Dünya'nın manyetik alanı, Ay yüzeyindeki su oluşumunda etkili olabilir

ABD'li araştırmacılar, Ay yüzeyinde su oluşumunda, Dünya'nın manyetik alanından kopan yüksek enerjili elektronların da etkisinin olabileceğini tespit etti

(AA)
(AA)
TT

Dünya'nın manyetik alanı, Ay yüzeyindeki su oluşumunda etkili olabilir

(AA)
(AA)

Hawaii Üniversitesi'nden araştırmacılar, Hindistan'ın 2008-2009 yıllarında tamamladığı Chandrayaan-1 misyonunda Ay yüzeyi hakkında toplanan bilgileri kullandı.

Ay ve diğer havasız gök cisimlerinin yüzeyinde hidroksit ve su oluşumunun arkasındaki temel mekanizmanın Güneş rüzgarları olduğunu belirten araştırmacılar, söz konusu oluşum sürecine Dünya'nın manyetik kalkanının etkisini inceledi.

Chandrayaan-1'in haritalandırıldığı çalışmada, Ay'ın Dünya'ya bakan yüzeyindeki su bulunan bölgeler ile Ay'ın Dünya'nın manyetik kalkanından geçtiği farklı evreler karşılaştırıldı.

Araştırmacılar, Ay'ın kendi çevresinde bir tam tur için harcadığı sürenin yüzde 27'lik bölümünde Dünya'nın manyetik kalkanının etkisiyle büyük oranda Güneş rüzgarlarından korunmasına karşın, mavi gezegene bakan yüzeyindeki su oluşumunda herhangi bir farklılık olmadığını saptadı.

Hawaii Üniversitesi'nden baş araştırmacı Shuai Li, çalışmanın sonuçlarının gelecekti araştırmalar için umut verici olduğunu söyleyerek, "(Dünya'nın) manyetik kalkanında, doğrudan Güneş rüzgarlarının yaydığı protonlarla ilişkili olmayan, farklı oluşum süreçleri veya yeni su kaynakları bulunabilir" ifadesini kullandı.

Li, yeni keşfin önceki çalışmalarla ele alındığını, Dünya'nın Ay ile daha önce keşfedilmemiş bağlarını ortaya koyabileceğini vurguladı.

Araştırmanın sonuçları, Nature Astronomy dergisinde yayımlandı.



Teknoloji dünyasını sallayan DeepSeek, Ay Yeni Yılı tatiline girdi

DeepSeek'in Pekin'deki ofislerinin kat işareti (AFP)
DeepSeek'in Pekin'deki ofislerinin kat işareti (AFP)
TT

Teknoloji dünyasını sallayan DeepSeek, Ay Yeni Yılı tatiline girdi

DeepSeek'in Pekin'deki ofislerinin kat işareti (AFP)
DeepSeek'in Pekin'deki ofislerinin kat işareti (AFP)

Bu hafta çığır açan yapay zeka modelleriyle teknoloji dünyasını sallayan Çinli girişim DeepSeek, Ay Yeni Yılı için bir ara verdi.

Amerikalı teknoloji devleri OpenAI, Google ve Meta'ya rakip olacak düşük maliyetli ve açık kaynaklı yapay zeka modelleri çıkararak sektörü ve küresel borsaları sarsan şirket, pazartesi günü ABD hisselerinde yaklaşık bir trilyon dolarlık değer kaybına yol açmıştı.

Silikon Vadisi, Wall Street ve yeni başkan Donald Trump da dahil Amerika'nın siyasi yönetimi hâlâ DeepSeek'in atılımını tartışıyorken şirketin Hangzhou'daki merkezi, bir hafta sürecek Yeni Ay Yılı tatiline girdi.

DeepSeek, son güncellemesini pazartesi gününün sonlarına doğru yayımladı ve yerel basında çıkan haberlerde girişimin ofislerinin salı sabahından itibaren tatil nedeniyle terk edildiği bildirildi.

Yeni Ay Yılı, 12 yıllık bir döngüden oluşuyor ve döngüdeki her sene, Çin astrolojisinde metal, ahşap, su, ateş veya toprakla eşleştirilmiş bir hayvanla bağlantılı. Yılan Yılı kutlamaları çarşamba günü itibarıyla başladı.

Tech in Asia'nın bildirdiğine göre yine de şirkete duyulan heyecan sürüyor ve güvenlik görevlileri merkeze gelen davetsiz misafirleri geri çeviriyor.

Şirket bu hafta R1 adlı gelişmiş yapay zeka modelinin, OpenAIın eğitmek için daha fazla sayıda pahalı Nvidia çipi kullandığı ChatGPT'si gibi batılı rakiplerinden çok daha düşük maliyetle eğitildiğini iddia etmişti.

DeepSeek, yapay zeka modelinin OpenAI, Meta ve Google gibi ABD şirketlerinin benzer sistemler üretmek için harcadığı milyarlarca doların aksine, eski Nvidia H800 çipleriyle eğitilmesine harcadığı hesaplama gücünün 6 milyon dolardan daha aza mal olduğunu söylemişti. Girişim eski çiplerle çalışmak zorunda kalmıştı çünkü ABD, Çin'in yapay zeka alanındaki ilerlemesini engellemek amacıyla gelişmiş Nvidia sistemlerinin ihracatını yasaklamıştı.

DeepSeek'in bu zor koşullara rağmen elde ettiği başarı, Amerikalı büyük yapay zeka şirketlerinin servetlerinde hızlı ve keskin değişimlere yol açmıştı. Salı günü hisseleri yüzde 17 düşen Nvidia, piyasa değeri 500 milyar doların üzerindeki şirketler arasında en büyük tek günlük kayıpla tarihe geçmişti.

Trump, Çin girişiminin başarısının ABD teknoloji sektörü için bir "uyarı" olduğunu söylemişti.

Salford Üniversitesi'nden bir ekonomi uzmanı olan Richard Whittle, "DeepSeek'in üst seviye yapay zeka aracını ücretsiz bir şekilde piyasaya sürmesi ve geliştirilme maliyetinin çok düşük olduğunu bildirmesi hızla ilerleyen yapay zeka pazarında Silikon Vadisi ve Amerika'nın hakimiyetine duyulan inancı sarstı" demişti.
 

xzscdfvgrth
Pekin'deki DeepSeek ofislerinin binası (AFP)

DeepSeek ekibi, kayda değer başarısına rağmen dikkat çekmekten sakınıyor. Girişimin hakim hissedarı Liang Wenfeng aynı zamanda High-Flyer adlı kantitatif serbest yatırım fonunun kurucularından. Serbest yatırım fonunun DeepSeek'te ne kadar hissesi olduğu bilinmiyor.

Hükümet kayıtları, High-Flyer'ın yapay zeka modellerini eğitmek için kullanılan çiplerin patentlerine sahip olduğunu gösteriyor.

Kamuoyu, hükümet kayıtlarına göre resmi adı Hangzhou DeepSeek Yapay Zeka Temel Teknoloji Araştırma Co Ltd olan Deepseek'in diğer çalışanları hakkında pek fazla bilgiye sahip değil.

Şirketin yapay zeka modeli üzerine arXiv veritabanında yayımladığı araştırmada, yaklaşık 70 çalışanın adı geçiyor.

Independent Türkçe