Enceladus deneyi yeni görevlerin önünü açıyor: "Yaşam tespit edilebilir"

Satürn'ün uydusu yaşam arayışında birincil hedef

Enceladus, Satürn'ün 82 uydusu içinden en büyük 6'ıncısı (NASA)
Enceladus, Satürn'ün 82 uydusu içinden en büyük 6'ıncısı (NASA)
TT

Enceladus deneyi yeni görevlerin önünü açıyor: "Yaşam tespit edilebilir"

Enceladus, Satürn'ün 82 uydusu içinden en büyük 6'ıncısı (NASA)
Enceladus, Satürn'ün 82 uydusu içinden en büyük 6'ıncısı (NASA)

Astrofizik araştırmaları ilerlerken, gökbilimcilerin aklındaki soru daha da güçleniyor: Evrenin başka yerlerinde yaşam var mı? 

Yalnızca Samanyolu Galaksisi'nde milyarlarca gök cismi var. Ancak gökbilimciler konuyla ilgili araştırmalarında genellikle üç önemli unsua bakıyor: Su, enerji ve organik madde.

Veriler, Satürn'ün buzlu uydusu Enceladus'un bu üçünü de içeren bir "okyanus dünyası" olduğunu gösteriyor. Bu durum, onu yaşam arayışında birincil hedef haline getiriyor.

NASA'nın Cassini uzay aracı, 20 yıllık görevi sırasında Enceladus'un yüzeyinden saatte yaklaşık 400 metre hızla buz bulutlarının fışkırdığını keşfetmişti. Bu bulutlar, örnek toplamak, Enceladus okyanuslarının bileşimini ve yaşanabilirliğini incelemek için mükemmel bir fırsat sunuyor.

Ancak şimdiye kadar, bu bulutların fışkırma hızının buz taneleri içindeki herhangi bir organik bileşiği parçalayıp parçalayamayacağı ve dolayısıyla örnekleri bozup bozmayacağı bilinmiyordu.

ABD'deki Kaliforniya Üniversitesi San Diego Kampüsü'nden araştırmacılar, yeni çalışmalarında bu sorunun cevabını buldu.

Laboratuvar ortamında yapılan simülasyonlar, buz bulutlarında taşınan amino asitlerin saatte 4,2 kilometreye varan çarpma hızlarında bile bozulmadan kalabildiğini gösterdi.

Bu da Enceladus'a yapılacak bir örnek toplama seferinde olası yaşam formlarının tespit edilebileceği anlamına geliyor.

Nitekim uzay araçlarının toplayıp Dünya'ya getireceği buz taneciklerinde yüzey altı okyanuslarında yaşamın var olup olmadığına dair ipucu verebilecek moleküllerin tespit edilmesi gerekiyor.

Ancak bunun için, söz konusu moleküllerin hızlı fışkırmalardan "sağ çıkması" gerek.

Hakemli bilimsel dergi PNAS'ta yayımlanan araştırmanın ortak yazarı Robert Continetti, "Güneş Sistemi'nde ne tür bir yaşamın mümkün olabileceğine dair fikir edinmek için örneklenen buz tanelerinde çok fazla moleküler parçalanma olmaması gerek" diye konuştu:

Böylece yaşamı oluşturan şeyin parmak izini alabilirsiniz. Çalışmamız bunun Enceladus'un buz bacalarında mümkün olduğunu gösteriyor.

2024'te NASA, Jüpiter'e gidecek olan Europa Clipper'ı fırlatacak. 

üpiter'in en büyük uydularından biri olan Europa, tıpkı Enceladus gibi bir okyanus gezegeni.

Clipper'ın veya gelecekte Satürn'e gönderilecek herhangi bir uzay aracının, buz taneciklerinde yaşama dair iz bulabileceği umuluyor.

Independent Türkçe



Dünya'nın bir uydusu daha oluyor

Uzmanlar, yeni çalışmanın Dünya'nın çevresinin ne kadar yoğun bir güzergah olduğunu gösterdiğini söylüyor (ESA)
Uzmanlar, yeni çalışmanın Dünya'nın çevresinin ne kadar yoğun bir güzergah olduğunu gösterdiğini söylüyor (ESA)
TT

Dünya'nın bir uydusu daha oluyor

Uzmanlar, yeni çalışmanın Dünya'nın çevresinin ne kadar yoğun bir güzergah olduğunu gösterdiğini söylüyor (ESA)
Uzmanlar, yeni çalışmanın Dünya'nın çevresinin ne kadar yoğun bir güzergah olduğunu gösterdiğini söylüyor (ESA)

Dünya, uzaydaki bir göktaşını yakalayarak iki ay boyunca uydusu yapmaya hazırlanıyor. 

Gezegene yaklaşan asteroitler bazen atmosfere girmeden uzaklaşıp gidiyor, bazen de Dünya'ya çarparak yanıyor.

Fakat bazen de gezegenin yörüngesine takılıp kısa süreliğine Ay'a eşlik ediyorlar. 

NASA'nın fonladığı Asteroit Karasal Etkili Son Uyarı Sistemi (ATLAS) teleskoplarını kullanan gökbilimciler son sınıfta yer alan bir asteroit keşfetti. 

7 Ağustos'ta gözlemlenen gökcismine 2024 PT5 adı verildi. 

Madrid Complutense Üniversitesi'nden Carlos de la Fuente Marcos ve Raúl de la Fuente Marcos, 2024 PT5'in 29 Eylül'den 25 Kasım'a kadar Dünya'nın yörüngesinde döneceğini tespit etti. 

Research Notes of the American Astronomical Society adlı hakemli dergide yayımladıkları çalışmada, yaklaşık 10 metre çapındaki asteroidin 56,6 günün ardından tekrar Güneş'in yörüngesine girerek yolculuğuna devam edeceğini aktardılar. 

Dünya'nın yörüngesine bu şekilde giren asteroitlere mini uydu adı veriliyor. Ancak zaman zaman uzay çöpleri gibi yapay cisimler de mini uydu sanılabiliyor.

Raúl de la Fuente Marcos "Ne zaman yörüngesi Dünya'ya bu kadar benzeyen bir cisim keşfedilse, onun aslında bir uzay enkazı olma ihtimali var" diyor. 

Fakat yapılan gözlemlerin 2024 PT5'in doğallığına "şüphe bırakmadığını" ekliyor. 

Diğer yandan bazı bilim insanları, bu küçük asteroidin aslında mini uydu olmadığını savunuyor. Mini uyduların Dünya'nın çevresinde en az bir tam tur atması gerekiyor ve 2024 PT5, tam bir daire çizmeden yörüngeden ayrılacak.

İlginç bir şekilde Ay'ın kısa süreli yoldaşının kendisinden kopmuş olma ihtimali de var. 

NASA'nın Jet İtki Laboratuvarı'ndan Paul Chodas, asteroidin geçmiş hareketlerinin, Ay'ın geçirdiği bir çarpışmadan kopmuş bir parça olabileceğine işaret ettiğini söylüyor. Fakat bu kesin bir şekilde doğrulanmadı.

Kasımda Dünya'nın yörüngesini terk edecek 2024 PT5'in Ocak 2025'te geri dönmesi bekleniyor. Bu ziyaretini daha kısa tutacak asteroit, muhtemelen 2055'te tekrar gelecek.

2024 PT5, küçüklüğü ve pek ışık yaymaması nedeniyle muhtemelen amatör teleskoplarla gözlemlenemeyecek. 

Independent Türkçe, IFL Science, New York Times, Research Notes of the American Astronomical Society