FOO Genel Müdürü Cihad er-Ris, Şarku’l Avsat'a konuştu: ‘Dijital cüzdanların birbirine bağlı bir finansal teknoloji sistemine ihtiyacı var’

Cihad er-Ris: Bölgede finansal teknolojinin geleceği dinamik ve dönüştürücü.

Dijital cüzdan uygulamaları işletmeler, bankalar ve tüccarlar için müşteri deneyimini geliştirmek, gelir artışını desteklemek ve finansal katılımı iyileştirmek için güçlü araçlar olarak ortaya çıkıyor. (Shutterstock)
Dijital cüzdan uygulamaları işletmeler, bankalar ve tüccarlar için müşteri deneyimini geliştirmek, gelir artışını desteklemek ve finansal katılımı iyileştirmek için güçlü araçlar olarak ortaya çıkıyor. (Shutterstock)
TT

FOO Genel Müdürü Cihad er-Ris, Şarku’l Avsat'a konuştu: ‘Dijital cüzdanların birbirine bağlı bir finansal teknoloji sistemine ihtiyacı var’

Dijital cüzdan uygulamaları işletmeler, bankalar ve tüccarlar için müşteri deneyimini geliştirmek, gelir artışını desteklemek ve finansal katılımı iyileştirmek için güçlü araçlar olarak ortaya çıkıyor. (Shutterstock)
Dijital cüzdan uygulamaları işletmeler, bankalar ve tüccarlar için müşteri deneyimini geliştirmek, gelir artışını desteklemek ve finansal katılımı iyileştirmek için güçlü araçlar olarak ortaya çıkıyor. (Shutterstock)

Ortadoğu bölgesi, teknolojik ilerleme ve yenilikçi finansal çözümlere yönelik artan talebin etkisiyle bankacılık sektöründe köklü bir dönüşüme tanıklık ediyor. Bu finansal gelişmenin merkezinde yer alan birçok devrim niteliğindeki teknoloji arasında ‘tokenizasyon’ süreci, oyunun kurallarını değiştirebilecek bir faktör olarak öne çıkıyor. Bu dönüşüm sadece bankaların çalışma şeklini yeniden şekillendirmekle kalmadı, aynı zamanda müşteriler için bankacılık deneyiminde de devrim yarattı.

FOO'nun kurucu ortağı ve genel müdürü er-Ris, Şarku’l Avsat'a verdiği özel röportajda tokenizasyon sürecinin finans sektöründe, özellikle de dijital cüzdanlar alanında likiditenin artırılması, erişilebilirliğin iyileştirilmesi ve maliyetlerin azaltılması gibi çeşitli avantajlar sunduğunu söyledi. “Müşteriler açısından tokenizasyon, mobil dijital cüzdanlarını kullanan müşterilerin kolayca varlık satın almaları ve kartlarını yönetmeleri için daha iyi bir deneyim sağlıyor’ dedi.

Fotoğraf Altı: Cihad er-Ris: Bölgede finansal teknolojinin geleceği dinamik ve dönüştürücü dijital cüzdanların çalışmasında kodlamanın rolü büyük. (Şarku’l Avsat)
Cihad er-Ris: Bölgede finansal teknolojinin geleceği dinamik ve dönüştürücü dijital cüzdanların çalışmasında kodlamanın rolü büyük. (Şarku’l Avsat)

Dijital cüzdanların yaygınlaşması

Dijital cüzdan uygulamaları, işletmeler, bankalar ve tüccarlar için müşteri deneyimini geliştirmek, gelir artışını desteklemek ve yoksul ve düşük gelirli insanlar da dahil olmak üzere herkes için temel finansal hizmetlerin kullanılabilirliği olan finansal katılımı iyileştirmek için güçlü araçlar olarak ortaya çıkıyor. Bu uygulamalar müşterilere akıllı telefonlarından ödeme yapma, finansal konuları yönetme ve hizmetlere erişme kolaylığı sağlıyor. Dijital cüzdan sayesinde müşteriler ödeme bilgilerini güvenli bir şekilde saklayabiliyor; bu da banka kartı veya nakit taşıma ihtiyacını azaltıyor.

Peki ya güvenlik bileşeni?

Er-Ris, güvenliğe ilişkin şu açıklamada bulundu:

“Bir dijital cüzdanı hacklemek birden fazla varlığı ele geçirmek anlamına geldiğinden güvenlik, dijital cüzdanların karşılaştığı en önemli zorluklardan biridir. Ayrıca, cihazdaki herhangi bir teknik arıza sorun yaratabilir veya pil bitebilir, bu da ödeme yeteneğimizi kaybetmemize neden olabilir. Örnek olarak (Apple Pay) tüketicinin finansal davranışını görebildiği için gizlilik faktöründen bahsetmiyorum bile."

Aralarında er-Ris'in de bulunduğu pek çok uzman, dijital kimliklerin ve finansal işlemlerin siber tehditlerden korunmasının önemine ilişkin farkındalığın arttığını kabul ediyor. Hükümetler, finans kurumları ve şirketler siber güvenliği arttırmak için çeşitli tedbirler uyguluyor. Hükümetler ayrıca bu endişeleri gidermek için düzenleyici çerçeveler geliştiriyor ve hayata geçiriyor. Güvenlik çerçeveleri genellikle dijital kimliklerin ve finansal işlemlerin güvenliğini sağlamaya yönelik kılavuz ilkeleri ve standartları içeriyor. Birçok Ortadoğu ülkesi de siber güvenliği arttırmak için, finansal sistemler ve dijital kimliklerin ve finansal işlemlerin güvenliğini arttırmak için şifreleme dahil olmak üzere kritik altyapıyı korumak için çok çeşitli önlemler içeren ulusal stratejiler geliştirdi.

Fotoğraf Altı: Hükümetler ve finans kurumları siber saldırı endişelerini gidermek için düzenleyici çerçeveler geliştiriyor ve uyguluyor. (Shutterstock)
Hükümetler ve finans kurumları siber saldırı endişelerini gidermek için düzenleyici çerçeveler geliştiriyor ve uyguluyor. (Shutterstock)

Hızlı teknik değişikliklere uyum sağlama

Ortadoğu'daki bankalar büyük ölçüde mobil bankacılık uygulaması geliştirmeye odaklanıyor. Kullanımı kolay ve rahat ve erişilebilir finansal hizmetlere yönelik artan talebi karşılıyor. Bu uygulamalar genellikle mobil ödemeler, hesap yönetimi ve gerçek zamanlı işlem takibi gibi özellikler sunuyor. Uygulama programlama arayüzü (API) sağlayan açık bankacılık hizmetlerine de vurgu yapılıyor; böylece üçüncü taraf sağlayıcılar veya fintech şirketleri varlıkları entegre edebiliyor.

Ancak bazı ülkelerde banka hesabı açmak için hala kağıt imza gerekiyor; bu da tam dijital rehabilitasyonun bazı durumlarda hala mümkün olmadığı anlamına geliyor. Er-Ris konuya dair şunları söyledi:

"Merkez bankaları ve düzenleyicilerin yeni girişimi, gerekli düzenleyici çerçeveyi sağlamayı ve bankalara dijital doğrulama ve dijital cüzdan gibi özellikler sunmalarını sağlamak için yeni hizmetler sunmayı amaçlıyor. Dijital para birimini etkinleştirerek ve yerel bankalarda kullanımı için pratik çözümler sunarak merkez bankalarına entegre çözümler sağlamaya katkıda bulunuyor.”

Gelecek beklentileri

Er-Ris, Ortadoğu'da fintech ve dijital bankacılığın geleceğini ‘dinamik ve dönüştürücü; teknolojik ilerlemeler, düzenleyici gelişmeler ve değişen tüketici davranışlarının bir sonucu’ olarak tanımlıyor.

Fotoğraf Altı: Cihad er-Ris: Tokenizasyon süreci finans sektöründe çeşitli avantajlar sunuyor. (Shutterstock)
Cihad er-Ris: Tokenizasyon süreci finans sektöründe çeşitli avantajlar sunuyor. (Shutterstock)

Er-Ris sözlerine şöyle devam etti:

“Geleneksel finans kurumları ve finansal teknoloji şirketleri arasındaki iş birliğini geliştiren açık bankacılık girişimlerinin yaygınlaşmasıyla birlikte önümüzdeki on yıl içinde birçok trend genel manzarayı değiştirebilir. Bu, ‘daha birbirine bağlı bir finansal ekosisteme yol açabilir. Bu sayede müşterilerin açık API'ler aracılığıyla çeşitli hizmet sağlayıcılardan çok çeşitli hizmetlere erişmesi sağlanır. Güvenli ve şeffaf işlemler gerçekleştirme olasılığı nedeniyle blok zinciri teknolojisi ve dijital para birimlerinin benimsenmesinin artmasın bekliyorum. Bölgedeki merkez bankaları merkez bankası dijital para birimlerini (CBDC'ler) keşfedebilir veya uygulayabilir. Bu da ödeme sistemlerinde ve sınır ötesi işlemlerde değişikliklere yol açar."

Er-Ris, Foo'nun danışmanlık rolü oynadığını ve her müşterinin özel gereksinimlerini karşılamak üzere bir araya getirilebilen hassas dijital hizmetler üzerine inşa edilmiş programlar aracılığıyla açık bankacılık hizmetleri üzerinde kontrol sağladığını belirtiyor. Biyometrik kimlik doğrulama ve çok faktörlü kimlik doğrulama gibi gelişmiş dijital kimlik çözümlerinin uygulanmasının güvenliği önemli ölçüde artırması ve kullanıcı deneyimini basitleştirmesi beklendiğinden, bankaların gelişmekte olan teknolojilere odaklanmasının önemini vurguluyor. Bu, kimlik hırsızlığını önlemek ve yalnızca yetkili kullanıcıların finansal hizmetlere erişimini sağlamak için kritik önem taşıyor.

Er-Ris açıklamalarının sonunda, düzenleyici teknoloji (RegTech) alanında bankaların gelişmelere uyum sağlamasına ve uyum süreçlerini kolaylaştırmasına yardımcı olacak çözümler olduğunu belirtti. Bu da mali suç riskini azaltıyor. Otomatik uyum izleme, kara para aklamayı önleme (AML) çözümleri ve dolandırıcılık tespit araçları, güçlü bir düzenleyici teknoloji çerçevesinin önemli bir parçasını teşkil ediyor.



Yeni rapora göre Çin, insan seviyesindeki yapay zekada arayı hızla kapatıyor

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters
TT

Yeni rapora göre Çin, insan seviyesindeki yapay zekada arayı hızla kapatıyor

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters

Yeni rapora göre Çin, son teknoloji yapay zekanın geliştirilmesinde ABD'yi hızla yakalıyor.

Stanford Üniversitesi'nin 2025 Yapay Zeka Endeksi Raporu'na göre, her iki ülkede inşa edilen önde gelen yapay zeka modelleri arasındaki performans farkları 2024'te "neredeyse eşit seviyeye" gelirken, Çin yapay zeka yayınları ve patentlerinde başı çekiyor.

Çin'in önde gelen yapay zeka modellerindeki performans sıçraması, ABD'nin Çin'in gelişmiş yapay zeka oluşturmak için gerekli yarı iletkenlere erişimini engelleme girişimleri sürerken geldi.

Stanford araştırmacıları raporda, ABD'nin çip yaptırımlarının Çin'deki Büyük Dil Modelleri'nin (LLM) gelişimini etkilediğini ancak Çinli bilim insanlarının, insan düzeyinde zeka yaratma arayışlarında kısıtlamaları aşmanın yolunu bulduğunu belirtti.

Raporda, "DeepSeek'in V3 modelinin Aralık 2024'te piyasaya sürülmesi, özellikle önde gelen birçok LLM'den çok daha az hesaplama kaynağı gerektirirken olağanüstü yüksek performans elde etmesi sayesinde büyük ilgi topladı" dendi.

ABD'nin üst düzey yapay zeka modelleri genellikle Çin modellerine kıyasla hesaplama açısından çok daha yoğun... Eğitim hesaplamasına göre ilk 10 Çin dil modeli, 2021'in sonlarından bu yana yılda yaklaşık üç kez ölçeklendi. 2018'den bu yana dünyanın geri kalanında gözlemlenen yılda 5 kez eğiliminden epey yavaş.

Çin'in yükselişi aynı zamanda yapay zeka yatırımlarındaki büyük eşitsizliğe rağmen gerçekleşiyor. Geçen yıl ABD'nin bu teknolojiye yaptığı özel yatırım 109,1 milyar dolarla Çin'in 9,3 milyar dolarının yaklaşık 12 katıydı.

Çin'deki sadece 15 ve Avrupa'daki üç modele kıyasla 40 kayda değer yapay zeka modeli üreten ABD sayı açısından hâlâ lider.

Stanford'ın 456 sayfalık raporunda dikkat çeken bir başka eğilim de yapay zekayla ilgili olayların sayısının yüzde 50'den fazla artarak 2024'te rekor seviyeye ulaşması.

Bu olaylar arasında, ölümlere yol açan sürücüsüz arabalar ya da haksız tutuklamalara yol açan yüz tanıma sistemleri gibi yapay zekanın etik açıdan kötüye kullanımı da yer alıyor.

Raporda bahsedilen olaylardan biri, sohbet robotu karakteriyle "uzun süreli etkileşimlerin" ardından intihar eden 14 yaşındaki bir çocukla ilgili.

Raporda, "Bu vaka, yapay zeka güdümlü arkadaşlığın etik zorluklarına ve konuşan yapay zekanın yeterli gözetim olmadan kullanımının olası risklerine işaret ediyor" dendi.

Yapay zeka sohbet robotları duygusal destek sunabilirken, eleştirmenler önlemler olmadan istemeden zararlı davranışları güçlendirebilecekleri veya kullanıcılar sıkıntı içindeyken müdahale edemeyebilecekleri uyarısını yapıyor.

Independent Türkçe