrail’deki büyümesi dikkat çekici oldu; bu, ekiplerimizin olağanüstü yetenekleri ve mühendislik mükemmeliyeti sayesinde gerçekleşti. Nvidia yönetimine, bu yeni büyüme aşamasında güven ve destekleri için minnettarız. Maliye Bakanlığı ve İsrail Arazi İdaresi’ne de ortaklıkları için teşekkür ediyoruz. Bu vizyonu gerçeğe dönüştürmeyi ve yapay zekâ geleceğini inşa etmeye devam etmeyi sabırsızlıkla bekliyoruz” dedi.

Kiryat Tivon Yerel Konseyi Başkanı Ido Greenblum ise projeyi ‘kuzey bölgesi için önemli bir proje’ olarak nitelendirdi. Greenblum, “Nvidia'nın bu bölgeyi seçmesinin doğru bir karar olacağına inanıyoruz. Şirkete güvenleri için teşekkür ediyoruz” ifadelerini kullandı.


James Webb'den şaşırtan keşif: Elmas yağan, limon biçimli gezegen

PSR J2322-2650b (solda), pulsarıyla (sağda) kütleçekim kilidi içinde olduğu için hep aynı tarafı pulsara bakıyor (NASA)
PSR J2322-2650b (solda), pulsarıyla (sağda) kütleçekim kilidi içinde olduğu için hep aynı tarafı pulsara bakıyor (NASA)
TT

James Webb'den şaşırtan keşif: Elmas yağan, limon biçimli gezegen

PSR J2322-2650b (solda), pulsarıyla (sağda) kütleçekim kilidi içinde olduğu için hep aynı tarafı pulsara bakıyor (NASA)
PSR J2322-2650b (solda), pulsarıyla (sağda) kütleçekim kilidi içinde olduğu için hep aynı tarafı pulsara bakıyor (NASA)

NASA'nın James Webb Uzay Teleskobu'nu (JWST) kullanan bilim insanları, bugüne kadar gördüklerine hiç benzemeyen bir atmosfere sahip bir gezegen keşfetti.

Şikago Üniversitesi'nden Michael Zhang ve ekibi, yaklaşık Jüpiter'in kütlesine sahip ancak tipik bir gaz devine pek benzemeyen bir ötegezegen buldu.

Şekli limona benzeyen PSR J2322-2650b adlı gezegen, bir pulsarın yörüngesinde dönüyor. Pulsarlar, tıpkı diğer nötron yıldızları gibi, büyük kütleli bir yıldızın yakıtını tüketip süpernova patlaması yaşamasının ardından meydana geliyor.

Bu patlamanın ardından geriye, Güneş'in 1-2 katı bir kütleye sahip ancak yaklaşık 20 kilometre çapı olan, son derece yoğun çekirdek kalıyor. Pulsarlar, son derece hızlı dönen nötron yıldızlarıdır.

Pulsarla arasında 1,6 milyon kilometre gibi kısa bir mesafe (karşılaştırmak gerekirse Dünya, Güneş'ten yaklaşık 100 kat daha uzakta) olan gezegen, bir turunu 7,8 saatte tamamlıyor. Bu yakınlıktan dolayı pulsarın kütleçekim kuvveti, gezegeni tuhaf bir limon şekline sokuyor.

Ancak yeni keşfedilen gezegenle ilgili ilginç olan şey, bir pulsarın etrafında dönmesi değil, daha önce görülmemiş bir atmosfer bileşimine sahip olması.

Araştırma ekibinden Peter Gao "Sonuçlar tam bir sürpriz oldu" diyor: 

Verileri aldıktan sonra hepimizin ortak tepkisi 'Bu da ne?' olmuştu. Beklediğimizden son derece farklıydı.

Sözkonusu pulsar büyük ölçüde gama ışını yayıyor ve JWST evreni kızılötesi ışıkta görmek üzere tasarlandığı için pulsar teleskobun görüşünü kapatmıyor. Bilim insanları bu sayede PSR J2322-2650b'yi rahatça gözlemleme imkanı buldu.

Bulguları hakemli dergi The Astrophysical Journal Letters'ta dün (16 Aralık) yayımlanan çalışmaya göre gezegenin atmosferi büyük ölçüde helyum ve karbondan meydana geliyor. Araştırmacılar gökcismini kaplayan karbon bulutlarının, yoğunlaşarak elmas oluşturduğunu tahmin ediyor.

Bugüne kadar incelenen yaklaşık 150 ötegezegen atmosferinden hiçbirinde tespit edilebilir seviyede moleküler karbon bulunmamıştı.

Zhang, "Bu, daha önce kimsenin görmediği yeni bir gezegen atmosferi türü" diyerek ekliyor:

Su, metan ve karbondioksit gibi bir ötegezegen üzerinde görmeyi beklediğimiz normal moleküller yerine, moleküler karbon, özellikle de C3 ve C2 gördük.

Karadul sistemi mi?

Araştırmacılar bu kadar yüksek oranda karbon içeren bir bileşimin nasıl ortaya çıktığını anlamaya çalışıyor. 

Gezegendeki sıcaklıklar 2 bin 40'la 650 derece arasında değişiyor. NASA'ya göre bu sıcaklıklarda moleküler karbon normalde diğer atom türleriyle bağlanır ve ancak gezegenin atmosferinde neredeyse hiç oksijen veya azot yoksa baskın hale gelir.

Pulsar ve ötegezegen ikilisi, bilim insanları tarafından bir tür "karadul sistemi" olarak değerlendiriliyor. Bu nadir sistemler, hızlı dönen bir pulsarın küçük, düşük kütleli bir yıldızla eşleşmesiyle meydana geliyor.

Bu sistemlerde küçük yoldaştan gelen madde, pulsara akarak zamanla onun daha hızlı dönmesine ve güçlü bir rüzgar oluşturmasına yol açıyor. Bu rüzgar ve radyasyon daha sonra daha küçük olan yoldaş yıldızı bombardımana tutarak ondan yavaş yavaş madde koparıyor. 

Karadul sisteminde pulsar, adını aldığı örümcek gibi, talihsiz eşini yavaş yavaş tüketiyor.

Bilim insanları sözkonusu ikilinin tipik bir karadul sistemi olmadığını ancak buna benzediğini düşünüyor. Ayrıca PSR J2322-2650b resmen yıldız değil, ötegezegen sınıfında yer alıyor.

Zhang, "Bu şey normal bir gezegen gibi mi oluştu? Hayır çünkü bileşimi tamamen farklı" diyerek ekliyor:

Acaba 'normal' karadul sistemleri gibi bir yıldızın dış kabuğunun soyulması sonucu mu oluştu? Muhtemelen hayır çünkü nükleer fizik saf karbon üretmiyor.

 Bilim insanları, bu tuhaf gökcisminin nasıl oluştuğunu ve atmosferinin neden bu kadar sıradışı olduğunu anlamak için çalışmalarını sürdürüyor.

Independent Türkçe, Space.com, Interesting Engineering, NASA, The Astrophysical Journal Letters


Google, arama çubuğuna "artı" ekledi

Google'ın son yapay zeka modeli Gemini 3, testlerde diğer araçlardan daha iyi performans sergilemişti (Reuters)
Google'ın son yapay zeka modeli Gemini 3, testlerde diğer araçlardan daha iyi performans sergilemişti (Reuters)
TT

Google, arama çubuğuna "artı" ekledi

Google'ın son yapay zeka modeli Gemini 3, testlerde diğer araçlardan daha iyi performans sergilemişti (Reuters)
Google'ın son yapay zeka modeli Gemini 3, testlerde diğer araçlardan daha iyi performans sergilemişti (Reuters)

Google yapay zekayı arama motoruna entegre etme yolunda bir adım daha attı. Arama çubuğundaki büyüteç simgesi artı işaretiyle değiştirildi. 

Dünyanın en popüler arama motorunun giriş sayfası yıllardır sade bir tasarıma ve bazı temel işlevlere sahip.

Kullanıcılar merak ettikleri şeyleri zorlanmadan yazıp tek bir tuşla sonuçlara ulaşıyor. Zaman içinde buna sesle ve görselle arama özellikleri de eklendi.

Çubuğun başındaki büyüteç simgesi, anahtar sözcüklerle ilgili trend olmuş aramaları göstermeye yarıyordu. Ancak şirket bunun yerine bir artı işareti koyarak yeni işlevler ekledi.

Şimdilik dünyanın çeşitli yerlerinde görülen değişiklik Türkiye'de henüz mevcut değil. Ayrıca özellik mobil cihazlarda değil sadece masaüstünde erişme açık ve oturum açılmamış gizli modda çalışıyor.

Güncellemeyle ilgili Google henüz bir açıklama yapmadı.

Yeni eklenen bu artı işareti kullanıcıların dosya veya görsel yüklemesine olanak tanıyor. Bu sayede Google'ın Google’ın Gemini tabanlı yapay zeka  özellikleri devreye giriyor. Gemini içeriği inceleyerek kullanıcıların sorularına yanıt veriyor. 

Görsel kaldırıldı.
Test aşamasında olduğu belirtilen yeni özellik artı işareti, arama sonuçlarında yapay zekanın daha sık kullanılmasını hedefliyor (9to5Google)

CNET'in aktardığı üzere örneğin kullanıcılar bir maket kitinin talimatlarını yükleyince, parçaları nereden satın alabileceğini sorabiliyor.

Şirket daha önce de arama sonuçlarının yapay zekayla oluşturulan özetlerini sunmak gibi değişikliklerle teknolojiyi arama motoruna entegre etme yönünde adımlar atmıştı.

Bu yeni hamle de sektörün önde gelenleri arasındaki rekabetin kızıştığı bir döneme denk geldi.

Önceki haftalarda Gemini 3'ün bazı testlerde ChatGPT'yi geçmesinin ardından OpenAI'ın "kırmızı alarm" verdiği öne sürülmüştü.

Sektördeki bazı yorumcular, yapay zeka yarışında Google’ın öne geçtiğini savunuyor.

Independent Türkçe, 9to5Google, Android Police, CNET, Tech Times