Elon Musk'tan sıradaki Starship testiyle ilgili açıklama

Elon Musk, fırlatma rampasının "harika durumda" olduğunu söylüyor

SpaceX'in Starship roketi 18 Kasım 2023'te Teksas'a bağlı Boca Chica'dan havalanıyor (SpaceX)
SpaceX'in Starship roketi 18 Kasım 2023'te Teksas'a bağlı Boca Chica'dan havalanıyor (SpaceX)
TT

Elon Musk'tan sıradaki Starship testiyle ilgili açıklama

SpaceX'in Starship roketi 18 Kasım 2023'te Teksas'a bağlı Boca Chica'dan havalanıyor (SpaceX)
SpaceX'in Starship roketi 18 Kasım 2023'te Teksas'a bağlı Boca Chica'dan havalanıyor (SpaceX)

SpaceX, Mars'a yol alan Starship roket sisteminin uçuş testlerinin, cumartesi günü gerçekleştirilen başarılı fırlatmanın ardından daha sık aralıklarla yapılmaya başlanabileceğini ima etti.

Bugüne kadar inşa edilen en uzun ve en güçlü roket, ilk fırlatma denemesinden 7 ay sonra SpaceX'in Teksas'a bağlı Boca Chica'daki Starbase tesisinden cumartesi günü havalandı.

İlk denemenin aksine roketin her iki parçası da hemen patlamadan havada ayrılmayı başarırken, yeni inşa edilen fırlatma rampası da aynı anda ateşlenen 33 Raptor motorunun gücüne dayanabildi.

SpaceX'in patronu Elon Musk pazar günü X'te paylaştığı gönderide "Starship fırlatma rampasını az önce inceledim ve harika durumda" dedi.

Bir sonraki fırlatma için su soğutmalı çelik plakada herhangi bir onarım gerekmiyor. SpaceX ekibini ve müteahhitleri böylesine sağlam bir sistemi bu kadar hızlı bir şekilde tasarlayıp inşa ettikleri için kutluyorum!

Deposu tamamen doldurulmuş Starship roketinin ikinci uçuş testi, ilk denemenin başarısız olmasının ardından tahrip olan fırlatma rampası ve patlayan roketten kaynaklanan büyük miktardaki enkaz nedeniyle gecikmelerle boğuşmuştu.

Düzenleyiciler üçüncü uçuş testi gerçekleştirilmeden önce SpaceX'le birlikte çalışacaklarını belirtirken, ABD Federal Havacılık İdaresi cumartesi günkü fırlatmanın ardından herhangi bir yaralanma ya da maddi hasar bildirilmediğini doğruladı.

33 Raptor motoruyla çalışan ve dünyada bugüne kadar geliştirilmiş en güçlü fırlatma aracı, Starbase'ten havalanıyor

İçi tamamen dolu Starship roket sistemi, sıcak evreleme ayrılmasını başarıyla gerçekleştiren ilk sistem oldu. Bu yöntemde üstteki ikinci kademe, uçuşun ortasında Süper Ağır Güçlendirici'den fırlatılıyor.

Roketin iki parçası da ayrılmayı başardıktan kısa süre sonra parçalanmıştı fakat Next Spaceflight'a göre SpaceX'in, halihazırda ön testlerden geçen iki Süper Ağır güçlendiricisi ve üç tane üst kademe aracı var.

Musk daha önce, 2050'ye gelindeğinde Mars'ta kalıcı bir insan kolonisi kurmak için kullanma umuduyla yüzlerce Starship roketinden oluşan bir filo inşa etme planlarının genel hatlarını paylaşmıştı.

SpaceX, NASA'nın 50 yılın ardından insanları ilk kez Ay yüzeyine geri götürecek Artemis programı için Starship'i geliştirmek üzere ABD Uzay Ajansı'yla milyarlarca dolarlık bir sözleşmeyi çoktan imzaladı.

Independent Türkçe



Betelgeuse'in uzun "kalp atışlarının" gizemi çözülüyor mu?

Betelgeuse, süpernova patlaması yaşadığında muhtemelen gündüz vakti bile görülebilecek ancak bunun binlerce yıl daha yaşanması beklenmiyor (ALMA/ESO)
Betelgeuse, süpernova patlaması yaşadığında muhtemelen gündüz vakti bile görülebilecek ancak bunun binlerce yıl daha yaşanması beklenmiyor (ALMA/ESO)
TT

Betelgeuse'in uzun "kalp atışlarının" gizemi çözülüyor mu?

Betelgeuse, süpernova patlaması yaşadığında muhtemelen gündüz vakti bile görülebilecek ancak bunun binlerce yıl daha yaşanması beklenmiyor (ALMA/ESO)
Betelgeuse, süpernova patlaması yaşadığında muhtemelen gündüz vakti bile görülebilecek ancak bunun binlerce yıl daha yaşanması beklenmiyor (ALMA/ESO)

Bilim insanları, gökyüzündeki en parlak yıldızlardan biri olan Betelgeuse'in yalnız olmayabileceğini öne sürdü. 

Orion Takımyıldızı'nda Dünya'dan 427 ışık yılı uzaktaki Betelgeuse, yeryüzüne en yakın kırmızı üstdev. 

Evrendeki en büyük hacme sahip bu yıldızların kütlesi, boyutuna oranla daha az oluyor. Betelgeuse de Güneş'in 700 katı büyüklüğe ve 15 katı kütleye sahip.

Dünya'dan görülebilen en parlak yıldızlar arasındaki Betelgeuse, gökbilimciler tarafından da epey detaylı bir şekilde inceleniyor. Ancak yeni bir araştırmaya göre çok önemli bir şey gözden kaçmış olabilir. 

Betelgeuse gibi yıldızlar, belirli periyotlar halinde şişip iniyor. Yıldızın çekirdeğindeki gazın ısınıp yüzeye çıkması ve ardından soğuyarak geri inmesi sonucu bu döngü yaşanıyor. 

Yapılan gözlemlerde Betelgeuse'in bu türden 400 günlük döngülere girdiği ve bu nedenle parlaklığının artıp azaldığı kaydediliyor. 

Ancak gökbilimciler Betelgeuse'in 2 bin 170 gün süren daha yavaş bir döngüde de parlaklığının artıp azaldığını gözlemliyor. 

Bilim insanları, uzun ikincil periyot (long secondary period / LSP) dedikleri bu ikinci döngünün sebebini saptayamıyor. 

Henüz hakem denetiminden geçmeyen ve ön baskı sunucusu arXiv'de yayımlanan araştırmaya göre, Güneş'in yaklaşık 1,7 katı kütleye sahip bir yıldız bu uzun periyoda yol açıyor olabilir. 

2019 sonu ila 2020 başında Betelgeuse'in parlaklığında ciddi bir düşüş yaşanmıştı. Bu olayı yıldızın ömrünün sonuna geldiği ve süpernova patlaması geçireceği şeklinde yorumlayanlar olmuştu. 

Fakat daha sonra araştırmacılar, çok yüksek ihtimalle Dünya'yla Betelgeuse arasına büyük bir toz bulutu girmesinin parlaklıktaki muazzam düşüşe yol açtığı sonucuna varmıştı.

Yeni çalışmayı yürüten ekip LSP'yi açıklayabilecek farklı senaryolar üzerinden çeşitli hesaplamalar yaptı. 

Hesaplamalar, başka bir yıldızın Betelgeuse'i çevreleyen toz bulutunun içinden geçmesinin 2 bin 170 günlük döngüyü açıklayabileceğine işaret ediyor.

Ekip, yoldaş yıldızın bu döngü içinde toz bulutunu kısa süreliğine dağıtarak Betelgeuse'in parlaklığını artırdığını öne sürüyor. 

Betelgeuse'in bir yoldaşı olabileceği ihtimali daha önce de ortaya atılmıştı. Ancak yeni araştırmayı yürüten ekip 2020'deki parlaklık düşüşünden sonraki gözlemlerin bu teoriyi güçlendirdiğini savunuyor. 

Bilim insanları ayrıca yıldızın çok uzun bir süre boyunca daha süpernova patlaması geçirmeyeceğini düşünüyor.

Araştırmacılar yoldaş yıldızın Güneş'in 1,7 katı kütleye sahip olduğunu tahmin ediyor ancak bir nötron yıldızı da olabilir. 

Bazı yıldızların süpernova patlamasından sonra kendi içine çökmesiyle oluşan nötron yıldızları çok daha yoğun oluyor. 

Yeni çalışmada öne sürülen teori Betelgeuse'le ilgili önemli bir soru işaretini giderme potansiyeli taşısa da doğrulanması için gözlem verilerine ihtiyaç var. 

Independent Türkçe, Live Science, EarthSky, Evrim Ağacı, arXiv