Çin'in Ay'a çarpan uzay aracı gizemli bir nesne taşıyormuş

"İlk kez çift krater görüyoruz"

Geçen yıl Ay'a çarpan aracın hangi ülke veya firmaya ait olduğu hararetle tartışılmıştı (NASA)
Geçen yıl Ay'a çarpan aracın hangi ülke veya firmaya ait olduğu hararetle tartışılmıştı (NASA)
TT

Çin'in Ay'a çarpan uzay aracı gizemli bir nesne taşıyormuş

Geçen yıl Ay'a çarpan aracın hangi ülke veya firmaya ait olduğu hararetle tartışılmıştı (NASA)
Geçen yıl Ay'a çarpan aracın hangi ülke veya firmaya ait olduğu hararetle tartışılmıştı (NASA)

ABD'li bilim insanları, geçen yıl Ay yüzeyine çarpan bir uzay aracının ne olduğu belirlenemeyen bir nesne taşıdığını söylüyor.

Arizona Eyalet Üniversitesi'nden araştırmacılar, 4 Mart 2022'de gök cismine düşen ve sonradan Çin'e ait olduğu anlaşılan roket iticisinin yarattığı çarpma kraterlerini inceledi.

Başta söz konusu roket parçasının, Elon Musk'ın uzay firması SpaceX'in 2015'te yörüngede bıraktığı Falcon 9 roketine ait olduğu düşünülmüştü. Ancak kısa süre sonra Çin'in 2014'te Chang'e 5-T1 Ay keşif programı kapsamında fırlattığı bir itici olduğu ortaya çıkmıştı.

Öte yandan çarpışmayı daha ayrıntılı analiz eden araştırmacılar, bu roket parçasının çarpma anında iki krater oluşturduğunu fark etti.

Hakemli bilimsel dergi The Planetary Science Journal'da yayımlanan araştırmanın arkasındaki ekip, roket parçasını çarpışmadan önce de gözlemlemişti.

Son olarak da parçanın bıraktığı izi ve uzaydaki hareketini analiz eden ekip, gözlemledikleri özelliklere dayanarak roketin Ay yüzeyinde çarpışmanın etkisiyle yok olan gizemli bir yük taşıdığı sonucuna vardı.

Çalışmanın başyazarı Tanner Campbell, "İlk kez çift krater görüyoruz" dedi.

Chang'e 5 T1 örneğinde hemen hemen aynı büyüklükteki bu iki krateri elde etmek için yine kabaca eşit iki kütleye ihtiyacınız olacağını biliyoruz.

Roketin hareketi sırasında ortaya çıkan ışık yansımasındaki değişiklikleri ölçen araştırma ekibi, parçanın Ay'a düşme biçiminde de tuhaflık saptadı.

Campbell, "Biraz sallanması gerekiyordu" diye konuştu:

Ancak bu parça çok istikrarlı bir şekilde düşüyor.

Bu durum, parçayı yörüngede sabit tutmaya yarayan motorlara karşı ağırlık görevi gören başka bir nesnenin daha olduğunu düşündürüyor.

Nesnenin iticinin ön kısmına monte edildiği düşünülüyor.

"Açıkçası bunun ne olabileceğine dair hiçbir fikrimiz yok" diyen Campbell, şöyle ekliyor:

Belki ekstra bir destek, ek bir cihaz veya başka bir şey. Muhtemelen hiçbir zaman bilemeyeceğiz.

Independent Türkçe



Çığır açıcı gen tedavisi, işitme kaybını tek dozla düzeltti

Araştırmacı, sağırlığa yönelik bu tür bir tedavinin "sadece başlangıç" olduğunu söylüyor
Araştırmacı, sağırlığa yönelik bu tür bir tedavinin "sadece başlangıç" olduğunu söylüyor
TT

Çığır açıcı gen tedavisi, işitme kaybını tek dozla düzeltti

Araştırmacı, sağırlığa yönelik bu tür bir tedavinin "sadece başlangıç" olduğunu söylüyor
Araştırmacı, sağırlığa yönelik bu tür bir tedavinin "sadece başlangıç" olduğunu söylüyor

Vishwam Sankaran Bilim ve Teknoloji Muhabiri 

Yeni bir araştırmaya göre, çığır açan bir gen tedavisi tek bir enjeksiyonla insanlardaki işitme kaybını birkaç hafta içinde tersine çevirebiliyor.

İsveç'in Karolinska Enstitüsü'nden araştırmacılar son teknoloji tedavinin, doğuştan sağırlığı veya ileri derecede işitme bozukluğu olan çocuk ve yetişkinlerin işitme yetisini iyileştirdiğini ve klinik bir deneyde 7 yaşındaki bir çocuğun duyma becerisini neredeyse tamamen geri kazandığını açıkladı.

Hakemli dergi Nature Medicine'da detaylandırılan klinik çalışma, OTOF geninin sağlıklı bir kopyasının iç kulağa enjekte edilmesiyle 10 katılımcının tümünün işitmesinin gelişme gösterdiğini ortaya koydu.

Küçük ölçekli deney, OTOF adı verilen bir gendeki mutasyonlar sonucu genetik sağırlık veya ileri seviye işitme bozukluğundan muzdarip kişileri içeriyordu.

Bu mutasyonlar, ses sinyallerinin kulaktan beyne iletilmesinde kilit rol oynayan otoferlin proteininin eksikliğine neden oluyor.

Araştırmacılar tedavinin en çok çocuklarda işe yaradığını belirtse de yetişkinlere de fayda sağlayabileceğini söylüyor.

Deneyde adeno ilişkili virüsün sentetik ve zararsız bir versiyonu kullanılarak düzgün işleyen bir OTOF geni tek bir enjeksiyonla iç kulağa verildi.

Tedavinin etkileri hastaların çoğunda belirgin biçimde görülürken, işitme yetisi sadece bir ay sonra hızla iyileşti.

Araştırmacılar 6 ay sonra tüm katılımcılarda işitmede önemli ölçüde iyileşme kaydedildiğini ve algılanabilir ortalama ses seviyesinin 106 desibelden 52 desibele düştüğünü belirtiyor.

Çalışmada tedaviye en iyi yanıt verenlerin 5 ila 8 yaşındakiler olduğu tespit edildi.

7 yaşındaki bir kız çocuğu işitme yetisini neredeyse tamamen hızla geri kazandı ve 4 ay sonra annesiyle günlük konuşmalar yapabilmeye başladı.

Karolinska Enstitüsü'nden çalışmanın ortak yazarı Maoli Duan, "Bu yöntem ilk kez ergenler ve yetişkinlerde test edildi" diyor.

Katılımcıların çoğunda işitme duyusunun büyük ölçüde iyileşmesi, yaşam kaliteleri üzerinde derin bir etki yaratabilir. Şimdi bu etkinin ne kadar kalıcı olduğunu görmek için bu hastaları takip edeceğiz.

Araştırmacılar ayrıca tedavinin güvenli olduğunu ve iyi tolere edildiğini de saptadı. Katılımcılar 6-12 aylık takip süresinde herhangi bir ciddi yan etki bildirmedi.

En yaygın reaksiyon, bir tür akyuvar olan bağışıklık sistemi nötrofillerinin sayısındaki azalmaydı.

"OTOF sadece başlangıç" diyen Dr. Duan, araştırmacıların GJB2 ve TMC1 gibi diğer yaygın sağırlık genleri üzerinde de çalıştığını ekliyor.

Bunların tedavisi daha karmaşık ancak bugüne kadarki hayvan deneyleri umut verici sonuçlar ortaya koyuyor. Farklı genetik sağırlık türlerinden muzdarip hastaların bir gün tedavi görebileceğine güvenimiz tam.

Independent Türkçe, independent.co.uk/news