NASA ve Mars arasındaki iletişim, Güneş'in araya girmesi nedeniyle iki haftalığına kesildi

ABD Havacılık ve Uzay Ajansı (NASA), Mars yörüngesindeki uyduları ve yüzeyde araştırma yapan Perseverance ve Curiosity keşif araçlarına, Güneş'in araya girmesi nedeniyle yaklaşık iki hafta süreyle komuta sinyali gönderemiyor

(AA)
(AA)
TT

NASA ve Mars arasındaki iletişim, Güneş'in araya girmesi nedeniyle iki haftalığına kesildi

(AA)
(AA)

CNN'nin haberine göre, her iki yılda bir, Mars ve Dünya yörüngelerinin arasına Güneş'in girmesiyle meydana gelen yaklaşık 2 haftalık iletişim kesintisi, 11 Kasım'da başladı ve 25 Kasım'a kadar sürecek.

Söz konusu kesinti süresince, Güneş'in dış atmosferinden sürekli olarak uzaya püskürttüğü sıcak, enerji yüklü gaz, NASA'nın Mars'taki keşif araçlarıyla iletişim kurmak maksadıyla göndereceği radyo sinyallerini bozabilecek.

NASA tarafından bu dönemde gönderilecek komutlardaki bozulma yörünge ve Mars yüzeyindeki keşif araçlarının görevlerini tehlikeye atabilecek.

Mars yörüngesi ve yüzeydeki keşif araçları görevlerine devam edecek

Kesinti öncesinde Mars'ta yaklaşık 11 yılını tamamlayan Curiosity Gezgini'nin Gale Krateri'nde, ondan 3 bin 700 kilometre uzaklıktaki Perseverance Gezgini'nin de Jezero Krateri'nde park ettiği ve önceden aldıkları talimatlar gereği Mars'ın hava durumunu, yüzey koşullarını ve radyasyondaki değişiklikleri takip edecek.

Perseverance'ın çevredeki kayaları inceleyeceği, kameralarını kullanarak bulutları ve "toz şeytanları" adı verilen, Dünya'daki kasırgalardan daha zayıf ve küçük olan hava hortumlarını tespit etme fırsatını değerlendirecek.

Perseverance Gezgini'nin hava keşif aracı Ingenuity Helikopteri, söz konusu süreçte uçuş yapmayacak ve bu sürede renkli kamerasını kullanarak, Mars görevlerinin önündeki en büyük ve en zorlu engellerden biri olduğu düşünülen kumun hareketini inceleyecek.

Mars yörüngesindeki Reconnaissance ve Odyssey uzay araçları, gezegenin yüzey fotoğraflarını çekmeye devam ederek "Mars Atmosferi ve Değişen Evrimi" (MAVEN) uzay aracının Güneş'in Mars atmosferinde yaptığı değişiklikleri izleyecek.

NASA Mars'taki görevlerin sağlıklı biçimde sürdüğünü kontrol edecek

Öte yandan NASA'dan yapılan yazılı açıklamada, bu süreçte Kızıl Gezegen'in, Güneş'in arkasında kalması nedeniyle iki gün iletişimin tamamen kesileceği ancak NASA'nın yörüngedeki Mars uzay araçlarından sinyal alabileceği, keşif araçlarının ise görevlerine NASA müdahalesi olmadan devam edeceği vurgulandı.

Açıklamada, "Moratoryum" olarak adlandırılan kesintinin sona ermesiyle Mars yörüngesindeki uzay araçlarının, bekleyen tüm bilimsel verileri Dünya'ya ileteceği ve uzay araçlarının yeniden talimat almaya başlayabileceği kaydedildi.

NASA'nın Güney California'daki Jet Tahrik Laboratuvarı (JPL) Mars Aktarma Ağı yöneticisi Roy Gladden, "Görev ekiplerimiz tüm Mars uzay araçlarımız için aylarca yapılacaklar listeleri hazırladı. Biz önümüzdeki haftalarda onlardan sinyal alabileceğiz ve sağlıklı biçimde çalışıp çalışmadıklarını kontrol edebileceğiz." ifadelerini kullandı.



"Kurtların lolipopu" ortaya çıktı

Habeş kurtları, fener çiçeklerinin tatlı nektarını epey seviyor gibi görünüyor (Adrien Lesaffre))
Habeş kurtları, fener çiçeklerinin tatlı nektarını epey seviyor gibi görünüyor (Adrien Lesaffre))
TT

"Kurtların lolipopu" ortaya çıktı

Habeş kurtları, fener çiçeklerinin tatlı nektarını epey seviyor gibi görünüyor (Adrien Lesaffre))
Habeş kurtları, fener çiçeklerinin tatlı nektarını epey seviyor gibi görünüyor (Adrien Lesaffre))

Etiyopya'daki kurtların epey tatlı bir nektarı adeta lolipop gibi yaladığı kaydedildi. Araştırmacılar nektar yeme alışkanlığına sahip bir büyük etçil hayvanın ilk kez tespit edilmiş olabileceğini düşünüyor.

Habeş kurdu diye bilinen Canis simensis, dünyadaki en nadir yabani köpek türü. Etiyopya Yükseltileri'ne endemik olan bu etçil türün 500'den az üyesi kaldı. 

Oxford Üniversitesi'nden Sandra Lai ve ekip arkadaşları, Habeş kurtlarını incelerken beklenmedik bir şey keşfetti. 

Bulgularını Ecology adlı hakemli dergide 19 Kasım'da aktaran araştırmacılar, takip ettikleri 6 kurdun sık sık fener çiçeklerinin (Kniphofia foliosa) nektarını yaladığını gözlemledi.

4 gün boyunca izlenen hayvanlar tek bir yolculukta bazen 30 ayrı bitkiyi ziyaret ediyordu.

Bölge halkı bu çiçeğin nektarını tatlandırıcı olarak kullanırken, makalenin ortak yazarı Claudio Sillero da ağza hoş gelen bir tatlılığı olduğunu söylüyor:

Daha sonra kurtların da aynı şeyi yaptığını gördüğümde, bu alışılmadık enerji kaynağının tadını çıkardıklarını anladım.

Habeş kurtları, nektarla beslendiği kaydedilen ilk büyük etçil tür olabilir. Bilim insanları, uzun dilleri ve buna uygun şekilde gelişmiş burunları olmayan büyük etçillerin nektar tüketmesinin beklenmedik olduğunu söylüyor.

Ayrıca bitkilerin çok az nektar üretmesinden dolayı da kurtlara pek cazip gelecekleri düşünülmüyordu.

Diğer yandan Habeş kurtları, fener çiçeklerinin en çok nektar üreten kısımlarını yalayarak bu sorunun üstesinden geliyor gibi görünüyor.

Lai "Bildiğim kadarıyla başka hiçbir büyük etçil yırtıcı hayvan nektarla beslenme davranışı sergilemiyor ancak bazı hepçil ayılar nadiren de olsa fırsatçı bir şekilde nektar arayabilir" diyor. 

Nektarı yalayan kurtların ağzının polenle kaplandığını gören araştırmacılar, bunları bitkiden bitkiye taşıdıklarından şüpheleniyor.

Henüz kanıtlanmayan bu durum, Habeş kurtlarını polen taşıyıcı görevi gören ilk etçil hayvan yapabilir. 

Lai, "Bu davranış ilginç çünkü uçmayan memelilerde nektarla beslenme ve polen taşımanın şu anda bilinenden daha yaygın olabileceğini ve bu daha az bilinen taşıyıcıların ekolojik öneminin düşündüğümüzden daha yüksek olabileceğini gösteriyor" diyerek ekliyor: 

Bu çok heyecan verici.

Araştırmacılar kurtları incelemeye devam ederek hem nektarın beslenme alışkanlıklarındaki yerini hem de bitkilerin polenleşmesinde nasıl bir rol oynadıklarını daha iyi anlamayı umuyor.

Ayrıca bazı hayvanların yavrularını da çiçeklere götürdüğünü gören ekip, kültürel bir aktarım yapıldığından şüpheleniyor.

Independent Türkçe, New Scientist, Live Science, Ecology