NASA uzay istasyonunun insanların üzerine düşmesinden korkuyor

İstasyon emekliye ayrıldığında bir dizi bilimsel ve ticari faaliyete ev sahipliği yapmış olacak (NASA)
İstasyon emekliye ayrıldığında bir dizi bilimsel ve ticari faaliyete ev sahipliği yapmış olacak (NASA)
TT

NASA uzay istasyonunun insanların üzerine düşmesinden korkuyor

İstasyon emekliye ayrıldığında bir dizi bilimsel ve ticari faaliyete ev sahipliği yapmış olacak (NASA)
İstasyon emekliye ayrıldığında bir dizi bilimsel ve ticari faaliyete ev sahipliği yapmış olacak (NASA)

1998'de inşası tamamlanan Uluslararası Uzay İstasyonu (UUİ), beklenen çalışma süresini çoktan geçti.

Başlangıçta istasyona 15 yıllık ömür biçen NASA araştırmacıları, UUİ'yi güvenli biçimde ıskartaya çıkarmanın yollarını arıyor.

Uzay ajansına bağlı Havacılık ve Uzay Güvenliği Danışma Paneli'nin (ASAP) perşembe günü düzenlenen toplantısında yetkililer, istasyonun atmosfere kontrolsüz biçimde giriş yapması halinde insanların üzerine düşebileceğinden korktuklarını dile getirdi.

Toplantıda istasyonu yörüngesinden çıkarıp çekmek için özel bir "uzay römorkörü" inşa edilmesinin zorunluluk olduğu belirtildi.

ASAP Başkanı Patricia Sanders, "UUİ'nnin ömrünün sonuna geleceği gün kaçınılmaz. O günü biz belirleyemeyebiliriz. İstasyonun kontrolsüz şekilde yörüngeden çıkmasına izin vermemiz düşünülemez" ifadelerini kullandı.

"İstasyon çok büyük ve Dünya'nın geniş bir bölgesinde insanlar için aşırı tehlike oluşturacaktır" diyen Sanders sözlerini şöyle sürdürdü:

Bir felaketi önlemek istiyorsak, bunun için şimdi kaynak sağlanması gerekiyor.

Bir uzay aracının yörüngeden çıkması NASA için yeni bir şey değil.

Ancak UUİ'nin boyutu daha büyük bir risk oluşturuyor ve daha fazla hassasiyet gerektiriyor.

Uçtan uca 358 metrelik uzunluğuyla UUİ, düşmesi ve atmosferi tek parça halinde aşması durumunda kolaylıkla tüm bir stadyumu ezebilir.

NASA, UUİ'yi 2030'a kadar kullanımdan kaldırmak istediğini ve bunu bir çeşit römorkörle yapmayı planladığını belirtiyor.

Buna göre söz konusu römorkör, istasyonu atmosfere doğru itecek ve kendisi bu esnada yanarak yok olurken UUİ parçalarının yerleşimlere uzak bir noktaya düşmesini sağlayacak.

NASA yetkilileri, römorkörü "geliştirmeye başlamak" için yaklaşık 180 milyon dolar tahsis edildiğini açıkladı.

Ancak aslında istasyonu inşa etmenin maliyeti 1 milyar dolara kadar çıkabilir.

NASA, bu maliyetleri karşılamak için gelecek yıl için bütçenin 27,2 milyar dolara çıkarılmasını talep etti.

Öte yandan haziran ayında ABD Başkanı Joe Biden tarafından imzalanan 2023 Mali Sorumluluk Yasası, uzay ajansının muhtemelen bütçe kesintilerine maruz kalacağı anlamına geliyor.

Sanders, bu kesintiler gerçekleşirse NASA'nın "zor seçimler" yapmak zorunda kalacağını belirtiyor.

Independent Türkçe, Futurism, Space Policy Online



Bilim insanları "boş boş oturan" robot süpürgelere başka işler yaptırmayı önerdi

Bilim insanları, robot süpürgelerin çalışmadığı süreyi en aza indirmek amacıyla bir Roomba'yı evcil hayvanlarla oynamak da dahil 4 yeni görevi yerine getirecek şekilde yeniden programladı (Unsplash)
Bilim insanları, robot süpürgelerin çalışmadığı süreyi en aza indirmek amacıyla bir Roomba'yı evcil hayvanlarla oynamak da dahil 4 yeni görevi yerine getirecek şekilde yeniden programladı (Unsplash)
TT

Bilim insanları "boş boş oturan" robot süpürgelere başka işler yaptırmayı önerdi

Bilim insanları, robot süpürgelerin çalışmadığı süreyi en aza indirmek amacıyla bir Roomba'yı evcil hayvanlarla oynamak da dahil 4 yeni görevi yerine getirecek şekilde yeniden programladı (Unsplash)
Bilim insanları, robot süpürgelerin çalışmadığı süreyi en aza indirmek amacıyla bir Roomba'yı evcil hayvanlarla oynamak da dahil 4 yeni görevi yerine getirecek şekilde yeniden programladı (Unsplash)

Araştırmacılar, robot süpürgelerin bitki sulamak gibi basit ev işlerini yapacak şekilde modifiye edilebileceğini ortaya koydu.

Bath Üniversitesi'ndeki bilgisayar bilimcilerden oluşan bir ekip, bir Roomba'yı, boşta kaldığı saatlerde faydasını en üst düzeye çıkarmak amacıyla 4 yeni görevi yerine getirecek şekilde yeniden programladı.

Yeni işlevler arasında telefonları şarj etmek, evcil hayvanların canlı görüntüsünü sağlamak, ekranları duvarlara yansıtmak ve rahatsızlık verebilecek kişileri engellemek yer alıyor.

Araştırmacılar robot süpürgenin nispeten basit bazı değişikliklerle gerçekleştirebileceği, üzerine takılı bir lazer kalemle kedilerle oynamak ve arabadan eve alışveriş torbası taşımak gibi yüzün üzerinde görev belirledi. 

Bath Üniversitesi Bilgisayar Bilimleri Bölümü'nde doktora öğrencisi olan ve modifikasyonları bulan Yoshiaki Shiokawa "Elektrikli robot süpürgeler ve çim biçme makineleri gibi mobil ev robotları sınırlı, tek görevli cihazlar olarak algılanıyor ancak pratik görevlerde yeterince kullanılmadıklarına dair güçlü bir argüman var. Günün büyük bir bölümünde boş boş oturuyorlar" diyor.

Onları bir dizi ek işlevi yerine getirmek üzere evde fiziksel olarak gezinecek şekilde programlayarak kullanımlarını temel görevlerinin ötesine taşımalıyız. Roomba'lar ev asistanlarına dönüştürülebilseydi hanelerin ne kadar daha verimli çalışacağını bir düşünün.

Shiokawa, robot süpürgelerin halihazırda günde ortalama sadece 1 saat 47 dakika temizlik yaptığını, bunun da büyük miktarda değerlendirilmeyen potansiyel anlamına geldiğini belirtiyor.

Araştırmacılar tarafından önerilen diğer uygulamalar arasında kayıp eşyaları aramak, kargoları alıp teslim etmek ve "kart oyunu oynamak" var.

Benzer işlevler robotik çim biçme makineleri gibi diğer ev robotlarına da eklenebilir.

Bath Bilgisayar Bilimleri Bölümü öğretim üyesi Dr. Adwait Sharma, "Boş durdukları vakit, değer katan etkileşimler için benzersiz fırsatlar sunuyor ve günlük hayatımıza sorunsuz bir şekilde uyum sağlayabilen uyarlanabilir robotlara ve entegre sistemlere yönelik artan ihtiyaçla uyumluluk gösteriyor" diyor.

Örneğin bir robot süpürge boş zamanlarını ev güvenliğini izlemek, bitkileri sulamak veya oturan yaşlı bir kişinin ayağa kalkmasına yardım etmek için kullanabilir. Bu görevler robotun gelişmiş sensörlerinin yanı sıra hareket kabiliyetinden de yararlanır.

vfgbhyju
Araştırmacılar robot süpürgeler için 104 potansiyel uygulama belirledi ( Bath Üniversitesi)

Bilim insanları geliştirilmiş robotu "Beyond vacuuming: How can we exploit domestic robots’ idle time?" (Süpürmenin ötesinde: Ev robotlarının boş zamanlarından nasıl faydalanabiliriz?) başlıklı yeni bir makalede detaylandırıyor.

Çalışma bu hafta Japonya'nın Yokohama kentinde düzenlenen CHI Bilgisayar Sistemlerinde İnsan Faktörleri Konferansı'nda sunuldu.

Independent Türkçe