Suudi Arabistan TikTok’u boykot ediyor

Suudi içeriklerini silme suçlamalarının ardından Suudi Arabistan’da TikTok'u boykot etme çağrıları arttı

Çalışma: 2022'nin başında Suudi Arabistan'da TikTok uygulamasının 22 milyondan fazla kullanıcısı vardı (Shutterstock)
Çalışma: 2022'nin başında Suudi Arabistan'da TikTok uygulamasının 22 milyondan fazla kullanıcısı vardı (Shutterstock)
TT

Suudi Arabistan TikTok’u boykot ediyor

Çalışma: 2022'nin başında Suudi Arabistan'da TikTok uygulamasının 22 milyondan fazla kullanıcısı vardı (Shutterstock)
Çalışma: 2022'nin başında Suudi Arabistan'da TikTok uygulamasının 22 milyondan fazla kullanıcısı vardı (Shutterstock)

Sosyal medya platformlarında "TikTok" uygulamasına yönelik eleştirilerde artış gözlemleniyor.

Bunlardan en önemlisi, kullanıcıların TikTok’un Suudi Arabistan ile ilgili içerikleri engellediğini veya sildiğini iddia etmesi oldu. Eleştirmenler bu durumu "Orta Doğu'daki uygulama standartları ve politikalarına ilişkin şeffaflık eksikliği ile Suudi içeriğinin hedef alınması" olarak değerlendiriyor.

"#Boycott_TikTok" hashtag'i sosyal medya sitelerinin zirvesine yerleşti ve uygulamanın kalıcı olarak silinmesi ve kullanılmaması yönündeki çağrılar artarak TikTok yönetimini "politika ve değerleriyle tutarsız olduğu için bu iddiaları şiddetle reddeden" bir açıklama yayınlamaya sevk etti. Açıklamada, bunun "TikTok'un içerik yönetimi politikalarına ilişkin yanıltıcı bir imaj yaydığı" da ekleniyor.

Şarku’l Avsat konuyla ilgili bilgi almak için TikTok yönetimi ile temasa geçti, ancak haberin yayınlandığı zamana kadar, uygulamanın Suudi Arabistan ile ilgili içeriği sildiğine ve bunun hangi standartlara göre yapıldığına dair bazı kişilerin dolaşıma soktuğu şeylerin bir açıklaması olarak sorulan bir dizi soruya herhangi bir yanıt alamadı. Belirli içeriklerin silinmesi ve TikTok'un Suudi Arabistan'daki itibarını etkilemek kimin yararına olabilir?

Sosyal medya kullanıcıları X platformunda "TikTok’tan silinen içeriklerin resimlerini gösteren birçok gönderi paylaştı. Bir hesap TikTok'un açıklamasını eleştirerek, şirketin yorumları ve gönderileri silmek için izlediği standartları sordu.

Gazeteci ve çevre aktivisti Said en-Naci ise TikTok'un "özellikle Araplara yönelik ırkçılığın devam ettiğinin kanıtı" olarak nitelendirdiği durum için özür dilemesini talep ederek boykotun devam etmesini istedi.

Suudi Arabistan'daki bazı TikTok kullanıcıları, Suudi Arabistan'ı savunan tüm yanıt ve videoların derhal kaldırıldığını gözlemleyerek uygulamanın "kalıcı olarak engellenmesi" çağrısında bulundu.

Suudi akademisyen ve edebiyat eleştirmeni Abdullah el-Ghathami ise kullanmamasına rağmen uygulamadan çıkılması çağrısında bulundu.

Krizin yansımaları

Suudi bir kaynak Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada, ülkelerini destekleyen birçok Suudi hesap tarafından izlenen ve fırsat tanınan bilgilere göre, TikTok şirketinin  ilgili içerikleri silmesinin ardından Suudi Arabistan karşıtı diğer görüşlerin yayınlarının ortaya çıkması nedeniyle federasyonun şirketle olan resmi sözleşmesini feshettiğini açıkladı.

Şarku’l Avsat'a konuşan kaynak şunları söyledi: "Suudi Arabistan’a ve halkına saygı kırmızı çizgimizdir ve bu konuda pazarlık ya da tartışmayı kabul etmiyoruz. Bilge liderliğin desteği ve spor yönetiminin takibi ışığında şirketler Suudi müsabakalarında yer almak için acele eder hale geldi. Vatan her türlü düşüncenin üstündedir.  Bunun dışında hiçbir şeyi kabul edilmeyecektir."

"Suudi Arabistan kırmızı bir çizgidir ve bunun herhangi bir şekilde kötüye kullanılması kabul edilemez, bu nedenle sözleşme feshedildi. Bir sonraki turdan itibaren şirket artık yarışmalarda yer almayacak."

Suudi Arabistan’daki bir dizi TikTok kullanıcısı "uygulamanın kalıcı olarak engellenmesi" çağrısında bulundu (Shutterstock)
Suudi Arabistan’daki bir dizi TikTok kullanıcısı "uygulamanın kalıcı olarak engellenmesi" çağrısında bulundu (Shutterstock)

Suudi Arabistan'da milyonlarca kullanıcı

Naif Arap Güvenlik Bilimleri Üniversitesi tarafından hazırlanan bir çalışma, 2022 yılı başında Suudi Arabistan'da "TikTok" uygulamasının 22 milyon kullanıcısı olduğunu ortaya koydu. Suudi Arabistan, kullanıcılarının toplam kullanıcı sayısının yaklaşık yüzde 10'unu temsil etmesi nedeniyle "TikTok" uygulamasını en çok kullanan Arap ülkelerinden biri.

Araştırmaya göre, Suudi Arabistan'da TikTok uygulamasını en çok kullanan yaş grubu, toplam kullanıcıların yaklaşık yüzde 40'ını temsil eden 18 ila 24 yaş grubudur. 25 ila 34 yaş grubu ise toplam kullanıcıların yaklaşık yüzde 30'unu temsil ediyor.

Çalışma, saldırgan içerik veya aşırılık yanlısı içerik gibi istenmeyen içeriklerin yayılmasını önlemek amacıyla Suudi Arabistan'da TikTok uygulamasının kullanımını kontrol etmek ve düzenlemek için önlemler alınması gerektiğini tavsiye ediyor.



DNA analizi, insan yiyen aslanların menüsünü gözler önüne serdi

Kırık dişlerde aslan kılları da bulundu (Field Doğa Tarihi Müzesi)
Kırık dişlerde aslan kılları da bulundu (Field Doğa Tarihi Müzesi)
TT

DNA analizi, insan yiyen aslanların menüsünü gözler önüne serdi

Kırık dişlerde aslan kılları da bulundu (Field Doğa Tarihi Müzesi)
Kırık dişlerde aslan kılları da bulundu (Field Doğa Tarihi Müzesi)

Genetik analizler, 19. yüzyılda insanları yiyerek nam salan Tsavo aslanlarının menüsünde başka ne olduğunu ortaya koydu.

1898'de Kenya'daki Tsavo Nehri üzerine bir demiryolu köprüsü inşa eden Britanya'nın projesinde çalışan işçiler, aylarca iki aslanın saldırısına uğramıştı. 

"Tsavo insan yiyicileri" diye bilinen yelesiz iki aslanın, 9 aylık bir süre boyunca en az 35 kişiyi yediği tahmin ediliyor. 

9 aylık dönem içinde bir süre ara verilen çalışmalar, demiryolu projesini yürüten Britanya Ordusu yarbayı John Henry Patterson'ın iki aslanı öldürmesiyle kaldığı yerden devam etmişti. 

Aslanların cesedinden kilim yapılmış ve nihayetinde bunlar ABD'deki Field Doğa Tarihi Müzesi tarafından alınmıştı. Kilimlerin yanı sıra iki kafatası da müzenin koleksiyonuna katılmıştı. 

Daha önce iki hayvan üzerinde yapılan çalışmalarda, dişlerinde sıkıntı yaşayan aslanların diğer avlara göre daha rahat çiğnendiği için insanlara saldırdığı öne sürülmüştü. 

Current Biology adlı hakemli dergide dün (11 Ekim) yayımlanan araştırmada, Tsavo aslanlarının başka neler yediği tespit edildi.

Hayvanların kırık dişlerinde kalan kıl örnekleri üzerinde genetik analizler yürüten ekibe liderlik eden Dr. Alida de Flamingh "Dişteki oyukları, jeologların toprağı incelemesi gibi inceledik" diyerek ekliyor:

Farklı katmanlardaki kılları analiz ederek bu aslanların yaşamları boyunca nasıl beslendiği hakkında fikir ediniyoruz.

Araştırmacılar kıllardaki mitokondriyal DNA'yı analiz ederek iki aslanın, insanların yanı sıra zürafa, oriks, zebra, Afrika antilobu ve Kobus ellipsiprymnus adlı bir antilop türünü yediğini kaydetti. 

Bilim insanları aslanların dişinde özellikle Afrika antilobunun kalıntılarına rastlayınca şoke oldu. O zamanlar Tsavo bölgesinde bu hayvanın pek görülmediğini söyleyen araştırmacılar, aslanların 90 kilometre kadar yol kat etmiş olması gerektiğini belirtiyor.

Illinois Üniversitesi'nden Dr. Alida de Flamingh ya aslanların sanılandan daha uzağa gittiğini ya da Afrika antilobunun bölgede daha yaygın olduğunu ifade ediyor. 

Araştırmacılar ayrıca aslanların Afrika mandası yediğine dair bir kanıt bulamadı. Bugün bölgede yaşayan aslanlar bu hayvanlarla beslendiği için beklenmedik olan bu durumun bulaşıcı bir hastalıkla açıklanabilir.

Aslanların yaşadığı dönemde bölgede yayılan sığır vebası, Afrika mandası popülasyonunda da ciddi düşüşe yol açmıştı.

İki hayvanın insanları avlamaya başlamasının bu salgından kaynaklandığını düşünen uzmanlar da var. 

Bilim insanları yeni çalışmada iki aslanın kardeş olduğu teorisini de doğruladı. 

Dişlerde bulunan insan örneklerini daha detaylı incelemeyi planlayan ekip, bu sayede aslanların onları ne zaman yemeye başladığını daha net saptamayı umuyor.

Independent Türkçe, New York Times, Live Science, Current Biology