Yapay zeka ile çalışan robot Mars'ı yaşanabilir hale getirebilir

Robot yapay zeka ile çalışıyor (Reuters)
Robot yapay zeka ile çalışıyor (Reuters)
TT

Yapay zeka ile çalışan robot Mars'ı yaşanabilir hale getirebilir

Robot yapay zeka ile çalışıyor (Reuters)
Robot yapay zeka ile çalışıyor (Reuters)

Bilim insanları, Kızıl Gezegen'i yaşanabilir hale getirmek için Mars'ta bulunan malzemeleri kullanabilen yapay zekâlı bir robot geliştirdi.

Şarku’l Avsat’ın Londra merkezli The Independent gazetesinden aktardığı haberine göre, bilim insanları robotun insan kimyasına benzer bir işlevi yerine getirdiğini ve Mars meteoritlerinden yararlanarak bu gezegenin yüzeyinde suyu oksijene dönüştürebilecek bir katalizör ürettiğini belirtti.

Önceki çalışmalar, güneş enerjisi ve katalizörler kullanarak oksijen üretmek için suyu ayrıştırmanın Mars'ı daha yaşanabilir hale getirmeye yardımcı olmanın en iyi yollarından biri olduğunu göstermişti.

Bu katalizörleri Dünya'dan taşımak çok yüksek maliyetler gerektirdiğinden, bilim insanları Mars'ta halihazırda bulunan malzemeleri kullanarak bunları üretmenin yollarını aramaya devam ediyor.

Çin Bilimler Akademisi'nden (CAS) bilim insanları tarafından oluşturulan yeni robot bunu başardı.

Son çalışma, yapay zekâ robotunun tüm metal bileşiklerinin yapısını ve katalitik aktivitesini yüksek hızda tahmin edebildiğini ve beş tür Mars meteoriti kullanarak bir "süper katalizör" oluşturabildiğini gösterdi.

Bilim insanları katalizörü Mars'taki sıcaklık olan -37 santigrat derecede (-34,6 Fahrenheit) test ederek, etkin bir şekilde oksijen üretebildiğini doğruladı.

Bilim insanları, robotun sadece 15 saatte başardığı katalizör bulma ve bunları Mars'ta oksijen üretmek için kullanma sürecinin bir insan kimyagerin 2 bin yılını alabileceğini doğruladı.



Güneş sıradaki döngüsünün ilk işaretini yıllar önceden gösterdi

5 Mayıs 2024'te meydana gelen büyük Güneş lekesi (NASA/SDO/HMI)
5 Mayıs 2024'te meydana gelen büyük Güneş lekesi (NASA/SDO/HMI)
TT

Güneş sıradaki döngüsünün ilk işaretini yıllar önceden gösterdi

5 Mayıs 2024'te meydana gelen büyük Güneş lekesi (NASA/SDO/HMI)
5 Mayıs 2024'te meydana gelen büyük Güneş lekesi (NASA/SDO/HMI)

Vishwam Sankaran Bilim ve Teknoloji Muhabiri 

Güneş'in, mevcut döngüsünün henüz yarısında olmasına rağmen bir sonraki faaliyet döngüsüne başladığının ilk işaretlerini tespit eden bilim insanlarının keşfi, Güneş fırtınalarının daha iyi modellenmesini sağlayabilir.

11 yıllık döngüler sırasında Güneş, leke sayısının ve aktivite yoğunluğunun artarak zirveye ulaşmasıyla yoğun Güneş fırtınaları ihtimalinin en yüksek seviyeye taşındığı dönemlerden geçiyor.

Güneş halihazırda 25. döngüsünün en yüksek aktivitesine, yani  "solar maksimuma" yaklaşıyor. Bu döngü, Güneş aktivitesinin kapsamlı bir şekilde kaydedilmeye başlandığı 1755'ten bu yana gerçekleşen 25. döngü olması nedeniyle bu şekilde adlandırılıyor.

Bu döngünün 6 yıl daha devam etmesi beklenirken, Birmingham Üniversitesi'nden bilim insanları bir sonraki Güneş döngüsünün ilk işaretlerini keşfetti.

Solar maksimum sırasında Güneş, manyetik alanını çevirerek kutuplarının yerini değiştiriyor ve bu da yıldızın yüzeyindeki aktiviteyi etkileyerek Dünya'ya daha fazla Güneş patlaması gönderiyor.

Güneş'in aktivitesinin tavan yaptığı dönemdeki güçlü Güneş fırtınaları, düşük irtifalarda bile parlak auroralara yol açabiliyor.

Ayrıca yörüngedeki uydulara, elektrik şebekelerine ve telekomünikasyon sistemlerine de zarar verebiliyorlar.

Araştırmacılar Güneş döngüsünü, yıldızın içindeki ses dalgalarını ölçüp bunların nasıl döndüğünü izleyerek takip ediyor.

Bunlar, 11 yıllık döngü boyunca Güneş'in ekvatoruna ve kutuplarına doğru dönen ve göç eden, Güneş burulma salınımı adlı hızlı hareket eden şeritlerden oluşan bir örüntü gibi görülebilir.

Bilim insanları daha hızlı dönen şeritlerin bir sonraki Güneş döngüsü başlamadan önce ortaya çıktığını biliyor.

Araştırmacılar, bu şekilde dönen şeritleri gösteren yeni verilere dayanarak bir sonraki Güneş döngüsünün başladığına dair zayıf işaretler buldu.

Birmingham Üniversitesi'nden Rachel Howe "Plan üzerinde bir Güneş döngüsü, yani 11 yıl geriye gidince, 2017'de gördüğümüz şekille birleşiyor gibi görünen benzer bir şey görülüyor. Bu şekil, mevcut Güneş döngüsü 25. Döngü'nün bir özelliği haline geldi" diyor.

2030'a kadar resmen başlamayacak 26. Döngü'nün muhtemelen ilk izlerini görüyoruz.

Bilim insanları daha fazla veriyle, Güneş'in faaliyet döngüsünü yönlendiren plazma ve manyetik alanların karmaşık dansında bu akışların oynadığı rolü daha iyi anlamayı umuyor.

Dr. Howe, "Yaklaşık 6 yıl sonra başlayacak 26. Döngü'de bu örüntünün tekrarlanacağına dair ilk ipucunu görmek heyecan verici" diyor.