İlk Yapay Zeka Zirvesi toplandı

Zirveye katılanlar iki gün boyunca "ChatGPT" gibi gelişmiş yapay zeka programlarının potansiyel risklerini tartıştılar (AFP)
Zirveye katılanlar iki gün boyunca "ChatGPT" gibi gelişmiş yapay zeka programlarının potansiyel risklerini tartıştılar (AFP)
TT

İlk Yapay Zeka Zirvesi toplandı

Zirveye katılanlar iki gün boyunca "ChatGPT" gibi gelişmiş yapay zeka programlarının potansiyel risklerini tartıştılar (AFP)
Zirveye katılanlar iki gün boyunca "ChatGPT" gibi gelişmiş yapay zeka programlarının potansiyel risklerini tartıştılar (AFP)

İlk küresel Yapay Zeka Güvenlik Zirvesi'nin ilk günü, İngiltere'nin merkezindeki oldukça sembolik bir İkinci Dünya Savaşı şifre kırma merkezi olan Bletchley Park Malikanesi'nde tamamlandı.

Siyasi liderler, dev teknoloji şirketlerinin yetkilileri ve yapay zekâ uzmanları, bu devrim niteliğindeki teknolojinin hızla gelişmesinden kaynaklanan riskleri görüşmek üzere Perşembe gününe kadar bir araya geliyor.

Birleşik Krallık, 28 ülke ve Avrupa Birliği tarafından imzalanan ve yapay zekânın risklerini bilimsel temelde tanımlamaya ve anlamaya ve bunları azaltmak için ülkeler arasında koordinasyon içinde politikalar oluşturmaya odaklanan iki yönlü bir gündem belirleyen bir deklarasyon yayınladı.

(Fotoğraf) Elon Musk, Yapay Zeka Güvenliği Zirvesi'ne katılıyor ve Perşembe günü İngiltere Başbakanı ile X platformu üzerinden bir toplantı gerçekleştirecek (AFP)
Elon Musk, Yapay Zeka Güvenliği Zirvesi'ne katılıyor ve Perşembe günü İngiltere Başbakanı ile X platformu üzerinden bir toplantı gerçekleştirecek (AFP)

Musk mahkeme çağrısında bulundu

Zirveye katılan Amerikalı milyarder Elon Musk, "Burada gerçekten amaçladığımız şey, en azından bağımsız bir hakem olan, önde gelen yapay zeka şirketlerinin ne yaptığını izleyebilecek ve en azından alarm verirlerse alarm verebilecek bir üçüncü taraf hakeminin olması için bir denetleyici çerçeve oluşturmaktır. Adil kuralların ne olduğunu tam olarak bilmiyorum ama denetim ve kontrol yapmadan önce olayların doğasını anlamaya başlamalıyız” dedi.

İngiliz hükümeti en azından yapay zekanın risklerinin doğasına ilişkin ilk uluslararası deklarasyona ulaşmayı umuyor. (AFP)
İngiliz hükümeti en azından yapay zekanın risklerinin doğasına ilişkin ilk uluslararası deklarasyona ulaşmayı umuyor. (AFP)

Bazı teknoloji liderleri ve siyasi liderler, yapay zekanın hızlı gelişiminin dünya için varoluşsal bir tehdit oluşturduğu uyarısında bulunarak, hükümetler ve uluslararası kurumlar arasında geleceğe yönelik güvence ve düzenleme arayışı girdi. Batı'nın yapay zekanın güvenli gelişimini yönetme çabalarının ilk adımı olarak, Çinli bir bakan yardımcısı, Elon Musk ve ChatGPT'den Sam Altman gibi teknoloji liderleriyle birlikte ABD ve Avrupa Birliği liderlerine katıldı.

Musk: "Adil kuralların ne olduğunu tam olarak bilmiyorum ama denetim ve kontrol yapmadan önce olayların doğasını anlamaya başlamalıyız" (DPA)
Musk: "Adil kuralların ne olduğunu tam olarak bilmiyorum ama denetim ve kontrol yapmadan önce olayların doğasını anlamaya başlamalıyız" (DPA)

1 Kasım’da aralarında Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri António Guterres, ABD Başkan Yardımcısı Kamala Harris ve "G7” ülkelerinin liderleri arasında zirveye katılacak tek kişi olan İtalya Başbakanı Giorgia Meloni'nin de bulunduğu üst düzey siyasi temsilcilerin bir araya gelmesi bekleniyor.

Perşembe günü Elon Musk, zirvenin ardından İngiltere Başbakanı Rishi Sunak ile de görüşecek, Musk'ın "X" platformundaki tweetinde duyurduğu üzere görüşme de "X" üzerinden gerçekleşecek.

G7 planı

Zirve sırasında İngiltere Dijital Teknoloji Bakanı Michelle Donnellan, bu kadar çok sayıda kilit oyuncuyu tek bir odada bir araya getirmenin bile bir başarı olduğunu söyledi. Donnellan sözlerine şöyle devam etti: "İlk kez, yapay zekânın sınırlarını çevreleyen risklere sadece bağımsız olarak değil, toplu olarak bakmamız gerektiği konusunda hemfikir olan ülkeler var."

Çin, yapay zeka teknolojisinin geliştirilmesindeki rolü göz önüne alındığında önemli bir katılımcı olarak öne çıkıyor. ABD, zirve öncesinde Pekin'le temasın öncelikle İngiltere'den geldiğini açıkça belirtti ve Londra'daki Büyükelçisi Jane Hartley, Reuters'e şunları söyledi "Bu Birleşik Krallık'ın davetidir, ABD'nin değil." ABD Başkan Yardımcısı Kamala Harris de ABD Başkanı Joe Biden'ın Pazartesi günü bir kararname imzalamasının ardından Çarşamba günü Londra'da hükümetinin yapay zeka konusundaki tutumunu netleştirdi.

Harris'in konuşmasının zamanlaması ve yeri, Washington'un Sunak zirvesini gölgelemeye çalıştığını öne süren İngiltere'nin iktidardaki Muhafazakar Partisi'nden bazılarının tepkisini çekerken, İngiliz yetkililer bu suçlamayı reddederek mümkün olduğunca çok oy istediklerini söyledi. Harris'in Perşembe günü zirvenin ikinci gününe katılması planlanıyor.

(Fotoğraf) ABD Başkan Yardımcısı Kamala Harris, Yapay Zeka Güvenliği Zirvesi'nin ilk gününde düzenlediği basın toplantısında yapay zeka hakkında konuştu (Reuters)
ABD Başkan Yardımcısı Kamala Harris, Yapay Zeka Güvenliği Zirvesi'nin ilk gününde düzenlediği basın toplantısında yapay zeka hakkında konuştu (Reuters)

Öte yandan, Suudi Veri ve Yapay Zeka Kurumu (SDAIA) Başkanı Dr. Abdullah el-Gamidi, zirve çalışmalarına katılımı sırasında, yapay zekanın bireyler, kurumlar ve hükümetler düzeyinde çağdaş yaşamlarımızdaki önemini ve dünya ülkelerinin isteklerini ve sistemleriyle ilgili planlarını, değerlerini ve rolünü gözden geçirdi.



Satürn'de muazzam bir enerji dengesizliği saptandı

Satürn'ün yanı sıra Jüpiter, Uranüs ve Neptün'ün içinde yer aldıgı gaz devleri, sert bir yüzeyi olmayan ve büyük ölçüde helyum veya hidrojenden oluşan gezegenleri ifade ediyor (NASA)
Satürn'ün yanı sıra Jüpiter, Uranüs ve Neptün'ün içinde yer aldıgı gaz devleri, sert bir yüzeyi olmayan ve büyük ölçüde helyum veya hidrojenden oluşan gezegenleri ifade ediyor (NASA)
TT

Satürn'de muazzam bir enerji dengesizliği saptandı

Satürn'ün yanı sıra Jüpiter, Uranüs ve Neptün'ün içinde yer aldıgı gaz devleri, sert bir yüzeyi olmayan ve büyük ölçüde helyum veya hidrojenden oluşan gezegenleri ifade ediyor (NASA)
Satürn'ün yanı sıra Jüpiter, Uranüs ve Neptün'ün içinde yer aldıgı gaz devleri, sert bir yüzeyi olmayan ve büyük ölçüde helyum veya hidrojenden oluşan gezegenleri ifade ediyor (NASA)

NASA'nın uzay aracının verileri, Satürn'ün saldığı ısıda mevsimden mevsime muazzam değişimler yaşandığını ortaya koydu. İlk defa bir gaz devinde saptanan böyle bir enerji dengesizliği, bu gezegenlere dair bilinenlerin tekrar incelenmesini gerektirebilir. 

Güneş Sistemi'ndeki bütün gezegenlerin yıldızdan aldığı radyasyon ve ne kadarını geri uzaya saldığı arasındaki dengeyi ifade eden bir enerji bütçesi var. Gezegenlerin kendi enerji kaynakları da olduğu için bu iki miktar aynı olmuyor fakat genellikle iç kaynaklar düşük seviyede kalıyor. 

NASA'nın 2017'de Satürn'e düşmesiyle görevi sona eren aracı Cassini'nin verilerini inceleyen araştırmacılar gezegenin enerji bütçesinde mevsimden mevsime muazzam bir dengesizlik yaşandığını ve bunun gezegenin yörüngesinden kaynaklandığını tespit etti.

Nature Communications adlı hakemli dergide 18 Haziran'da yayımlanan çalışmanın ortak yazarı Prof. Liming Li "Bir gaz devinde mevsimsel ölçekte küresel bir enerji dengesizliği ilk kez gözlemleniyor" diyor. 

Bu bize sadece gezegenlerin oluşumu ve evrimi hakkında yeni bilgiler vermekle kalmıyor, aynı zamanda gezegen ve atmosfer bilimi hakkında düşünme şeklimizi de değiştiriyor.

Satürn'ün yörüngesinin eliptik olması Güneş'ten aldığı enerjinin değişmesine yol açıyor. Dünya'nın da yörüngesi tam bir daire değil fakat Satürn'deki bu durum, Güneş'e en yakın ve en uzak olduğu anlarda aldığı enerji arasında çok yüksek bir farka yol açıyor.

Biriken bu enerjinin bir şekilde salınması gerekirken yeni araştırmayı yürüten ekip bunun gezegendeki büyük ve uzun süreli fırtınalara yol açarak uzun bir sürede gerçekleştiğini düşünüyor.

Houston Üniversitesi'nden Xinyue Wang, liderlik ettiği araştırmayı "Gaz devlerinin atmosferi, iklimi ve evrimiyle ilgili mevcut model ve teorilerde, küresel enerji bütçesinin dengeli olduğu varsayılıyor" sözleriyle değerlendiriyor:

Ancak keşfettiğimiz bu mevsimsel enerji dengesizliğinin, bu model ve teorilerin yeniden değerlendirilmesini gerektirdiğine inanıyoruz.

Independent Türkçe, IFL Science, Science Alert, Nature Communications