James Webb Uzay Teleskobu, Girdap Galaksisi'ni görüntüledi

Gök cisminin bükülen sarmal kolları yeni görüntüde son derece ayrıntılı biçimde yer alıyor

M51 gece gökyüzünde en çok gözlemlenen nesnelerden biri (Avrupa Uzay Ajansı)
M51 gece gökyüzünde en çok gözlemlenen nesnelerden biri (Avrupa Uzay Ajansı)
TT

James Webb Uzay Teleskobu, Girdap Galaksisi'ni görüntüledi

M51 gece gökyüzünde en çok gözlemlenen nesnelerden biri (Avrupa Uzay Ajansı)
M51 gece gökyüzünde en çok gözlemlenen nesnelerden biri (Avrupa Uzay Ajansı)

NASA'nın öncülüğünde işletilen James Webb Uzay Teleskobu, şimdiye kadarki en çarpıcı görüntülerinden birini kaydetti.

Gelmiş geçmiş en güçlü uzay teleskobu diye nitelenen cihaz, Girdap Galaksisi diye de adlandırılan M51 galaksisini görüntüledi.

Teleskobun NIRCam ve MIRI aygıtlarıyla kaydedilen çarpıcı görüntüde sarmal kollar arasındaki gizli özellikler ve muazzam ayrıntılar yer alıyor.

Galaksi, lavabo giderinin etrafında dönen suyu anımsatan yapısı nedeniyle Girdap diye adlandırılıyor.

Aslında bu galaksinin kollarından birinin en dış ucunda küçük, sarımsı bir galaksi mevcut. Bu galaksiye NGC 5195 adı veriliyor ve iki galaksi etkileşim halinde.

NGC 5195 çok daha küçük. Ancak kütle çekim etkisi Girdap Galaksisi'nin belirgin sarmal kollarının oluşumuna katkı sağlıyor.

Girdap Galaksisi, Av Köpekleri takımyıldızı yönünde, 31 milyon ışık yılı uzaklıkta yer alıyor (Avrupa Uzay Ajansı)
Girdap Galaksisi, Av Köpekleri takımyıldızı yönünde, 31 milyon ışık yılı uzaklıkta yer alıyor (Avrupa Uzay Ajansı)

Gök cisminin bükülen sarmal kolları yeni görüntüde son derece ayrıntılı biçimde yer alıyor.

Görüntüdeki koyu kırmızı bölgeler, sarmal kollarda yoğunlaşan sıcak tozdan oluşuyor.

Kollar boyunca uzanan ve mavi-beyaz merkeze doğru giden parlak alanlarsa yıldızların oluştuğu bölgeler. Bu turuncu ve sarı alanlarda yakın zamanda oluşmuş yıldız kümelerinin meydana getirdiği iyonize gazlar göze çarpıyor.

Independent Türkçe



IBM'in yeni fiber optik teknolojisi, "ışık hızını yapay zeka çağına" taşıyor

Bilişim teknolojisi devinin yeni modeli, gelişmiş yapay zeka araçlarının eğitimini birkaç haftaya düşürme potansiyeli taşıyor (IBM)
Bilişim teknolojisi devinin yeni modeli, gelişmiş yapay zeka araçlarının eğitimini birkaç haftaya düşürme potansiyeli taşıyor (IBM)
TT

IBM'in yeni fiber optik teknolojisi, "ışık hızını yapay zeka çağına" taşıyor

Bilişim teknolojisi devinin yeni modeli, gelişmiş yapay zeka araçlarının eğitimini birkaç haftaya düşürme potansiyeli taşıyor (IBM)
Bilişim teknolojisi devinin yeni modeli, gelişmiş yapay zeka araçlarının eğitimini birkaç haftaya düşürme potansiyeli taşıyor (IBM)

IBM, çiplerin ışık hızıyla iletişim kurmasını sağlayan yeni teknolojisiyle yapay zeka eğitiminde muazzam seviyede hız ve enerji tasarrufu yapılacağını öngörüyor.

Yapay zeka modelleri geliştikçe ihtiyaç duydukları işlemci gücü seviyesi de artıyor. Bunun sonucunda veri merkezleri gittikçe daha fazla enerjiye ihtiyaç duyuyor.

Bunun yanı sıra çoğu gelişmiş bilgisayar çipi, hâlâ bakır tellerle taşınan elektrik sinyallerini kullanarak iletişim kuruyor.

Tıpkı internet gibi uzun mesafeler arasındaki iletişimdeyse genellikle fiber optik kablolardan yararlanılıyor.

Veri merkezleri dış dünyayla iletişimde ışık sinyalleriyle iletişim kuran fiber optik kullansa da veri bilgisayara ulaştığında bakır kablolara geri dönülüyor. 

Bakır kabloların istenen hızda iletişim kuramadığı için çoğu veri işlemcisi boşta bekleyerek bir sonraki veri paketinin gelmesini bekliyor.

Bu da özellikle üretken yapay zeka araçlarının eğitimi gibi kapsamlı işlerde yavaşlamaya ve enerji kaybına yol açıyor. 

ABD merkezli bilişim devi IBM, fiber optik teknolojisini çipler arası iletişimde kullanarak sorunun üstesinden gelmeyi amaçlıyor. Şirket 9 Aralık Pazartesi günü yaptığı açıklamada yeni teknolojisini tanıttı.

IBM ekibinden araştırmacılar bir çipin kenarına, mevcut yöntemlerden 6 kat daha fazla optik fiber eklemesini sağlayacak bir modül geliştirdi. 

Milimetre başına 51 optik fiber kabloyu birbirine bağlayan modül, Polimer Optik Dalga Kılavuzu (PWG) denen bir yapı kullanıyor. PWG aynı zamanda iletilen ışık sinyallerinin birbirine karışmasını da engelliyor. 

Araştırma ekibinden Mukesh Khare "Hepimizin bildiği gibi en iyi iletişim teknolojisi fiber optik ve bu nedenle fiber optik her yerde uzun mesafeli iletişimde kullanılıyor" diyerek ekliyor:

Bu yeni teknoloji, fiber optiğin gücünü çipe taşıyor.

Şirket yeni fiber optik kullanan çiplerin, sadece elektrik sinyalleriyle iletişim kuran muadillerine kıyasla 80 kat daha yüksek bant genişliğine sahip olacağını öne sürüyor.

"Işık hızını üretken yapay zeka çağına" taşıdığını ifade eden IBM, böylece geniş dil modellerinin üç ay yerine üç haftada eğitilebileceğini öngörüyor. 

Bilişim devi ayrıca bir yapay zeka modelinin eğitiminden tasarruf edilecek enerjinin ABD'de 5 bin haneye bir yıl boyunca elektrik sağlayabileceğini iddia ediyor. 

IBM Kıdemli Başkan Yardımcısı ve Araştırma Direktörü Dario Gil "Bu çığır açıcı adım sayesinde yarının çipleri, fiber optik kabloların veri merkezlerinin içine ve dışına veri taşımasına benzer şekilde iletişim kuracak ve geleceğin yapay zeka iş yüklerini kaldırabilecek daha hızlı, daha sürdürülebilir iletişim çağını başlatacak" ifadelerini kullanıyor.

Independent Türkçe, New Atlas, New Scientist, IBM