Çin'in keşif aracı Curong, Mars'ta düzensiz yeraltı yarıkları keşfetti

AA
AA
TT

Çin'in keşif aracı Curong, Mars'ta düzensiz yeraltı yarıkları keşfetti

AA
AA

Çin'in Mars'a gönderdiği gezgin keşif aracı Curong, gezegenin yüzeyindeki radar taramalarında düzensiz yeraltı yarıklarının varlığını tespit etti.

Çin Bilimler Akademisine bağlı Jeoloji ve Jeofizik Enstitüsünden araştırmacıların, sonuçlarını "Nature Astronomy" dergisinde yayımladıkları araştırmanın bulguları, Mars'taki iklim değişimleri ve su aktivitesine ilişkin yeni kanıtlar sunuyor.

Keşif aracı, Mars'ın kuzey yarı küredeki geniş bir düzlük alan olan Utopia Planitia'daki faaliyeti sırasında, yaklaşık 1,2 kilometrelik bir hat üzerinde yerin 35 metre altında çokgen biçimli 16 yarığın varlığını tespit etti.

Çapları birkaç santimetre ile onlarca metre arasında değişen yarıkların, donma-çözülme çevrimleri sonucu oluştuğunu tahmin eden araştırmacılar, bunların ıslak tortu katmanların veya lavların soğuyarak çatlaması ya da atmosferdeki ısı farkları nedeniyle kayaların kasılmasıyla meydana gelmiş olabileceği değerlendirmesinde de bulundu.

Araştırmacılar, yüzey ile yeraltı arasındaki morfolojik farkların, Kızıl Gezegen'in geçmişinde su aktivitesi ve ısı durumunu etkileyen köklü bir iklim dönüşümünün işareti olabileceğini vurguladı.



500 yıl yaşayan köpekbalığının DNA dizilimi çıkarıldı

Grönland köpekbalıkları yaklaşık 150 yaşında cinsel olgunluğa erişiyor (Reuters)
Grönland köpekbalıkları yaklaşık 150 yaşında cinsel olgunluğa erişiyor (Reuters)
TT

500 yıl yaşayan köpekbalığının DNA dizilimi çıkarıldı

Grönland köpekbalıkları yaklaşık 150 yaşında cinsel olgunluğa erişiyor (Reuters)
Grönland köpekbalıkları yaklaşık 150 yaşında cinsel olgunluğa erişiyor (Reuters)

Bilinen en uzun ömürlü omurgalı olan Grönland köpekbalığının nasıl hayatta kaldığına dair yeni bulgular edinildi. 

Bilim insanları, ortalama yaşam süresi 270'le 500 yıl arasında değişen bu köpekbalığının genomunu analiz ederek DNA onarım mekanizmalarını inceledi. 

Araştırmacıların, henüz hakem onayından geçmeyen makalesinde, Grönland köpekbalığının gen diziliminin yüzde 92'sinin çıkarıldığı belirtiliyor. 

Bilim insanları, balığın yaklaşık 6,5 milyar adet DNA yapı taşı barındırdığını ifade ediyor. Bu, şimdiye dek DNA dizilimi yapılan köpekbalıkları arasında görülen en yüksek rakam. Ayrıca insanlardakinin de yaklaşık iki katına denk geliyor. 

Almanya'daki Bochum Ruhr Üniversitesi'nden Arne Sahm, bunun hiç tahmin etmedikleri bir sonuç olduğunu söylüyor. 

Diğer yandan incelemelerde Grönland köpekbalığında çok sayıda "sıçrayan gen" olduğu da tespit edildi. Bunlar, diğer genlerin normal işleyişini bozarak gelişimsel rahatsızlıklara yol açabiliyor. 

Bilim insanları, zararlı genlere rağmen Grönland köpekbalığının bu kadar uzun süre yaşayabilmesinin şaşırtıcı olduğunu belirtiyor. 

Araştırmacılara göre köpekbalığı, sıçrayan genlerin zararlı etkilerini azaltmak için farklı bir DNA onarım mekanizması oluşturdu. 

İncelemelerde, sadece Grönland köpekbalığında bulunan ve DNA onarımında rol oynayan 81 gen tespit edildi. Bunların, sıçrayan genlerin çoğalmasını engellemek için onları taklit ederek kendilerini daha hızlı kopyalayabildiği belirtiliyor. 

Araştırmanın başyazarı Sahm şunları söylüyor: 

Sıçrayan genlerin zararlı etkisi ortadan kaldırıldığı gibi, belki de tersine çevriliyor.

Grönland köpekbalığındaki bu genlerin çoğalma yeteneğinin farklı evrimleştiğine, bu sayede balığın çok daha uzun yaşayabildiğine dikkat çekiliyor. Bilim insanları, araştırmayı geliştirerek ileride insan ömrünü uzatmak için yeni yöntemler bulmayı hedefliyor.

Independent Türkçe, CNN, New York Times