Okyanuslar küresel ısınmanın etkisiyle sürekli değişiyor

Araştırmacılar, küresel ısınmanın etkisiyle okyanusların sürekli değiştiğini ve okyanus sistemlerinde bir dizi olağandışı gelişmenin yaşandığını tespit etti

(AA)
(AA)
TT

Okyanuslar küresel ısınmanın etkisiyle sürekli değişiyor

(AA)
(AA)

Avrupa Komisyonu tarafından finanse edilen ve küresel okyanus analiz ve tahmini merkezi olan Mercator Ocean International tarafından uygulanan okyanus gözlem programı Copernicus Marine Service'in Okyanus Durumu Raporu yayımlandı. Rapor, 14 ülkedeki 30 kurumdan 80'in üzerinde katılımcının katkısıyla uluslararası bilimsel iş birliği çerçevesinde oluşturuldu.

Raporda, okyanus sirkülasyonundaki düşüş, biyolojik üretimdeki değişimler ve yoğunlaşan ısı dalgaları dahil olmak üzere, okyanus sistemlerindeki bir dizi olağandışı gelişme analiz edildi.

Buna göre, küresel deniz yüzeyi sıcaklığı nisanda 21,1 dereceyle rekor seviyeye ulaştı ve haziran-ağustos döneminde okyanusların çeşitli bölgelerinde iklim, biyolojik çeşitlilik ve topluluklar üzerinde olumsuz etkilere yol açan yoğun deniz ısı dalgası olayları yaşandı.

Araştırmacılar, okyanusların geçen yüzyıla kıyasla daha hızlı ısındığını ve yükseldiğini tespit etti.

Denizlerdeki sıcak hava dalgası olayları her 5 ila 10 yılda bir artarak daha yaygın hale gelirken, soğuk hava dalgaları seyrekleşti. Okyanusların sağlığına bağlı olan deniz türleri ve insan faaliyetleri için tehdit oluşturan sıcak hava dalgalarının, denizlerdeki doğal yaşam alanlarını ve besin zincirlerini kalıcı olarak değiştirerek tüm ekosistemi etkileme riski bulunuyor.

Deniz seviyesi en hızlı Baltık Denizi'nde yükseldi

Antarktika'da deniz buzu bu yıl dramatik şekilde küçülerek mayıs ve haziranda kayıtlardaki en düşük seviyeye indi. Antarktika buzu, Polonya'nın 7 katından daha büyük bir bölgeye karşılık gelen 2,2 milyon kilometrekarelik alan kaybetti.

Arktik deniz buzunun 1979'dan beri 3,5 milyon kilometrekare kaybederek sürekli azaldığı tespit edildi. Bu rakam, İspanya'nın 7 kat büyüklüğünde bir alana eşit.

Deniz seviyesi en hızlı Baltık Denizi'nde yükselirken, bunu Kuzey Batı Sahanlığı ve İber-Biskay-İrlanda Denizleri takip etti.

Okyanuslardaki sıcaklık artışı ve olağandışı hava koşulları nedeniyle, İskoçya çevresindeki sularda 2021 yazında iki deniz planktonu patlaması yaşandı ve deniz turkuaz renge büründü.

Kasım 2021'de şiddetli bir siklon olan Blas Fırtınası'nın ardından, Balear Adaları'nda son 9 yılın en yoğun kabarma olayı görüldü. Kıyı kabarması, açık deniz suları ve kıyı ekosistemlerini birbirine bağlarken, su kalitesini, balıkçılığı ve su ürünleri yetiştiriciliğini olumsuz etkiliyor.

Rapora göre, 2017-2019 döneminde Grönland-İskoçya Sırtı üzerinde okyanus ısı alışverişinde yüzde 4 ila 9 arasında düşüş kaydedildi.



3 milimetrelik sanat eseri: Yeni keşfedilen salyangoza Picasso adı verildi

Anauchen picasso (Gojšina ve diğerleri)
Anauchen picasso (Gojšina ve diğerleri)
TT

3 milimetrelik sanat eseri: Yeni keşfedilen salyangoza Picasso adı verildi

Anauchen picasso (Gojšina ve diğerleri)
Anauchen picasso (Gojšina ve diğerleri)

Vishwam Sankaran Bilim ve Teknoloji Muhabiri 

Tayland'da keşfedilen yeni ve küçük bir salyangoz türüne, kabuğunda görülen tuhaf ve karmaşık geometrik desenler nedeniyle efsanevi ressam Pablo Picasso'nun adı verildi.

Sadece 3 milimetre büyüklüğündeki türe, kabuğundaki dikdörtgen açılı kıvrımlar nedeniyle Anauchen picasso adı verildi.

"'Normal' kabuk şekillerine sahip diğer salyangozların kübist bir yorumuna benzeyen" bu kıvrım örüntüleri, araştırmacıları salyangoza Picasso'nun adını vermeye sevk etti.

ZooKeys adlı akademik dergide yayımlanan çalışmada bilim insanları, "Bu tür, Kübizm diye bilinen sanat akımını andıran, Pablo Picasso tarzında boyanmış yuvarlak kıvrımlara sahip bir Anauchen'e benziyor" diye yazdı.

Bilim insanları, kahverengi, konik kabuğunun derin bir birleşme noktasıyla ayrılmış 4,5-5 kıvrımdan oluştuğunu söylüyor.

Kabuğun spiralini kesen birkaç düzensiz aralıklı beyazımsı çizgi var.

Araştırmada Kamboçya, Myanmar, Laos, Tayland ve Vietnam'dan 46 yeni mikro salyangoz türünü tanımlanıyor.

Bunlar, kabuk boyutları 5 mm'den küçük olan ve çoğunlukla Güneydoğu Asya'da, eski Hindiçin, Endonezya ve Filipinler'in yanı sıra Çin'in bazı bölgelerinde bulunan küçük kara salyangozları.

Dağılımları daha batıya, Hindistan üzerinden Pakistan'a kadar uzanıyor ve çeşitlilikleri önemli ölçüde azalmış durumda.

Araştırmacılar ayrıca salyangozları genel kabuk şekli, kabuk yüzey dokusu ve duvar aralıklarının düzenine göre benzer gruplara ayırarak sınıflandırmak için yeni bir yöntem öneriyor.

Yeni türlerin birçoğu yakın zamanda toplanırken, diğerleri 1980'lerde biriktirilmiş olan Florida Doğa Tarihi Müzesi koleksiyonunda keşfedildi.

Bilim insanları, "Kabuklarının boyu 5 mm'den küçük olsa da bu salyangozlar gerçek birer güzellik! Kabukları olağanüstü bir karmaşıklık sergiliyor" diyor.

"Örneğin, açıklığı (kabuğun "açıklığı"), büyük olasılıkla yırtıcılara karşı yararlı olan çok sayıda diş benzeri bariyerle donatılmış" diye açıkladılar.

Yeni türlerin birçoğunun yukarı veya aşağı doğru dönen bir açıklığa sahip olduğu bulundu, bu da bazı türlerin kabuklarını ters taşıdığı anlamına geliyor.

Araştırmacılar, farklı salyangozları duvar açıklıkarına ve kabuktaki son kıvrımın yönüne göre ayırt edebildi.

Bilim insanları, 1980'lerde bazı salyangozların bulunduğu yerlerin ormansızlaşma ve kireçtaşı ocakları nedeniyle çoktan tahrip edilmiş olabileceği uyarısını yapıyor.

Çalışma, Güneydoğu Asya'da yerel olarak endemik kara salyangozlarının karşı karşıya kaldığı bu büyük tehditlerin altını çiziyor.

Independent Türkçe,independent.co.uk/news/science