Japonya, Dünya'nın yörüngesindeki asteroidi saptıracak uzay aracı teknolojisini test ediyor

Hayabusa2, yörüngesi Dünya'nınkiyle kesişen ve hızla dönen 1998 KY26 asteroidinin yakınından uçacak

(Jaxa)
(Jaxa)
TT

Japonya, Dünya'nın yörüngesindeki asteroidi saptıracak uzay aracı teknolojisini test ediyor

(Jaxa)
(Jaxa)

Japonya'nın Jaxaspace ajansının, Hayabusa2 uzay aracını, Dünya'ya doğru ilerleyen ve hızla hareket eden bir asteroidi durdurup saptırabileceğini kanıtlamak üzere yeniden kullanmak için testler planladığı bildiriliyor.

2014'te fırlatılan Hayabusa2 uzay aracı, 2018'de Dünya'dan 300 milyon kilometre uzaklıktaki Ryugu diye de adlandırılan 1999 JU3 asteroidine iki kez iniş yapmıştı.

Yaklaşık 18 ay boyunca göktaşını inceleyen uzay aracı, aynı zamanda asteroidin yüzeyine mermi fırlatmış ve saçılan örnekleri toplayarak 2020'de Avustralya'nın taşrasına bırakılmak üzere bir kapsül içinde Dünya'ya indirmişti.

Bilim insanları asteroidin bileşimi hakkında bilgi edinmek üzere uzay aracının gönderdiği örnekleri incelemeye hâlâ devam ediyor.

Bu arada Hayabusa2 halihazırda 2026'ya kadar uzatılmış görevinde; yaklaşık 500 metre çapında ve Dünya'dan 12 milyon kilometre uzakta olan 2001 CC21 asteroidine doğru uçuyor.

Jaxa'ya göre Hayabusa2'nin 2031'de, yörüngesi Dünya'nın yörüngesiyle kesişen ve hızla dönen okul otobüsü büyüklüğündeki 1998 KY26 asteroidinin yakınından uçması planlanıyor.

SCMP'ye göre Jaxa, "'Küçük ve hızlı' özelliği asteroidin yüzeyinin yakınında çok özel bir fiziksel ortam yaratıyor çünkü dönüşten kaynaklanan merkezkaç kuvveti asteroidin yerçekimini aşıyor" dedi.

Jaxa bu asteroidi incelemeyi umuyor çünkü bu büyüklükteki göktaşları her 100 ila bin yılda bir Dünya'yla çarpışıyor ve ciddi derecede hasara neden olabiliyor.

Jaxa, bu iki uçuş görevinde de testlerin, bir uzay aracını bir asteroide çarptırmak için gereken teknolojinin eşdeğerini göstereceğini umuyor.

Japon uzay ajansı yaptığı açıklamada, "Bu tür bir teknoloji, yörüngesini ayarlamak üzere uzay aracını asteroitle çarpıştırmak için gereken teknolojiye eşdeğerdir, bu da uçuş görevini gezegensel savunmaya da katkıda bulunabilecek bir görev haline getiriyor" dedi.

Hayabusa2 esasen asteroit buluşması için üretildiği ve asteroitlerin yüksek bağıl hızlardaki geçişini uzaktan gözlemlemeyi içeren uçuş görevleri için tasarlanmadığından, bu özellikle zorlayıcı olacak.

Jaxa, örneğin 2026 görevinde 2001 CC21 asteroidiyle Hayabusa2'nin birbirlerinin yanından 5 kilometre/saniye (18 bin kilometre/saat) gibi son derece yüksek bir hızla geçeceğini söyledi.

NASA, bir asteroitle uzay aracını çarpıştırmanın göktaşının yörüngesini değiştirebileceğini zaten göstermişti.

Kasım 2021'de fırlatılan Dart yani Çift Asteroit Yönlendirme Testi, Dimorphos asteroidini hedef almak için aylar süren bir yolculuk yapmış ve geçen yıl eylülde saatte 14.400 mil (yaklaşık 23 bin kilometre) hızla ona çarpmıştı.

NASA'nın testi, kinetik çarpıştırma tekniğinin bir gün Dünya'yı tehdit edebilecek asteroitleri saptırma potansiyelini ortaya koydu.

Gökbilimciler ayrıca asteroitleri Dünya'yla çarpışma rotasından uzaklaştırmak için üzerlerinde nükleer düzenekler patlatmanın yollarını araştırıyor.

Jaxa'nın yakında gerçekleşecek denemesi, gezegensel savunmaya katkıda bulunmak üzere bu deneylere eklenebilir.

Independent Türkçe



Kristof Kolomb'un kökeni, yüzlerce yıllık tartışmaların ardından ortaya çıktı

İspanya'nın Sevilla kentindeki katedralde yer alan anıt mezarda Kristof Kolomb'un yattığı doğrulandı (Marcelo del Pozo/Reuters)
İspanya'nın Sevilla kentindeki katedralde yer alan anıt mezarda Kristof Kolomb'un yattığı doğrulandı (Marcelo del Pozo/Reuters)
TT

Kristof Kolomb'un kökeni, yüzlerce yıllık tartışmaların ardından ortaya çıktı

İspanya'nın Sevilla kentindeki katedralde yer alan anıt mezarda Kristof Kolomb'un yattığı doğrulandı (Marcelo del Pozo/Reuters)
İspanya'nın Sevilla kentindeki katedralde yer alan anıt mezarda Kristof Kolomb'un yattığı doğrulandı (Marcelo del Pozo/Reuters)

Ünlü kaşif Kristof Kolomb'un kökeni hakkındaki soru nihayet yanıtlandı. Yıllar süren araştırmaların ardından Kolomb'un, Batı Avrupalı bir Sefarad Yahudisi olduğu ortaya çıktı.

1492'de Amerika'yı "keşfetmesiyle" bilinen Kolomb'un İtalya'nın Cenova kentinden olduğu düşünülüyordu. 

Ancak bu teoriyi sorgulayan bazı uzmanlar, kaşifin İspanyol bir Yahudi, Yunan, Bask, Portekizli veya Britanyalı olabileceğini öne sürüyordu. 

İspanya'daki Granada Üniversitesi'nden adli tıp uzmanı Prof. José Antonio Lorente'nin liderliğindeki araştırma ekibi 22 yıl süren çalışmaların sonunda cevaba ulaştı.

Bilim insanları, Sevilla Katedrali'ne gömülen Kolomb'dan DNA örnekleri alarak inceledi. Ekip ayrıca kaşifin kardeşi Diego ve oğlu Hernando'dan da örnek aldı.

İspanya'nın kamu yayıncısı RTVE'de cumartesi günü yayımlanan Colón ADN, su verdadero origen (Kolomb DNA'sı: Gerçek Köken) adlı belgeselde yüzlerce yıldır süren gizem aydınlatıldı.

Araştırmacılar Kolomb'un Sefarad Yahudisi olduğunu tespit etti. 

1492'de Hıristiyan hükümdarlar tarafından İspanya'dan kovulan Yahudilerin büyük bir kısmı Osmanlı İmparatorluğu, Hollanda, İtalya, Balkanlar, Kuzey Afrika ve Ortadoğu'daki topluluklar tarafından kabul edilmişti.

Bu grupları temsil eden Sefarad kelimesi de İbranicede İspanya anlamına geliyor.

Prof. Lorente, 25 bölge üzerindeki analizlerden sonra Kolomb'un Batı Avrupa'da doğduğunu söyleyebileceklerini açıkladı. 

Uzman ayrıca kaşifin kökenine dair araştırmanın karmaşık olduğunu ancak sonucun "neredeyse mutlak güvenilirlikte" olduğunu ekledi. 

Araştırma ekibi, Sevilla'daki kalıntıların Kolomb'a ait olduğunu doğruladıklarını da perşembe günü duyurmuştu. 

Dominik Cumhuriyeti uzun zamandır Kolomb'un naaşına ev sahipliği yaptığını iddia ediyordu. 

1877'de Dominik Cumhuriyeti'nin başkenti Santo Domingo'daki bir katedralde, sunağın arkasına gömülü ve Kolomb'a ait olduğu söylenen kemik parçalarını içeren kurşundan bir kutu bulunmuştu.

Ekip bu iddianın doğru olabileceğini ve bazı kalıntıların Dominik Cumhuriyeti'nde yer alabileceğini ifade ediyor. 

1506'da 55 yaşındayken İspanya'nın Valladolid kentinde hayatını kaybeden Kolomb, bugün Dominik Cumhuriyeti ve Haiti tarafından paylaşılan Hispanyola adasına gömülmek istemişti. 

Cenazesi 1542'de oraya götürülmüş, 1795'te de Küba'ya taşınmıştı. Daha sonra 1898'de  İspanya'nın Sevilla kentine nakledilmişti.

Independent Türkçe, Reuters, Guardian, BBC, Türk Yahudi Toplumu