Hubble Uzay Teleskobu bir haftada üçüncü kez arızalandı

Uzayda süzülürken yaşlanan gözlemevinin zaman zaman yerden onarılması gerekiyor

NASA
NASA
TT

Hubble Uzay Teleskobu bir haftada üçüncü kez arızalandı

NASA
NASA

Hubble Uzay Teleskobu bir haftada üçüncü kez "güvenli moda" geçti.

15 yıllık bir ömre sahip olması beklentisiyle 1990'da fırlatılan ve en son bakımı 2009'da uzay mekiğiyle yapılan bu yaşlanan, uzayda süzülen gözlemevinin sorunlarla karşılaştığında zaman zaman yerden tamir edilmesi gerekiyor.

NASA bu kez "süregelen bir jiroskop sorunu" nedeniyle uzay teleskobunun güvenli moda girdiğini açıkladı. Uzay ajansı "bilimsel operasyonlarını yeniden başlatmak için çalıştığını" belirtti.

Mevcut sorunların 23 Kasım'da başladığı ve Hubble'ın hâlâ çevrimiçi olmadığı belirtildi. Teleskop daha önceki günlerde de iki kez aynı sorunla karşılaşmış, o zaman da güvenli moda alınmış fakat tekrar çevrimiçi hale gelmişti.

NASA, Hubble'ın bunun dışında iyi durumda olduğunu ve araçlarının sabit durduğunu ifade etti. Teleskop tek bir jiroskopla da çalışabiliyor fakat bu durumda daha az verimli oluyor.

Uzay mekiğinin 2009'daki 5. ve son ziyaretinde teleskop bakıma alındığında, astronotlar Hubble'a 6 yeni jiroskop takmıştı. Halihazırda sorun yaşayan da dahil bunlardan üçü hâlâ çalışıyor.

Jiroskoplar, teleskobu uzayda bir hedefe yöneltmek için kullanılıyor. Bu araçlar Hubble'ın uzayda hareket edebilmesi için dönüşünü ölçerek nereye yöneldiğini bulmasını sağlıyor.

NASA, Webb gibi diğer teleskoplarla birlikte Hubble'ın "bu 10 yıllık dönemde ve muhtemelen bir sonraki 10 yılda da" çalışmaya devam edeceğine inandığını belirtiyor.

Artık işlevini kaybettiğinde Hubble, Dünya'nın atmosferine yeniden girecek fakat bunun en azından 2030'ların ortalarından sonlarına kadar gerçekleşmesi beklenmiyor. Hubble'a bir tahrik sisteminin eklenmesi ve bu sistemin onu aşağı iterek Pasifik Okyanusu'na kontrollü bir şekilde düşmesini sağlaması ya da daha yüksek bir yörüngeye taşıması bekleniyor.

Independent Türkçe



DeepSeek'in veri kullanımıyla ilgili Avrupa'dan ilk hamle geldi

DeepSeek, diğer yapay zeka araçları seviyesindeki modelleri çok daha ucuza mal etmesiyle dikkatleri üstüne çekti (Dado Ruvic/Reuters)
DeepSeek, diğer yapay zeka araçları seviyesindeki modelleri çok daha ucuza mal etmesiyle dikkatleri üstüne çekti (Dado Ruvic/Reuters)
TT

DeepSeek'in veri kullanımıyla ilgili Avrupa'dan ilk hamle geldi

DeepSeek, diğer yapay zeka araçları seviyesindeki modelleri çok daha ucuza mal etmesiyle dikkatleri üstüne çekti (Dado Ruvic/Reuters)
DeepSeek, diğer yapay zeka araçları seviyesindeki modelleri çok daha ucuza mal etmesiyle dikkatleri üstüne çekti (Dado Ruvic/Reuters)

İtalya'nın veri koruma kurumu, Çin merkezli yapay zeka şirketi DeepSeek'ten kişisel verilerin kullanımıyla ilgili bilgi talep etti.

DeepSeek modellerinin, ABD'deki muadillerinden ucuza ve az çiple üretilmesi son günlerde teknoloji sektöründe büyük yankı yarattı. 

Dev şirketlerin yüzlerce milyar dolar değer kaybetmesine yol açan DeepSeek'in Çin merkezli olması güvenlik endişelerine de neden oluyor.

Bu endişelerle ilgili Avrupa'dan bilinen ilk hamle dün (28 Ocak) İtalya'dan geldi. 

İtalyan Veri Koruma Kurumu (DPA), Avrupa'daki tüketici gruplarından oluşan koalisyon Euroconsumers'la birlikte DeepSeek'in Avrupa'daki veri koruma düzenlemeleri kapsamında kişisel verileri nasıl kullandığına ilişkin bir başvuru yaptı. 

DPA, hangi kişisel verilerin, hangi kaynaklardan, hangi amaçlarla, hangi yasal dayanakla toplandığını ve Çin'de depolanıp depolanmadığını öğrenmek istediğini belirtti.

Kurum, DeepSeek ve bağlı şirketlerinin yanıt vermek için 20 günü olduğunu söylediği açıklamada "İtalya'daki milyonlarca kişinin verileri risk altında" ifadelerini kullandı.

Kişisel verileri Çin'deki sunucularda depolayan DeepSeek, bunları kullanıcının yaşadığı ülke dışına aktarırken, "geçerli veri koruma yasalarının gerekliliklerine uygun olarak" yaptığını ifade ediyor.

Ancak DPA ve Euroconsumers daha fazla detay talep ediyor. 

TechCrunch'ın aktardığı üzere Euroconsumers çocukların verisinin nasıl kullanıldığına dair de daha fazla bilgi verilmesini istiyor.

DeepSeek, uygulamalarının 18 yaşından küçüklere uygun olmadığını belirtmesine rağmen üye olmalarını engelleyecek bir mekanizmaya sahip değil. Şirket, 14-18 yaş aralığındaki genç kullanıcıların gizlilik politikasını bir yetişkinle birlikte okumalarını öneriyor.

DPA ve Euroconsumers görünüşe göre bu türden ilk başvuruyu yapsa da muhtemelen son olmayacaklar. 

Beyaz Saray Sözcüsü Karoline Leavitt, dün yaptığı açıklamada DeepSeek'in ulusal güvenlik tehdidi yaratıp yaratmadığını araştırdıklarını söylemişti. 

DPA, yapay zekayla ilgili Avrupa'nın en aktif gözlemcileri arasında yer alıyor. 2023'te Avrupa Birliği gizlilik kurallarını ihlal ettiği şüphesiyle OpenAI'ın yapay zeka sohbet botu ChatGPT'nin ülkede kullanımını kısa süreliğine yasaklamıştı.

Independent Türkçe, TechCrunch, Reuters, DeepSeek