Suudi Arabistan TikTok’u boykot ediyor

Suudi içeriklerini silme suçlamalarının ardından Suudi Arabistan’da TikTok'u boykot etme çağrıları arttı

Çalışma: 2022'nin başında Suudi Arabistan'da TikTok uygulamasının 22 milyondan fazla kullanıcısı vardı (Shutterstock)
Çalışma: 2022'nin başında Suudi Arabistan'da TikTok uygulamasının 22 milyondan fazla kullanıcısı vardı (Shutterstock)
TT

Suudi Arabistan TikTok’u boykot ediyor

Çalışma: 2022'nin başında Suudi Arabistan'da TikTok uygulamasının 22 milyondan fazla kullanıcısı vardı (Shutterstock)
Çalışma: 2022'nin başında Suudi Arabistan'da TikTok uygulamasının 22 milyondan fazla kullanıcısı vardı (Shutterstock)

Sosyal medya platformlarında "TikTok" uygulamasına yönelik eleştirilerde artış gözlemleniyor.

Bunlardan en önemlisi, kullanıcıların TikTok’un Suudi Arabistan ile ilgili içerikleri engellediğini veya sildiğini iddia etmesi oldu. Eleştirmenler bu durumu "Orta Doğu'daki uygulama standartları ve politikalarına ilişkin şeffaflık eksikliği ile Suudi içeriğinin hedef alınması" olarak değerlendiriyor.

"#Boycott_TikTok" hashtag'i sosyal medya sitelerinin zirvesine yerleşti ve uygulamanın kalıcı olarak silinmesi ve kullanılmaması yönündeki çağrılar artarak TikTok yönetimini "politika ve değerleriyle tutarsız olduğu için bu iddiaları şiddetle reddeden" bir açıklama yayınlamaya sevk etti. Açıklamada, bunun "TikTok'un içerik yönetimi politikalarına ilişkin yanıltıcı bir imaj yaydığı" da ekleniyor.

Şarku’l Avsat konuyla ilgili bilgi almak için TikTok yönetimi ile temasa geçti, ancak haberin yayınlandığı zamana kadar, uygulamanın Suudi Arabistan ile ilgili içeriği sildiğine ve bunun hangi standartlara göre yapıldığına dair bazı kişilerin dolaşıma soktuğu şeylerin bir açıklaması olarak sorulan bir dizi soruya herhangi bir yanıt alamadı. Belirli içeriklerin silinmesi ve TikTok'un Suudi Arabistan'daki itibarını etkilemek kimin yararına olabilir?

Sosyal medya kullanıcıları X platformunda "TikTok’tan silinen içeriklerin resimlerini gösteren birçok gönderi paylaştı. Bir hesap TikTok'un açıklamasını eleştirerek, şirketin yorumları ve gönderileri silmek için izlediği standartları sordu.

Gazeteci ve çevre aktivisti Said en-Naci ise TikTok'un "özellikle Araplara yönelik ırkçılığın devam ettiğinin kanıtı" olarak nitelendirdiği durum için özür dilemesini talep ederek boykotun devam etmesini istedi.

Suudi Arabistan'daki bazı TikTok kullanıcıları, Suudi Arabistan'ı savunan tüm yanıt ve videoların derhal kaldırıldığını gözlemleyerek uygulamanın "kalıcı olarak engellenmesi" çağrısında bulundu.

Suudi akademisyen ve edebiyat eleştirmeni Abdullah el-Ghathami ise kullanmamasına rağmen uygulamadan çıkılması çağrısında bulundu.

Krizin yansımaları

Suudi bir kaynak Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada, ülkelerini destekleyen birçok Suudi hesap tarafından izlenen ve fırsat tanınan bilgilere göre, TikTok şirketinin  ilgili içerikleri silmesinin ardından Suudi Arabistan karşıtı diğer görüşlerin yayınlarının ortaya çıkması nedeniyle federasyonun şirketle olan resmi sözleşmesini feshettiğini açıkladı.

Şarku’l Avsat'a konuşan kaynak şunları söyledi: "Suudi Arabistan’a ve halkına saygı kırmızı çizgimizdir ve bu konuda pazarlık ya da tartışmayı kabul etmiyoruz. Bilge liderliğin desteği ve spor yönetiminin takibi ışığında şirketler Suudi müsabakalarında yer almak için acele eder hale geldi. Vatan her türlü düşüncenin üstündedir.  Bunun dışında hiçbir şeyi kabul edilmeyecektir."

"Suudi Arabistan kırmızı bir çizgidir ve bunun herhangi bir şekilde kötüye kullanılması kabul edilemez, bu nedenle sözleşme feshedildi. Bir sonraki turdan itibaren şirket artık yarışmalarda yer almayacak."

Suudi Arabistan’daki bir dizi TikTok kullanıcısı "uygulamanın kalıcı olarak engellenmesi" çağrısında bulundu (Shutterstock)
Suudi Arabistan’daki bir dizi TikTok kullanıcısı "uygulamanın kalıcı olarak engellenmesi" çağrısında bulundu (Shutterstock)

Suudi Arabistan'da milyonlarca kullanıcı

Naif Arap Güvenlik Bilimleri Üniversitesi tarafından hazırlanan bir çalışma, 2022 yılı başında Suudi Arabistan'da "TikTok" uygulamasının 22 milyon kullanıcısı olduğunu ortaya koydu. Suudi Arabistan, kullanıcılarının toplam kullanıcı sayısının yaklaşık yüzde 10'unu temsil etmesi nedeniyle "TikTok" uygulamasını en çok kullanan Arap ülkelerinden biri.

Araştırmaya göre, Suudi Arabistan'da TikTok uygulamasını en çok kullanan yaş grubu, toplam kullanıcıların yaklaşık yüzde 40'ını temsil eden 18 ila 24 yaş grubudur. 25 ila 34 yaş grubu ise toplam kullanıcıların yaklaşık yüzde 30'unu temsil ediyor.

Çalışma, saldırgan içerik veya aşırılık yanlısı içerik gibi istenmeyen içeriklerin yayılmasını önlemek amacıyla Suudi Arabistan'da TikTok uygulamasının kullanımını kontrol etmek ve düzenlemek için önlemler alınması gerektiğini tavsiye ediyor.



Yeni rapora göre Çin, insan seviyesindeki yapay zekada arayı hızla kapatıyor

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters
TT

Yeni rapora göre Çin, insan seviyesindeki yapay zekada arayı hızla kapatıyor

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters

Yeni rapora göre Çin, son teknoloji yapay zekanın geliştirilmesinde ABD'yi hızla yakalıyor.

Stanford Üniversitesi'nin 2025 Yapay Zeka Endeksi Raporu'na göre, her iki ülkede inşa edilen önde gelen yapay zeka modelleri arasındaki performans farkları 2024'te "neredeyse eşit seviyeye" gelirken, Çin yapay zeka yayınları ve patentlerinde başı çekiyor.

Çin'in önde gelen yapay zeka modellerindeki performans sıçraması, ABD'nin Çin'in gelişmiş yapay zeka oluşturmak için gerekli yarı iletkenlere erişimini engelleme girişimleri sürerken geldi.

Stanford araştırmacıları raporda, ABD'nin çip yaptırımlarının Çin'deki Büyük Dil Modelleri'nin (LLM) gelişimini etkilediğini ancak Çinli bilim insanlarının, insan düzeyinde zeka yaratma arayışlarında kısıtlamaları aşmanın yolunu bulduğunu belirtti.

Raporda, "DeepSeek'in V3 modelinin Aralık 2024'te piyasaya sürülmesi, özellikle önde gelen birçok LLM'den çok daha az hesaplama kaynağı gerektirirken olağanüstü yüksek performans elde etmesi sayesinde büyük ilgi topladı" dendi.

ABD'nin üst düzey yapay zeka modelleri genellikle Çin modellerine kıyasla hesaplama açısından çok daha yoğun... Eğitim hesaplamasına göre ilk 10 Çin dil modeli, 2021'in sonlarından bu yana yılda yaklaşık üç kez ölçeklendi. 2018'den bu yana dünyanın geri kalanında gözlemlenen yılda 5 kez eğiliminden epey yavaş.

Çin'in yükselişi aynı zamanda yapay zeka yatırımlarındaki büyük eşitsizliğe rağmen gerçekleşiyor. Geçen yıl ABD'nin bu teknolojiye yaptığı özel yatırım 109,1 milyar dolarla Çin'in 9,3 milyar dolarının yaklaşık 12 katıydı.

Çin'deki sadece 15 ve Avrupa'daki üç modele kıyasla 40 kayda değer yapay zeka modeli üreten ABD sayı açısından hâlâ lider.

Stanford'ın 456 sayfalık raporunda dikkat çeken bir başka eğilim de yapay zekayla ilgili olayların sayısının yüzde 50'den fazla artarak 2024'te rekor seviyeye ulaşması.

Bu olaylar arasında, ölümlere yol açan sürücüsüz arabalar ya da haksız tutuklamalara yol açan yüz tanıma sistemleri gibi yapay zekanın etik açıdan kötüye kullanımı da yer alıyor.

Raporda bahsedilen olaylardan biri, sohbet robotu karakteriyle "uzun süreli etkileşimlerin" ardından intihar eden 14 yaşındaki bir çocukla ilgili.

Raporda, "Bu vaka, yapay zeka güdümlü arkadaşlığın etik zorluklarına ve konuşan yapay zekanın yeterli gözetim olmadan kullanımının olası risklerine işaret ediyor" dendi.

Yapay zeka sohbet robotları duygusal destek sunabilirken, eleştirmenler önlemler olmadan istemeden zararlı davranışları güçlendirebilecekleri veya kullanıcılar sıkıntı içindeyken müdahale edemeyebilecekleri uyarısını yapıyor.

Independent Türkçe