Hindistan'ın Güneş'e gönderdiği araç, kilit önemdeki son manevrasını tamamladı

"Uzay aracı halihazırda onu Güneş'le Dünya arasındaki L1 noktasına götürecek bir yörüngede"

Hindistan'ın Aditya-L1 uzay aracını taşıyan PSLV-C57 roketi, 2 Eylül 2023'te Sriharikota'daki Satish Dhawan Uzay Üssü'nden fırlatılmıştı (Reuters)
Hindistan'ın Aditya-L1 uzay aracını taşıyan PSLV-C57 roketi, 2 Eylül 2023'te Sriharikota'daki Satish Dhawan Uzay Üssü'nden fırlatılmıştı (Reuters)
TT

Hindistan'ın Güneş'e gönderdiği araç, kilit önemdeki son manevrasını tamamladı

Hindistan'ın Aditya-L1 uzay aracını taşıyan PSLV-C57 roketi, 2 Eylül 2023'te Sriharikota'daki Satish Dhawan Uzay Üssü'nden fırlatılmıştı (Reuters)
Hindistan'ın Aditya-L1 uzay aracını taşıyan PSLV-C57 roketi, 2 Eylül 2023'te Sriharikota'daki Satish Dhawan Uzay Üssü'nden fırlatılmıştı (Reuters)

Hindistan Uzay Ajansı'nın, ülkenin ilk Güneş misyonu olan Aditya L1 uzay aracı, Dünya etrafındaki kilit önemdeki manevrasını tamamladı ve Güneş'e doğru fırlama hareketini gerçekleştirdi.

Güneş rüzgarlarını incelemeyi amaçlayan Aditya L1, 2 Eylül'de Hindistan'ın ana uzay merkezi Sriharikota'dan fırlatıldı ve Dünya etrafında dönerek dört manevra yaptı. Bu manevralar uzay aracının Güneş'e doğru yapacağı yolculuk için gerekli hızı kazanmasını sağladı.

Uzay aracının nihai hedefi, Lagrange Noktası L1 olarak bilinen ve dünyadan yaklaşık 1,5 milyon km uzaklıkta bulunan, Güneş ve Dünya'ya göre konumunu koruyabileceği ve iki gök cisminin çekim alanları arasında dengede kalabileceği bir nokta. Bu konum, uzay aracına Güneş'in açık bir görüntüsünü sunarken aynı zamanda yakıt tüketimini de azaltacak.

Hindistan uzay ajansı ISRO, salı günü uzay aracının yolculuğuna ilişkin yaptığı güncellemede, aracın halihazırda "Güneş-Dünya L1 noktasına doğru yola çıktığını" belirtti. 

Hindistan Uzay Araştırma Örgütü (ISRO) daha önce Twitter olarak bilinen X platformunda yaptığı paylaşımda, "Trans-Lagrangean Nokta 1 Yerleştirme (TL1I) manevrası başarıyla gerçekleştirildi. Uzay aracının halihazırda kendisini Güneş-Dünya L1 noktasına götürecek bir yörüngede" diye belirtti.

Yaklaşık 110 gün sonra bir manevrayla L1 çevresindeki bir yörüngeye oturtulacak.

Bu hamle aynı zamanda Hindistan uzay ajansının bir nesneyi uzayda başka bir gök cismine ya da konuma doğru başarılı bir yörüngeye oturttuğu art arda 5. sefer olacak.

Pazartesi günü erken saatlerde ISRO, uzay aracının Dünya'dan 50 bin km'den daha uzak mesafelerdeki iyon ve elektronları ölçmeye başlayan özel aletlerindeki sensörlerle bilimsel veri toplamaya başladığını ve gezegeni çevreleyen parçacıkların davranışını analiz etmeye katkı sunduğunu söyledi.

Uzay aracı, ISRO'nun yanı sıra Bangalor'daki Hindistan Astrofizik Enstitüsü (IIA) ve Pune'daki Üniversitelerarası Astronomi ve Astrofizik Merkezi (IUCAA) dahil araştırma enstitüleri tarafından geliştirilen 7 bilimsel yük taşıyor.

Bu yükler Güneş'in fotosfer, kromosfer ve en dış katman olan korona gibi farklı katmanlarının incelenmesini sağlayacak.

Bilim insanları görevden, güneş radyasyonunun yörüngedeki binlerce uydu üzerindeki etkisi hakkında daha fazla bilgi edinmeyi umuyor.

Araştırmalar, Güneş'in güneş fırtınaları şeklinde yaydığı enerji parçacıklarının Dünya'daki iletişimi kontrol eden uyduları vurabileceğini gösteriyor.

Aracın bazı parçalarının geliştirilmesinde görev alan Somak Raychaudhury, "Bir uydunun büyük bir korona salımı tarafından vurulması nedeniyle iletişimin büyük ölçekte kesildiği dönemler oldu. Alçak dünya yörüngesindeki uydular küresel özel şirketlerin ana odak noktası ve bu da Aditya-L1 misyonunu çok önemli bir proje yapıyor" dedi.

Independent Türkçe



Meta, yapay zekâ ihtiyaçları için nükleer enerjiye yöneliyor

Meta'nın Kaliforniya'daki şirket merkezinin yakınındaki logosu (DPA)
Meta'nın Kaliforniya'daki şirket merkezinin yakınındaki logosu (DPA)
TT

Meta, yapay zekâ ihtiyaçları için nükleer enerjiye yöneliyor

Meta'nın Kaliforniya'daki şirket merkezinin yakınındaki logosu (DPA)
Meta'nın Kaliforniya'daki şirket merkezinin yakınındaki logosu (DPA)

Meta, Constellation Energy'den nükleer enerji satın almak için 20 yıllık bir anlaşma imzalayarak, teknoloji devlerinin veri merkezlerinin artan enerji ihtiyaçlarını karşılamak için sektörle iş birliği yapma eğilimini sürdürdü.

Meta, Haziran 2027'den itibaren Constellation'ın Illinois'deki Clinton Temiz Enerji Merkezi'nden yaklaşık 1,1 gigavat güç satın alacak. Bu, tesisin tek nükleer reaktörünün toplam çıktısını temsil ediyor.

İki şirket, uzun vadeli anlaşmanın santralin devam eden işletimini ve yeniden lisanslanmasını destekleyeceğini doğruladı.

Şarku’l Avsat’ın CNBC'den aktardığına göre Meta'nın taahhüdü olmadan santral, 2017'den bu yana kullandığı emisyonsuz kredinin süresi dolduğunda kapanma riskiyle karşı karşıyaydı.

Constellation Başkanı ve CEO'su Joe Dominguez, “Meta ile ortaklık yapmaktan gurur duyuyoruz... Meta, mevcut santrallerin yeniden lisanslanmasını ve genişletilmesini desteklemenin yeni enerji kaynakları bulmak kadar etkili olduğunu fark etti” ifadelerini kullandı.

Clinton Centre'ın üretimini de 30 megawatt artıracak olan anlaşmanın şartları açıklanmadı. Santral doğrudan Meta'nın veri merkezlerini beslemeyecek; teknoloji devinin yüzde 100 temiz enerji üretme hedefine katkıda bulunurken bölgesel şebekeye güç sağlamaya devam edecek.

Bu duyuru, büyük teknoloji şirketleri ile nükleer endüstri arasında yapılan bir dizi anlaşmanın sonuncusu. Eylül ayında Constellation, Three Mile Island'ı yeniden çalıştıracağını ve 20 yıllık bir anlaşma kapsamında Microsoft'a enerji satacağını duyurmuştu.

Google geçtiğimiz yıl küçük modüler nükleer reaktörler (SMRs) geliştiren Kairos Power ile yaptığı iş birliğinin ardından üç yeni nükleer tesisin geliştirilmesini finanse etme sözü verdi. Amazon ise ekim ayında bu reaktörlerin geliştirilmesi için 500 milyon dolardan fazla yatırım yaptı ve Mart 2024'te Susquehanna Nükleer Santrali’nde faaliyet gösterecek bir veri merkezi kompleksi satın aldı. Amazon, Google ve Meta gibi teknoloji devleri mart ayında Dünya Nükleer Birliği öncülüğünde 2050 yılına kadar nükleer enerjinin küresel olarak üç katına çıkarılması çağrısında bulunan bir taahhüdü imzaladılar.

Ancak Constellation ile yapılan anlaşma, Meta'nın nükleer enerji sektörüne ilk resmi girişi anlamına geliyor. Şirket aralık ayında, ABD'de bir ila dört gigawatt arasında yeni nükleer kapasite ekleme arzusunu belirterek, ortak olacak nükleer enerji geliştiricileri bulmak için bir teklif talebinde bulundu. Gelişmiş nükleer enerjiye odaklanan bu teklif halen değerlendirme aşamasında ve şirketin Clinton tesisine verdiği destekten farklı.

Meta Küresel Enerji Başkanı Urvi Parekh şunları söyledi: “Yapay zekâ hedeflerimizi ilerletmeye devam etmek için temiz ve güvenilir enerjiyi güvence altına almak şart. Clinton tesisinin önümüzdeki yıllarda da faaliyet göstermesine katkıda bulunmaktan ve bu tesisin ABD'nin enerji liderliğini ilerletmenin önemli bir parçası olduğunu göstermekten gurur duyuyoruz.”

Başkan Donald Trump kısa bir süre önce, 2050 yılına kadar ABD'nin nükleer kapasitesini dört katına çıkarma hedefiyle nükleer enerjinin yaygınlaştırılmasını hızlandırmayı amaçlayan dört kararname imzaladı. Bu kararnameler, diğer hususların yanı sıra, Nükleer Düzenleme Komisyonu'nun elden geçirilmesini ve yerli bir nükleer yakıt tedarik zinciri kurulmasını öngörüyor.

Beyaz Saray ayrıca, küçük modüler reaktörler de dahil olmak üzere reaktörlerin düzenleyici onayının hızlandırılması çağrısında bulundu. Geçmişte nükleer projeler yüksek ön maliyetlerden ve uzun inşaat programlarından mustaripti. Sektör, küçük nükleer reaktörlerin nükleer enerjiyi genişletmek için daha uygun maliyetli bir yol olacağını umuyor. Şu anda ABD'de faaliyette olan küçük nükleer reaktör bulunmuyor.

Diğer yandan Constellation dün yaptığı açıklamada, Clinton sahasında küçük bir nükleer reaktör inşa etme olasılığı için Nükleer Düzenleme Komisyonu'ndan yeni bir lisans almayı değerlendirdiğini duyurdu.