Elon Musk'tan sıradaki Starship testiyle ilgili açıklama

Elon Musk, fırlatma rampasının "harika durumda" olduğunu söylüyor

SpaceX'in Starship roketi 18 Kasım 2023'te Teksas'a bağlı Boca Chica'dan havalanıyor (SpaceX)
SpaceX'in Starship roketi 18 Kasım 2023'te Teksas'a bağlı Boca Chica'dan havalanıyor (SpaceX)
TT

Elon Musk'tan sıradaki Starship testiyle ilgili açıklama

SpaceX'in Starship roketi 18 Kasım 2023'te Teksas'a bağlı Boca Chica'dan havalanıyor (SpaceX)
SpaceX'in Starship roketi 18 Kasım 2023'te Teksas'a bağlı Boca Chica'dan havalanıyor (SpaceX)

SpaceX, Mars'a yol alan Starship roket sisteminin uçuş testlerinin, cumartesi günü gerçekleştirilen başarılı fırlatmanın ardından daha sık aralıklarla yapılmaya başlanabileceğini ima etti.

Bugüne kadar inşa edilen en uzun ve en güçlü roket, ilk fırlatma denemesinden 7 ay sonra SpaceX'in Teksas'a bağlı Boca Chica'daki Starbase tesisinden cumartesi günü havalandı.

İlk denemenin aksine roketin her iki parçası da hemen patlamadan havada ayrılmayı başarırken, yeni inşa edilen fırlatma rampası da aynı anda ateşlenen 33 Raptor motorunun gücüne dayanabildi.

SpaceX'in patronu Elon Musk pazar günü X'te paylaştığı gönderide "Starship fırlatma rampasını az önce inceledim ve harika durumda" dedi.

Bir sonraki fırlatma için su soğutmalı çelik plakada herhangi bir onarım gerekmiyor. SpaceX ekibini ve müteahhitleri böylesine sağlam bir sistemi bu kadar hızlı bir şekilde tasarlayıp inşa ettikleri için kutluyorum!

Deposu tamamen doldurulmuş Starship roketinin ikinci uçuş testi, ilk denemenin başarısız olmasının ardından tahrip olan fırlatma rampası ve patlayan roketten kaynaklanan büyük miktardaki enkaz nedeniyle gecikmelerle boğuşmuştu.

Düzenleyiciler üçüncü uçuş testi gerçekleştirilmeden önce SpaceX'le birlikte çalışacaklarını belirtirken, ABD Federal Havacılık İdaresi cumartesi günkü fırlatmanın ardından herhangi bir yaralanma ya da maddi hasar bildirilmediğini doğruladı.

33 Raptor motoruyla çalışan ve dünyada bugüne kadar geliştirilmiş en güçlü fırlatma aracı, Starbase'ten havalanıyor

İçi tamamen dolu Starship roket sistemi, sıcak evreleme ayrılmasını başarıyla gerçekleştiren ilk sistem oldu. Bu yöntemde üstteki ikinci kademe, uçuşun ortasında Süper Ağır Güçlendirici'den fırlatılıyor.

Roketin iki parçası da ayrılmayı başardıktan kısa süre sonra parçalanmıştı fakat Next Spaceflight'a göre SpaceX'in, halihazırda ön testlerden geçen iki Süper Ağır güçlendiricisi ve üç tane üst kademe aracı var.

Musk daha önce, 2050'ye gelindeğinde Mars'ta kalıcı bir insan kolonisi kurmak için kullanma umuduyla yüzlerce Starship roketinden oluşan bir filo inşa etme planlarının genel hatlarını paylaşmıştı.

SpaceX, NASA'nın 50 yılın ardından insanları ilk kez Ay yüzeyine geri götürecek Artemis programı için Starship'i geliştirmek üzere ABD Uzay Ajansı'yla milyarlarca dolarlık bir sözleşmeyi çoktan imzaladı.

Independent Türkçe



Deepfake videoları tespit etmek giderek zorlaşıyor: Artık gerçekçi kalp atışları var

Kişilerin rızası ve bilgisi dışında üretilen deepfake görüntüler endişe yaratıyor (Reuters)
Kişilerin rızası ve bilgisi dışında üretilen deepfake görüntüler endişe yaratıyor (Reuters)
TT

Deepfake videoları tespit etmek giderek zorlaşıyor: Artık gerçekçi kalp atışları var

Kişilerin rızası ve bilgisi dışında üretilen deepfake görüntüler endişe yaratıyor (Reuters)
Kişilerin rızası ve bilgisi dışında üretilen deepfake görüntüler endişe yaratıyor (Reuters)

Deepfake videoların gelişmiş saptama yöntemlerini yanıltabildiği ve her geçen gün daha gerçekçi hale geldiği tespit edildi. 

Bir kişinin yüzünün ya da vücudunun dijital olarak değiştirilmesiyle oluşturulan deepfake videolar endişe yaratmaya devam ediyor. 

Bu videolar gerçek bir kişinin görüntüsünün yapay zeka kullanılarak değiştirilmesiyle yapılıyor. Aslında bu teknoloji, kullanıcıların yüzünü kediye dönüştüren veya yaşlandıran uygulamalar gibi zararsız amaçlarla da kullanılabiliyor.

Ancak insanların cinsel içerikli videolarını üretmek veya masum insanlara iftira atmak için de kullanılabilmesi ciddi bir sorun teşkil ediyor.

Bu videoların sahte olup olmadığını anlamak için kullanılan gelişmiş yöntemlerden biri kalp atışlarını izlemek. 

Uzaktan fotopletismografi (rPPP) adlı araç, deriden geçen ışıktaki küçük değişiklikleri tespit ederek nabzı ölçüyor. Nabız ölçen pulse oksimetreyle aynı prensiple çalışan bu araç, çevrimiçi doktor randevularının yanı sıra deepfake videoları tespit etmek için de kullanılıyor.

Ancak bulguları hakemli dergi Frontiers in Imaging'de bugün (30 Nisan) yayımlanan çalışmaya göre deepfake görüntülerde artık gerçekçi kalp atışları var.

Bilim insanları çalışmalarına videolardaki nabız hızını otomatik olarak saptayıp analiz eden bir deepfake dedektörü geliştirerek başladı. 

Ardından rPPP tabanlı bu aracın verilerini, EKG kayıtlarıyla karşılaştırarak hassasiyetini ölçtüler. Son derece iyi performans gösteren aracın EKG'yle arasında dakikada sadece iki-üç atımlık fark vardı. 

Ekip aracı deepfake videolar üzerinde test ettiğindeyse rPPP, videoya kalp atışı eklenmese bile son derece gerçekçi bir kalp atışı algıladı. 

Bilim insanları kalp atışlarının videoya kasten eklenebileceği gibi, kullanılan kaynak videodan kendiliğinden geçebileceğini de söylüyor.

Almanya'daki Humboldt Üniversitesi'nden çalışmanın ortak yazarı Peter Eisert "Kaynak video gerçek bir kişiye aitse, bu artık deepfake videoya aktarılabiliyor" diyerek ekliyor: 

Sanırım tüm deepfake dedektörlerinin kaderi bu; deepfake'ler gittikçe daha iyi hale geliyor ve iki yıl önce iyi çalışan bir dedektör bugün tamamen başarısız olmaya başlıyor.

Araştırmacılar yine de sahte videoları saptamanın başka yolları olduğunu düşünüyor. Örneğin sadece nabız hızını ölçmek yerine, yüzdeki kan akışını ayrıntılı olarak takip eden dedektörler geliştirilebilir.

Eisert, "Kalp atarken kan, damarlardan geçerek yüze akıyor ve daha sonra tüm yüz bölgesine dağılıyor. Bu harekette gerçek görüntülerde tespit edebileceğimiz küçük bir gecikme var" diyor.

Ancak bilim insanına göre nihai çözüm deepfake dedektörlerinden ziyade, bir görüntünün üzerinde oynanıp oynanmadığını anlamaya yarayan dijital işaretlere odaklanmaktan geçiyor:

Bir şeyin sahte olup olmadığını tespit etmek yerine bir şeyin değiştirilmediğini kanıtlayan teknolojiye daha fazla odaklanmadığımız sürece, deepfake'lerin saptanmalarını zorlaştıracak kadar iyi olacağını düşünüyorum.

Independent Türkçe, BBC Science Focus, TechXplore, Frontiers in Imaging