Bitki yiyen uzun boyunlu dinozorlara ait en eski fosil Hindistan'da bulundu

Bulgular, ülkenin "dinozor evrimi için önemli bir merkez" olabileceğini gösteriyor

 (IIT Roorkee)
(IIT Roorkee)
TT

Bitki yiyen uzun boyunlu dinozorlara ait en eski fosil Hindistan'da bulundu

 (IIT Roorkee)
(IIT Roorkee)

Uzmanlar, yaklaşık 167 milyon yıl önce yaşamış en eski uzun boyunlu dinozorun fosillerinin Hindistan'da çıkarıldığını ve bunun, ülkenin "dinozor evrimi için önemli bir merkez" olduğunu ortaya koyduğunu söyledi.

Bu keşif, gezegene ayak basmış en eski bitki yiyen dev sürüngenlerden bazılarını ortaya çıkardı.

Scientific Reports adlı bilimsel dergide yayımlanan yeni araştırmaya göre, adını Hindistan'daki Tar çölünden alan Tharosaurus indicus dinozoru, Orta Jura döneminde yaşıyordu.

Aralarında Hindistan Teknoloji Enstitüsü (IIT) Roorkee ve Hindistan Jeoloji Araştırmaları'ndan (Geological Survey of India) isimlerin de bulunduğu araştırmacılar fosili, tarih öncesi Tetis Okyanusu boyunca uzanan bir kıyı şeridinin parçası olan batıdaki Racastan eyaletinde bulunan Jaisalmer şehri yakınlarındaki bir bölgede ortaya çıkardı.

Bilim insanlarına göre bu yeni dinozor, dikraeosauridler olarak bilinen, bitkilerle beslenen ve uzun boyunları bulunan grubun bir üyesiydi.

Bu yeni dinozor aynı zamanda bu dinozor grubunun Hindistan'da bulunan ilk ve dünyadaki en eski örneği.

IIT Roorkee, eskiden Twitter olan X'te yaptığı paylaşımda "IITRoorkee ve Hindistan Jeoloji Araştırmalar Enstitüsü'nden Prof. Sunil Bajpai ve Debajit Dutta, Jaisalmer'de uzun boyunlu, bitki yiyen bir dikraeosaurid dinozorun en eski fosil kalıntılarını keşfetti. Bu, Hindistan'ın dinozor evriminin önemli bir merkezi olduğunu gösteriyor" dedi.

Keşif, o dönemde Hindistan alt kıtasının da bir parçası olduğu tarih öncesi kara parçasındaki sauropod dinozorlarının çeşitliliğine dair yeni bilgiler sağlıyor.

Bilim insanları çalışmada, "Tharosaurus'un paleobiyocoğrafik değerlendirmeleri, Hindistan'daki diğer Jura sauropodlarıyla birlikte ele alındığında, yeni Hint taksonunun Hindistan'da ortaya çıkan ve Pangea'nın geri kalanına hızla dağılan bir soyun kalıntısı olduğunu düşündürüyor" diye yazdı.

Orta Jura-Erken Kretase dönemlerinden bu gruba ait diğer dinozorlar çoğunlukla Afrika ve Güney Amerika'nın yanı sıra ABD ve Çin'deki alanlardan çıkarılmıştı.

Araştırmacılar, bu dinozorların diplodokoidler olarak bilinen daha büyük grubunun hepsinin uzun gövdeleri ve boyunlarında dikenler olduğunu söyledi.

Araştırmacılar, T. indicus'un ise boyun kemiklerinin yan tarafındaki uzun girinti ve sinir dikenleriyle grubundaki diğer türlerden biraz farklı olduğunu ve muhtemelen benzersiz dikenlere sahip olduğunu belirtti.

Bilim insanları diplodokoid dinozor grubunun muhtemelen Hindistan'dan yayıldığını ya da Hindistan'da ortaya çıkmış olabileceğini düşünüyor ancak bu teorinin Orta Jura döneminden bir başka Asyalı dinozor grubu olan Lingwulong'la karşılaştırılması ve "hâlâ bağdaştırılması gerektiğini" de ekliyor.

Araştırmacılar yeni keşfin, bu tür ata dinozor gruplarını aramak için Hindistan'daki eski fosil alanlarının daha fazla örneklenmesine duyulan ihtiyacı da vurguladığını söyledi.

Independent Türkçe



Sadece 300 ışık yılı uzakta devasa gaz bulutu keşfedildi

Bilim insanları Orion gibi bulutsularda yıldız oluşumunu incelese de sürecin öncesi hakkında daha az gözlem yapılabiliyor (NASA)
Bilim insanları Orion gibi bulutsularda yıldız oluşumunu incelese de sürecin öncesi hakkında daha az gözlem yapılabiliyor (NASA)
TT

Sadece 300 ışık yılı uzakta devasa gaz bulutu keşfedildi

Bilim insanları Orion gibi bulutsularda yıldız oluşumunu incelese de sürecin öncesi hakkında daha az gözlem yapılabiliyor (NASA)
Bilim insanları Orion gibi bulutsularda yıldız oluşumunu incelese de sürecin öncesi hakkında daha az gözlem yapılabiliyor (NASA)

Dünya'ya beklenmedik kadar yakın bir mesafede devasa bir gaz bulutu keşfedildi. Moleküler gaz bulutu, bilim insanlarına yıldız oluşum sürecini incelemeleri için eşsiz bir fırsat sunuyor.

Moleküler bulutlar içindeki toz ve gaz kümeleri çökerek yıldızları meydana getiriyor. Hidrojen ve karbonmonoksit molekülleri içeren bu bulutları, yıldız oluşturmalarından önce görmek zorlu bir iş.

Bilim insanları moleküler hidrojen gazı neredeyse görünmez olduğu için bu bulutları ararken karbonmonoksite odaklanıyor. Ancak karbonmonoksit miktarı azsa bulut kolayca gözden kaçabiliyor.

Araştırmacılar yeni keşfedilen moleküler gaz bulutunun bugüne kadar saptanmamasını da buna bağlıyor.

Bulguları hakemli dergi Nature Astronomy'de dün (28 Nisan) yayımlanan çalışmayı yürüten ekip, bulutu daha önce hiç kullanılmamış bir yöntemle tespit etti. Araştırmacılar, buluttaki hidrojenin yaydığı ultraviyole ışık sayesinde keşfi yaptı.

Güney Kore'nin STSAT-1 uydusunun verilerini inceleyen araştırmacılar, hidrojenin doğal olarak yaydığı uzak ultraviyole ışığı fark etti. Normalde bu spektrumdaki ışığı yakalamak epey zor ancak uydunun spektrografı, bunu analiz edilebilecek dalga boylarına ayırmayı başardı. 

Rutgers Üniversitesi'nden çalışmaya liderlik eden Blakesley Burkhart, "Bu, moleküler hidrojenin uzak ultraviyole emisyonunu doğrudan bularak keşfedilen ilk moleküler bulut. Bu bulut, kelimenin tam anlamıyla karanlıkta parıldıyor" diyor.

Yunan mitolojisindeki şafak tanrıçası Eos'un adı verilen gaz bulutu Dünya'dan sadece 300 ışık yılı uzakta. Yaklaşık 3 katrilyon kilometrelik bu mesafe insan ölçeğinde muazzam bir büyüklüğe denk düşse de galaktik ölçekte çok yakın kabul ediliyor. Dünya'ya en yakın yıldız oluşum bölgesi olan Orion Bulutsusu yaklaşık 1300 ışık yılı uzakta. 

Hilale benzeyen bulutun kütlesi Güneş'in kütlesinin yaklaşık 3 bin 400 katı ve yaklaşık 40 Ay çapına (140 bin kilometre) sahip. 

Makalenin yazarlarından Thomas Haworth "Bu şey adeta kozmik arka bahçemizde ve biz onu kaçırdık" diyor.

Güneş Sistemi'nin yakın çevresini ifade eden Yerel Kabarcık'ta yer alan Eos, bugüne kadar bulunan en yakın moleküler bulut. 

Bilim insanları bu sayede yıldız ve yıldız sistemlerinin nasıl oluştuğunu çok daha iyi anlayabilecekleri bir imkana sahip. 

Burkhart, "Teleskoplarımızla baktığımızda, oluşum aşamasındaki tüm yıldız sistemlerini görebiliyoruz ancak bunun nasıl gerçekleştiğini ayrıntılı olarak bilmiyoruz" diyerek ekliyor: 

Eos'u keşfetmemiz heyecan verici çünkü artık moleküler bulutların nasıl oluştuğunu ve ayrıştığını, bir galaksinin yıldızlararası gaz ve tozu yıldızlara ve gezegenlere nasıl dönüştürdüğünü doğrudan ölçebiliyoruz.

Araştırmacılar ayrıca yeni yöntemi kullanarak yakınlarda gizlenen başka moleküler bulutları da keşfetmeyi umuyor.

Çalışmanın bir diğer yazarı Thavisha Dharmawardena "Bu teknik yıldızlararası ortam hakkında bildiklerimizi baştan yazabilir, galaksideki gizli bulutları ortaya çıkarabilir ve hatta kozmik şafağın algılanabilen en uzak sınırlarına kadar ulaşabilir" ifadelerini kullanıyor.

Independent Türkçe, Space.com, CNN, Nature Astronomy