James Webb Uzay Teleskobu, ötegezegende su ve metan buldu

"Bu kadar bariz bir işareti ilk kez görebildik"

Bir sonraki adım, WASP-80 b'nin kimyasal bileşimini derinlemesine analiz etmek (İllüstrasyon: NASA)
Bir sonraki adım, WASP-80 b'nin kimyasal bileşimini derinlemesine analiz etmek (İllüstrasyon: NASA)
TT

James Webb Uzay Teleskobu, ötegezegende su ve metan buldu

Bir sonraki adım, WASP-80 b'nin kimyasal bileşimini derinlemesine analiz etmek (İllüstrasyon: NASA)
Bir sonraki adım, WASP-80 b'nin kimyasal bileşimini derinlemesine analiz etmek (İllüstrasyon: NASA)

James Webb Uzay Teleskobu, yaklaşık 163 ışık yılı uzaklıktaki Jüpiter benzeri bir gezegenin atmosferinde metan gazı ve su buharı tespit etti.

Bilim insanları, WASP-80 b adlı ötegezegende bu keşfin yapılmasını "kozmik samanlıkta iğne aramaya" benzetiyor. Diğer bir deyişle keşif, NASA'nın öncülüğünde bir dizi ülke tarafından işletilen James Webb Teleskobu'nun ne denli zor tespitler yapabileceğini gözler önüne seriyor.

ABD'deki Arizona Eyalet Üniversitesi'nden bilim insanı Luis Welbanks, "Yıldızının önünden geçmekte olan bir ötegezegenin spektrumunda bu kadar bariz bir metan işaretini ilk kez görebildik" dedi.

Welbanks, Güneş Sistemi'ndeki Jüpiter ve Satürn gibi yakın gezegenlerde bile bu keşfi yapmanın ancak 50 yıl önce mümkün olabildiğini vurguladı.

Dünya ve Uzay Araştırmaları Okulu'ndan Michael Line, "James Webb'den önce metanın, bol olduğu gezegenlerde Hubble Uzay Teleskobu tarafından tespit edilebileceğine inanıyorduk. Ama bu beklenti büyük ölçüde boşa düştü" ifadelerini kullandı.

Üstelik bu, James Webb Teleskobu'nun, atmosferinde metan keşfettiği ilk gezegene değil. Teleskop önceki aylarda K12-18b adlı ötegezegende de bu tür moleküller keşfetmişti.

WASP-80 b

Yeni keşfin yapıldığı ötegezegen WASP-80 b, "sıcak Jüpiter" diye sınıflandırılıyor. Zira birçok özelliğiyle Jüpiter'e benzemesine rağmen onun aksine, kendi ana yıldıza son derece yakın. 

Bu göreceli yakınlık nedeniyle WASP-80 b'yi etrafında döndüğü kırmızı cüceden ayırmak hiç de kolay değil. Bilim insanlarına göre bu iş, bir kişinin tek saç telini 14,5 kilometre uzaktan tespit etmeye benziyor.

WASP-80 b'nin yıldızına olan bu yakınlığı, gezegen yüzeyindeki sıcaklıkların 552 dereceye çıkmasına neden oluyor.

Jüpiter'deyse sıcaklığın -148 dereceye kadar düştüğü biliniyor.

Independent Türkçe



Basketbolcu robottan yeni dünya rekoru: En uzak mesafeli atışı yaptı

Basketbolcu robottan yeni dünya rekoru: En uzak mesafeli atışı yaptı
TT

Basketbolcu robottan yeni dünya rekoru: En uzak mesafeli atışı yaptı

Basketbolcu robottan yeni dünya rekoru: En uzak mesafeli atışı yaptı

Toyota'nın basketbolcu robotu, bir dünya rekoruna daha imza attı. CUE6, bugüne kadarki en uzak mesafeden basket atan insansı robot oldu.

Japonya merkezli otomotiv devindeki mühendisler arasından birkaç gönüllü 2017'de CUE projesini başlatmıştı.

Yapay zekayla çalışan robotların, bazı fiziksel işlerde gereken hassasiyeti gösterip insanlar kadar başarılı olup olamayacağı merak ediliyordu. 

Çalışmalar sonucunda ortaya basketbolcu bir insansı robot olan CUE çıktı.

Yapay zekayla çalışan robot, örüntüleri tanıyacak ve tıpkı insanlar gibi duruşunu, kol pozisyonunu ve atış gücünü değişkenlere göre düzeltecek şekilde eğitildi.

Bu sayede hatalarından da ders çıkarabiliyor.

Aracın üçüncü versiyonu CUE3, arka arkaya en fazla serbest atışı başarıyla kaydeden insansı robot olarak 2019'da Guinness Dünya Rekoru'nu kırmıştı.

CUE3 peş peşe 2 bin 20 kere topu potadan geçirmişti.

Guinness Dünya Rekorları'nın dün (3 Aralık) yaptığı açıklamaya göre, robot bir rekor daha kırdı.

Serinin 6. versiyonu CUE6, Japonya'nın Nagakute kentinde 24,55 metre mesafeden basket atmayı başardı. Böylece CUE6, insansı bir robot tarafından gerçekleştirilen en uzak baskete imza attı. NBA sahaları 29 metre uzunluğunda. 

Toyota'da CUE projesine liderlik eden Tomohiro Nomi "Bir rekor denemesi yapmak adına, öncekinden çok daha uzak bir mesafeden şut atma amacıyla yola çıktık" diyerek ekliyor:

Uzak mesafeden atış yaparak dünyayı şaşırtmayı hedefledik. Ve böylece bu mesafeden atış yapmak üzere bu meydan okumayı üstlendik.

Bugüne kadarki en uzak mesafeden kaydedilen isabetli basket, ABD'li Joshua Walker'a ait. Walker 2022'de 34,6 metre mesafeden topu potayla buluşturmuştu. 

Guinness Dünya Rekorları, robotun ilk denemesinde başarısızlığa uğrayarak ikincisinde basketi atmayı başardığını aktarıyor.

Nomi "Robot yapısına göre yapay zekayı kullanarak en etkili olacak atış stilini öğrendi ve düşündü. Sonuç olarak şu anki fırlatma formuna ulaştığını düşünüyorum" ifadelerini kullanıyor.

Mühendis, "Michael Jordan gibi smaç basabilen" bir robot üretmeyi hayal ettiğini de ekliyor.

Independent Türkçe, Guinness Dünya Rekorları, TechEBlog