SpaceX'in Starship roketi test uçuşunun 8'inci dakikasında roketle bağlantı kesildi

ABD'li uzay mekiği ve roket üreticisi Space X firmasının Starship roketi için düzenlenen ikinci uçuş testinde başarılı kalkışın ardından fırlatmanın 8'inci dakikasında roketle bağlantı kesildi

(AA)
(AA)
TT

SpaceX'in Starship roketi test uçuşunun 8'inci dakikasında roketle bağlantı kesildi

(AA)
(AA)

Space X, en büyük roketi Starship için ABD'nin Texas eyaletinde ikinci kez insansız test uçuşu düzenledi.

Gelecekte uzaya insan ve envanter taşıması için inşa edilen 121 metre uzunluğunda, 33 "Raptor Vakum" motorlu Starship, kalkışı sorunsuz tamamladı.

Roket, kalkış sonrasında "MaxQ" olarak bilinen azami dinamik basınç eşiğini de başarıyla geçti fakat fırlatmanın 8'inci dakikasında merkez ile roketin bağlantısı kesildi.

SpaceX, fırlatmanın canlı yayınında, "uçuş sonlandırma sistemi"nin etkinleştirildiğini ve böylelikle roketin güzergahının dışına çıkmasının engellendiğini duyurdu.

İkinci uçuş testinde Starship'in 240 kilometre irtifaya çıkması ve kalkıştan yaklaşık 90 dakika sonra Hawaii açıklarında Pasifik Okyanusu'na iniş yapması hedefleniyordu.

Roketin nisanda yapılan ilk uçuş testi 4 dakika sürmüş ve roket infilak ederek Meksika Körfezi'ne düşmüştü.

Test sonucu yetkililer tarafından yeterli bulunması halinde Starship, uzaya ilk seferini yaparak dünyanın en güçlü roketi unvanını elde edecek.



Modern tarihte kaydedilen en büyük kuş felaketi: 4 milyon kayıp

Okyanustaki 2,5-3 derecelik sıcaklık farkı, bölgedeki kuşların yarısını öldürmüş (ABD Balık ve Vahşi Yaşam Servisi)
Okyanustaki 2,5-3 derecelik sıcaklık farkı, bölgedeki kuşların yarısını öldürmüş (ABD Balık ve Vahşi Yaşam Servisi)
TT

Modern tarihte kaydedilen en büyük kuş felaketi: 4 milyon kayıp

Okyanustaki 2,5-3 derecelik sıcaklık farkı, bölgedeki kuşların yarısını öldürmüş (ABD Balık ve Vahşi Yaşam Servisi)
Okyanustaki 2,5-3 derecelik sıcaklık farkı, bölgedeki kuşların yarısını öldürmüş (ABD Balık ve Vahşi Yaşam Servisi)

Heather Renner ve çalışma arkadaşları yaklaşık 10 yıl önce Alaska sahillerine vuran binlerce bayağı dalıcı martıyı fark ettiğinde bir şeylerin fena halde yanlış gittiğini düşündü. 

Seneler süren araştırmalar sonucunda dün Science adlı bilimsel dergide yayımladıkları makale, acı gerçeği ortaya koydu: Bu, modern tarihte en fazla sayıda kuşun öldüğü kayıtlı olay. 

2014-2016'da Pasifik Okyanusu'nun kuzeyindeki suları sıradışı bir sıcak hava dalgasının etkilediği ve bunun sonucunda balık popülasyonunun büyük ölçüde düştüğü bildirildi. 

Balıklarla beslenen çeşitli türlerle birlikte milyonlarca kuşun açlıktan öldüğü vurgulandı. 

Ulusal Alaska Deniz Yaban Hayatı Barınağı'ndan biyolog Heather Renner, Alaska'daki bayağı dalıcı martıların yarısından fazlasının, yani 4 milyon tanesinin öldüğünü buldu.

Diğer yandan çok benzer bir tür olan ince gagalı dalıcı martının bu olaydan ciddi bir şekilde etkilenmemesi de kafa karıştırdı. Araştırmacılar bunun sebebini inceliyor.

Renner, 7 yıldır yürüttükleri çalışmanın ardından "Düşündüğümüzden çok daha kötüymüş" diyor.

Bu felaketin balıklar haricinde en fazla sayıda omurgalının öldüğü olay olarak modern tarih kayıtlarına geçtiğini söylüyor. 

1989'da Alaska'da meydana gelerek tüm dünyada gündem olan Exxon Valdez petrol sızıntısında dahi ölen bayağı dalıcı martı sayısının yüzbinlerle ifade edildiğini belirtiyor. 

2014 ve 2021 arasındaki fark böyle görüntülendi (ABD Balık ve Vahşi Yaşam Servisi)

2014 ve 2021 arasındaki fark böyle görüntülendi (ABD Balık ve Vahşi Yaşam Servisi)

Makalenin yazarlarından Brie Drummond da başta bu kuşların çiftleşmek için kayalık bölgelere gitmemesine şaşırdıklarını, ancak sonra trajediyle yüzleştiklerini ifade etti:

Geri gelmiyorlar çünkü öldüler.

Sıcak dalgasının öncesi ve sonrası incelendiğinde 2016-2022'de Bering Denizi ve Alaska Körfezi'ndeki bayağı dalıcı martı sayısının 2008-2014'e göre yüzde 52 ila 78 düştüğü görüldü. 

Bu popülasyonun yeniden aynı rakamlara ulaşması beklenmiyor. 

Washington merkezli sivil toplum kuruluşu Ocean Conservancy'den (Okyanus Koruma) Megan Williams, dahil olmadığı araştırmayı överek çıkarılacak önemli dersler olduğunu vurguluyor:

Bering Denizi ve Alaska Körfezi'nin son 50-100 yılda olduğu kadar üretken kalmasını bekleyemezsiniz. Artık bu türlerin bazıları deniz ekosistemi tarafından desteklenmiyor. Bu gerçekten trajik.

Independent Türkçe, Washington Post, New York Times