Yapay zeka Dubai'deki GITEX Global'e damgasını vuruyor

Devlet kurumları ve şirketler zorluklarla mücadele etmek ve iş verimliliğini artırmak için teknolojilerini sergiliyor.

Yapay zeka Dubai'deki GITEX Global'e damgasını vuruyor
TT

Yapay zeka Dubai'deki GITEX Global'e damgasını vuruyor

Yapay zeka Dubai'deki GITEX Global'e damgasını vuruyor

Birleşik Arap Emirlikleri'nin Dubai kentinde dört gün boyunca devam eden ve hükümetlerin ve şirketlerin karşılaştıkları zorlukların üstesinden gelmek ve çözümler sunmak için yapay zekâdan yararlanma yeteneklerini sergiledikleri "GITEX Global 2023" fuarının 43. oturumundaki etkinliklere yapay zekâ teknolojileri hâkim oldu.

Teknoloji üreticileri

Başkan Yardımcısı, Başbakan ve Dubai Hükümdarı Şeyh Muhammed bin Raşid el-Maktum bugün fuarın açılışını yaparak bu küresel etkinliğin önemini ve en son teknik ürün ve çözümlerin sunulduğu önemli bir küresel platform olarak etkisini vurguladı. Etkinlik, kırk yılı aşkın bir süredir teknoloji üreticileri ve geliştiricilerinin dünyadaki en büyük profesyonel buluşmalarından biri olarak konumunu sağlamlaştırmayı başardı.

Şeyh Muhammed bin Raşid şunları söyledi: "Kırk yılı aşkın bir süredir BAE, amacı teknolojinin ve dolayısıyla dünyanın geleceğini şekillendirmek için çabaları birleştirmek ve ortak bir çabayı teşvik etmek olan bir forumun parçası olarak dünyanın dört bir yanından en önde gelen yaratıcıları ve yenilikçileri Dubai'de ağırladı. Bu forum, dünya çapında teknolojik ilerleme sürecinin ilerletilmesinde etkili ve açık bir role sahip olan ve diğer tüm hayati sektörler üzerinde doğrudan etkisi bulunan stratejilerin, vizyonların ve ortaklıkların başlatıldığı bir platform olmuştur. GITEX'in istikrarlı büyümesi, dünyanın Dubai'ye yarın ve ötesi için teknoloji endüstrisinde önemli bir merkez olarak artan güveninin ikna edici bir göstergesidir. Etkinliğin süregelen başarısı, BAE ve Dubai'nin hızla gelişen teknolojik ortamda ilerleme, yenilikçilik ve uluslararası işbirliğini güçlendirme konusundaki kararlılığının bir kanıtıdır. Teknoloji endüstrisi için yeni olanaklar yaratma ve insan yaşamının kalitesinin arttırılmasına katkıda bulunacak yeni ortaklıklar kurma yönündeki taahhütlerimizi yerine getirmek için hiçbir çabadan kaçınmayacağız."

Yapay zeka

Yapay zeka, elektronik bulut, Web 3.0, siber güvenlik, iklim teknolojisi ve kentsel gelişim alanlarındaki yenilikleri ve trendleri keşfedecek olan GITEX Global 2023, yapay zeka dünyasındaki en son teknolojileri sunarken, "Her Şeyde Yapay Zeka” gibi etkinliklere de ev sahipliği yapacak.

“Her Şeyde Yapay Zeka" gibi etkinliklere ev sahipliği yaparken, bu yıl düzenlenen yapay zeka çözümleri ve konseptleri sergisi, bu teknolojinin yeteneklerini göstermek için yapay zekadan güç alan bin şirketin katılımına tanık oldu.

Yeni dönem

Microsoft BAE Genel Müdürü Naim Yazbek ise konu hakkında şunları söyledi: "Bugün yeni bir dijital dönüşüm çağına tanıklık ediyoruz. Yapay zeka, kağıt üzerindeki fikirlerden yarının dijital dünyasını inşa etmek için çeşitli sektörlerde ve toplumlarda devrimi ateşleyen bir araca dönüştü. Microsoft olarak, her ölçek ve türden kuruluş ve sektörü güçlendirmenin, onlara yapay zekanın gücünden sorumlu bir şekilde yararlanma fırsatı vereceğine inanıyoruz. Bu, şehirlerde niteliksel bir değişim yapmamızı ve iş yerlerinin şeklini yeniden hayal etmemizi sağlayan şeydir, böylece yaşam kalitesini iyileştirebiliriz. GITEX Global 2023'te bu inanılmaz yetenekleri sergilemek için uygun bir platform buluyoruz ve herkes için daha iyi bir gelecek ve daha bağlantılı bir dünya inşa etmede bu teknolojinin potansiyelinden faydalanmak için liderlik bayrağını taşımaktan memnuniyet duyuyoruz. GITEX Global, Microsoft gibi şirketlere teknolojik ilerlemenin bayraktarlığını yapma ve sektörlerin, ekonomilerin ve toplumların geleceğinin inşasında aktif bir rol üstlenme konusundaki kararlılıklarını teyit etme fırsatı sunduğu için birleştirici bir işbirliği platformu sağlıyor."

Yazbek, Microsoft'un devlet ve özel sektör kurumlarının yenilikçi araçlar ve kaynaklar elde etmesini sağlamayı amaçladığına dikkat çekerek şunları söyledi: "Onlara yapay zekânın devrim niteliğindeki potansiyelinden faydalanma, yenilikçi uygulamalarını yaratma ve kendileriyle ilişkili sektörler ve ekonomiler içinde paradigma değişimi sürecini yayma fırsatı veren her şeyi sağlamaya çalışıyoruz."

İnsan ile etkileşim

Ayrıca Deloitte Orta Doğu Yapay Zeka Enstitüsü, bazı özel sektörler için tasarlanmış büyük kapalı ve açık kaynak dil modellerini kullanan yapay zeka platformunun yeteneklerini, doğal ve sorunsuz bir konuşma deneyimi sağlayan kullanım durumlarını ve bir insanla etkileşime benzer bir etkileşim deneyimini inceledi.

Ayrıca Dijital Dubai Vakfı, jeneratif yapay zeka sistemi üzerinde çalışan ve Dijital Dubai tarafından geliştirilen interaktif platform "Dubai AI" projesini başlattı. Vakıf, platformun şehrin tüm sektörlerini kapsayan, resmi kaynaklarından gelen bilgilerle sürekli beslenen kapsamlı, interaktif ve birleşik bir bilgi kaynağı olmak için çalıştığını söyledi.

Platform, müşterilerin soru ve taleplerini gerçek zamanlı ve etkileşimli bir şekilde yanıtlamak üzere, üretken yapay zeka teknolojisiyle tasarlanmış, müşteriye yönelik kişisel bir dijital asistan olma özelliğini taşıyor.



"Asya tek boynuzlu atı"nın genom haritası ilk kez çıkarıldı: Yok olmalarını engelleyebilir mi?

Laos'ta 1999'da kameralara yakalanan saolanın en iyi tahminlere göre 100'den az üyesi kaldı (Ban Vangban Village/Wildlife Conservation Society)
Laos'ta 1999'da kameralara yakalanan saolanın en iyi tahminlere göre 100'den az üyesi kaldı (Ban Vangban Village/Wildlife Conservation Society)
TT

"Asya tek boynuzlu atı"nın genom haritası ilk kez çıkarıldı: Yok olmalarını engelleyebilir mi?

Laos'ta 1999'da kameralara yakalanan saolanın en iyi tahminlere göre 100'den az üyesi kaldı (Ban Vangban Village/Wildlife Conservation Society)
Laos'ta 1999'da kameralara yakalanan saolanın en iyi tahminlere göre 100'den az üyesi kaldı (Ban Vangban Village/Wildlife Conservation Society)

Son derece nadir rastlanan "Asya tek boynuzlu atı" saolanın ilk defa genom haritası çıkarıldı. Yeni çalışma nesli kritik tehlike altındaki türün yaşamasını sağlayabilir. 

İlk kez 1992'de tanımlanan saola (Pseudoryx nghetinhensis), en yakın zamanda keşfedilen büyük memeli türü. Vietnam ve Laos'un dağlık ormanlarında yaşayan bu sığır türü, boynuzlarının yanı sıra çok nadir görülmesi nedeniyle "Asya tek boynuzlu atı" diye biliniyor.

Dünya Doğa ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği'ne (IUCN) göre nesli kritik tehlike altındaki bu türün 100'den daha az üyesi kaldığı tahmin ediliyor. Üstelik en son 2013'te görülmesi, soyunun çoktan tükenmiş olabileceği ihtimalini de gündeme getiriyor. 

Uluslararası bir araştırma ekibi, avcıların evlerinden toplanan saola kalıntılarından alınan parçaları analiz ederek 26 saolanın tam genomunu çıkardı. Türünün ilk örneği olan bu çalışma, saolanın geçmişini anlama ve geleceğini güvence altına alma yolunda kritik bilgiler sundu. 

Bulguları hakemli dergi Cell'de 5 Mayıs Pazartesi günü yayımlanan çalışmaya göre saolalar 5 bin ila 20 bin yıl önce iki ayrı popülasyona ayrılmış. 

Makalenin başyazarı Genís Garcia Erill "Saolanın önemli genetik farklılıklara sahip iki popülasyona ayrıldığını görmek bizi epey şaşırttı" diyerek ekliyor: 

Bu daha önce hiç bilinmiyordu ve genetik veriler olmadan bilmemizin yolu yoktu. Bu önemli bir sonuç çünkü türün genetik varyasyonunun nasıl dağıldığını etkiliyor.

Bilim insanları ayrıca iki popülasyonun da Son Buzul Çağı'ndan itibaren azaldığını saptadı. Ekip, toplam saola nüfusunun 10 bin yıldır hiçbir zaman 5 binin üstüne çıkmadığını tahmin ediyor.

Bu durum, iki grubun da genetik çeşitliliğini kaybettiği anlamına geliyor. Ancak her biri genetik kodlarının farklı kısımlarını kaybetmiş. Araştırmacılara göre bu, nesillerinin tükenmesini önlemede kritik bir rol oynayabilir. 

Garcia Erill "Bir popülasyonda kaybolan genetik varyasyon diğerini tamamlıyor. Yani eğer bunları karıştırırsak, diğerindeki eksiklik giderilebilir" diye açıklıyor.

Bilim insanları saolaların hayatta kalması için esaret altında çiftleşmelerini sağlayacak bir program geliştirmeye çalışıyor. Yeni çalışmayı yürüten ekibin hesaplamalarına göre böyle bir program, tükenme riski karşısında en etkili çözümü sunuyor. 

Çalışmanın bir diğer yazarı Rasmus Heller şöyle diyor:

Gelecekteki bir popülasyonun temelini oluşturmak için en az bir düzine saolayı (ideal olarak her iki popülasyonun karışımı) bir araya getirebilirsek, modellerimiz türlerin uzun vadede hayatta kalma şansının yüksek olacağını gösteriyor.

En son 2013'te görülen bir türün 12 üyesini bulmak zorlu bir iş. Ancak araştırmacılar, yeni çalışmanın bu sorunu çözebileceğine inanıyor. Saolanın genetik haritasının çıkarılması, daha kapsamlı arama çalışmalarının önünü açabilir. 

Makalenin yazarlarından Minh Duc Le, "Birçok araştırmacı, suda ve hatta aynı habitatta yaşayan kan emiciler olan sülüklerde, saola DNA'sının izlerini bulmayı deneyip başaramadı" diyerek ekliyor:

Bu tekniklerin hepsi küçük DNA parçalarını tespit etmeye dayanıyor ama artık saola genomunun tamamını bildiğimize göre, bu parçaları bulmak için çok daha geniş bir el kitabımız var.

Independent Türkçe, Science Alert, Phys.org, Cell