Meta Instagram’dan milyonlarca çocuk kullanıcının verilerini toplamakla suçlanıyor

Meta şirket logosu (AP)
Meta şirket logosu (AP)
TT

Meta Instagram’dan milyonlarca çocuk kullanıcının verilerini toplamakla suçlanıyor

Meta şirket logosu (AP)
Meta şirket logosu (AP)

ABD'nin 33 eyaletinde savcılar, Meta şirketi hakkında yasal şikayette bulunarak, 13 yaşın altındaki çocukların "Instagram" uygulamasını kullanmasına izin vermek ve ebeveynlerinin izni olmadan kişisel verilerini "rutin olarak" toplamakla suçladı.

Şarku’l Avsat’ın New York Times gazetesinden aktardığı habere göre savcıların 2019 yılının başından bu yana şirketin Instagram'da 13 yaşın altındaki kullanıcılara ait hesapların varlığına ilişkin 1,1 milyondan fazla suç duyurusu aldığı belirtildi. Ancak Meta bu hesapların "yalnızca bir kısmını devre dışı bıraktı"; Çocukların Çevrimiçi Gizliliğini Koruma Yasasını ihlal ederek, ebeveyn izni olmadan çocukların konumları ve e-posta adresleri gibi kişisel verilerini rutin olarak topladı.

Hazırlanan iddianamede "Meta, etkili yaş doğrulama sistemlerinin geliştirilmesini sürekli olarak bir öncelik haline getirmemiş ve bunun yerine 13 yaşın altındaki kullanıcıların Instagram'da hesap oluşturmak için yaşları hakkında yalan söylemelerine olanak sağlamıştır” ifadeleri kullanıldı.

sdhyju6ı8k
Instagram uygulama logosu (AP)

Savcılar ayrıca Meta'nın yöneticilerinin Kongre önünde verdikleri ifadede şirketin yaş doğrulama sürecinin çok etkili olduğunu ve Instagram'da reşit olmayan milyonlarca kullanıcı olduğunu bilmelerine rağmen şirketin reşit olmayanların hesaplarını fark ettiklerinde kaldırdıklarını kamuoyuna açıkladıklarını belirttiler.

Şikayette bu iddiaları doğrulamak için şirket içi e-postalardan, çalışan konuşmalarından ve şirket sunumlarından alıntılar kullanıldı.

Suçlamalar kanıtlanırsa, Meta yüz milyonlarca dolar para cezasına çarptırılabilir.

Buna cevaben Meta dün (Cumartesi) yaptığı açıklamada, on yıldır "çevrimiçi platformlarını kullanma deneyimini tüm gençler için güvenli ve uygun hale getirmek için çalıştığını" belirterek, bu şikayetin "seçici alıntılar ve seçilmiş belgeler kullanarak çalışmalarımızı yanlış nitelendirdiğini" kaydetti.

Bu suçlamalar, geçen ay 40'tan fazla ABD eyaleti tarafından Kaliforniya'daki bir mahkemede Meta aleyhine açılan ve Facebook ve Instagram uygulamalarını "gençlerin ruhsal ve fiziksel sağlığına" zarar vermekle suçlayan daha geniş kapsamlı federal bir davanın parçası olma özelliğini taşıyor.

Savcılar, Kaliforniya'daki bir mahkemeye sunulan iddianamede "(Meta'nın) gençleri ve ergenleri cezbetmek ve nihayetinde kar elde etmek amacıyla onları tuzağa düşürmek için güçlü ve benzeri görülmemiş tekniklerden yararlandığını" doğruladı.



Sıcak hava dalgalarının yaşlılardan çok gençleri öldürdüğü tespit edildi

2024'ün kayıtlardaki en sıcak yıl olması beklenirken, aşırı sıcaklardan kaynaklı ölümler artıyor (AFP)
2024'ün kayıtlardaki en sıcak yıl olması beklenirken, aşırı sıcaklardan kaynaklı ölümler artıyor (AFP)
TT

Sıcak hava dalgalarının yaşlılardan çok gençleri öldürdüğü tespit edildi

2024'ün kayıtlardaki en sıcak yıl olması beklenirken, aşırı sıcaklardan kaynaklı ölümler artıyor (AFP)
2024'ün kayıtlardaki en sıcak yıl olması beklenirken, aşırı sıcaklardan kaynaklı ölümler artıyor (AFP)

Yüksek sıcaklıkların yaşlılardan ziyade gençleri öldürme ihtimalinin daha fazla olduğu ortaya kondu. Bilim insanları ölümlerin nispeten düşük sıcaklıklarda gerçekleştiğine dikkat çekerek küresel ısınmayla birlikte gelecek yıllarda sayının artacağını söylüyor. 

Dünya çapında ardı ardına sıcaklık rekorları kırılırken genellikle yaşlı nüfusa temkinli olma çağrısı yapılıyor. Son yıllarda yapılan bazı araştırmalarda da bu grubun aşırı sıcaklara karşı daha hassas olduğu öne sürülüyor.

Ancak Meksika'da yürütülen kapsamlı bir çalışmaya göre küçük çocuklar ve 18-35 yaşındaki grup daha ciddi bir risk altında.

Bilim insanları, ölüm oranları ve günlük sıcaklık verilerini detaylıca tutmasından dolayı çalışmalarını Meksika'ya odaklamayı tercih etti.

1998-2019 dönemi verilerini inceleyen araştırmacılar, fazladan ölümleri (ortalamanın üstünde kalan ölüm sayısı), sıcaklık ve nem bilgileriyle karşılaştırdı. 

Bulgularını hakemli dergi Science Advances'ta dün (6 Aralık) yayımlayan ekip, Latin Amerika ülkesinde yüksek sıcaklıklardan kaynaklı yılda yaklaşık 3 bin 300 kişinin hayatını kaybettiğini tespit etti.

Bu ölümlerin yüzde 75'i 35 yaş altı kişileri kapsarken, 5 yaşından küçük çocuklar ve 18-35 yaşındaki genç nüfusun sıcaktan ölme ihtimalinin daha yüksek olduğu gözlemlendi.

Hem yüzeye daha fazla temas ederek daha fazla ısı depoladıkları hem de terleyerek serinleme mekanizmaları yeterince gelişmediği için çocukların yüksek sıcaklıklardan etkilendikleri biliniyordu. 

Ancak 18-35 yaş grubunun nüfusun en dayanıklı kesimi olması beklenirken, çalışmanın yazarlarından Jeffrey Shrader "Bu çok şaşırtıcı" diyor. 

Araştırmacılar, gençlerin açık hava aktiviteleri veya işleri yapmaya daha yatkın olmasının bulguları açıklayabileceğini düşünüyor.

Columbia Üniversitesi'nden makalenin başyazarı R. Daniel Bressler, "Bu sadece fizyolojik hassasiyetle ilgili değil" diyerek ekliyor: 

Mesele, sıcağa daha fazla maruz kalmaya neden olan ekonomik ve sosyal faktörlerle ilgili.

Ölümlerin çoğunun yaklaşık yüzde 50 nem ve 31 derece sıcaklıkta görülmesi de bilim insanlarını endişelendirdi. 

İklim kriziyle birlikte aşırı sıcakların artması beklendiği için gençlerin ölümüne neden olan orta seviyede sıcakların çok daha yaygın hale geleceğini tahmin ediyorlar. 

Ekip, çocuk ve genç yetişkinler arasındaki ölümlerin 2100'e kadar yüzde 32 oranında artacağını öngörüyor.

Yeni çalışmada yaşlıların hava sıcaklığının artmasından ziyade düşmesinden ölme riskinin de daha yüksek olduğu bulundu. 50 yaşından büyükler, soğuk kaynaklı ölümlerin yüzde 96'sını oluşturuyordu.

Bu durum, yaşlıların soğuk havalarda hastalanmaya daha yatkın olmasıyla açıklanabilir. 

Bulguların, klimanın daha yaygın kullanıldığı veya açık havada çalışanların daha az olduğu ülkeler için geçerli olup olmadığı henüz net değil.

Ekip bundan sonra ABD ve Brezilya'da benzer bir çalışma yürüterek bu soruları yanıtlamayı umuyor. Diğer yandan Meksika çevresel ve ekonomik açıdan benzer ülkeler için bir gösterge görevi görebilir.

Bressler, "İklim sıcak hale geldikçe sıcaklığa bağlı ölümlerin artacağını ve bundan en çok gençlerin zarar göreceğini tahmin ediyoruz" diyor.

Independent Türkçe, Phys.org, New York Times, Science Advances