Google'ın yapay zekasından büyük atılım

(AP)
(AP)
TT

Google'ın yapay zekasından büyük atılım

(AP)
(AP)

Google Deepmind, yeni bir yapay zeka sisteminin yapay zeka için en zor testlerden birinde büyük atılım gerçekleştirdiğini söylüyor.

Şirket, geometri problemlerini en iyi lise öğrencileri düzeyinde çözebilen yeni bir yapay zeka sistemi yarattığını belirtiyor.

Geometri matematiğin en eski dallarından biri ancak yapay zeka sistemlerinin üzerinde çalışmasının özellikle zor olduğu görülüyor. Veri eksikliği nedeniyle onları eğitmek zor ve başarı, zorlu mantık problemlerinin üstesinden gelebilecek bir sistem oluşturmayı gerektiriyor.

Mühendisler bu tür sistemleri genellikle makine öğrenimini kullanarak eğitiyor, bu da onlara bir görevi nasıl başarıyla tamamlayacaklarına dair veriyi sağlıyor ve bunu nasıl yapacaklarını öğretiyor. Ancak özellikle geometride, insanların ortaya koyduğu ve teoremleri kanıtlamak için erişilebilecek örnekler çok az.

Araştırmacılar bunun yerine, AlphaGeometry denen yeni sistemi oluşturmak için farklı bir yaklaşım kullandıklarını söylüyor. Milyonlarca teorem ve bunların ispatlarını sentezleyerek kendini eğitebilen bir dil modeli kullandılar ve daha sonra bunu zorlu problemlerdeki sapma noktalarını arayabilen bir sistemle birleştirdiler.

Yaratıcıların iddiasına göre, bu sistem birlikte ele alındığında karmaşık geometrik problemleri insan girdisi olmadan öğrenip çözebiliyor.

Sistem, en iyi performans gösteren lise öğrencilerinden matematik teoremlerini kanıtlamalarının istendiği Uluslararası Matematik Olimpiyatı yarışmasından 30 problemle test edildi. AlphaGeometry bunlardan 25 tanesini çözmeyi başardı.

Bu, yalnızca 10 problemi çözebilen bir önceki en iyi yöntemden çok daha iyi. Bu 25,9 teorem çözen ortalama altın madalya sahibine de yaklaşıyor.

Araştırmacılar, sistemin ayrıca kanıtları insanların anlayabileceği şekilde sunabildiğini ve hatta bir teoremin yeni bir versiyonunu bulduğunu söyledi.

Sistem halihazırda sadece belirli geometri türlerinde kullanılabiliyor. Ancak araştırmacılar, sistemin nihayetinde matematiğin farklı dallarında da kullanılabileceğini söylüyor.

Son zamanlardaki yapay zeka heyecanının odak noktası ChatGPT gibi büyük dil modelleri olsa da Deepmind, öncelikle yapay zekanın daha pratik kullanımlarına odaklanıyor. Örneğin hava tahmini ve matematiğin diğer bölümlerindeki son atılımlar da buna dahil.

Çalışma, Nature akademik dergisinde yayımlanan "Solving olympiad geometry without human demonstrations" (İnsan örnekleri olmadan olimpiyat düzeyinde geometri çözmek) başlıklı yeni bir makalede anlatılıyor.

Independent Türkçe



Yapay güneş tutulması yaratacak uydular için geri sayım başladı

Milimetrik bir hassasiyetle arka arkaya sıralanan uydular, normalde görülmeyen koronanın incelenmesini sağlayacak (ESA)
Milimetrik bir hassasiyetle arka arkaya sıralanan uydular, normalde görülmeyen koronanın incelenmesini sağlayacak (ESA)
TT

Yapay güneş tutulması yaratacak uydular için geri sayım başladı

Milimetrik bir hassasiyetle arka arkaya sıralanan uydular, normalde görülmeyen koronanın incelenmesini sağlayacak (ESA)
Milimetrik bir hassasiyetle arka arkaya sıralanan uydular, normalde görülmeyen koronanın incelenmesini sağlayacak (ESA)

Avrupa Uzay Ajansı (ESA), yapay güneş tutulması yaratacak iki uydusunu çarşamba günü fırlatmaya hazırlanıyor. 

ESA'nın Probe-3 görevi, Güneş atmosferinin en dış katmanı koronayı detaylıca inceleme imkanı sunmak için iki uyduyu uzaya fırlatacak.

Dünya etrafında eliptik bir yörüngeye yerleştirilecek araçlar, yapay güneş tutulmaları oluşturacak.

Araçlardan biri, güneş ışığını engellemek üzere tasarlanmış 1,4 metrelik bir disk taşıyor. 150 metre arkasında duran diğer uyduysa kamerayla donatılmış.

Öndeki uydunun tıpkı Ay'ın güneş tutulmasında yaptığı gibi yıldızın ışığını engellemesiyle, arkadaki araç koronayı net bir şekilde görünüleyecek. 

Bir aksilik yaşanamaması halinde iki uydu 4 Aralık Çarşamba günü Hindistan'ın Satish Dhawan Uzay Merkezi'nden yerel saatle 16.08'de (TSİ 13.08) fırlatılacak.

İlk başta Dünya'dan 600 kilometre uzakta konumlanacak ikilinin, tutulmayı yaratırken gezegene yaklaşık 60 bin kilometre mesafede yer alması bekleniyor. 

ESA, iki yıl sürecek görevde araçlar arasındaki mesafenin bir milimetreden daha fazla sapmayacağını ifade ediyor. 

Bu süre zarfında Dünya etrafında dönmeye devam edecek araçların toplam bin ayrı güneş tutulması yaratması bekleniyor. 
 

Görsel kaldırıldı.Ay'ın Dünya'yla Güneş'in arasına geçmesi sonucu görünen korona, sadece tam güneş tutulması sırasında yakalanabiliyor (AFP) 


Korona sadece tam güneş tutulmaları sırasında çok kısa süreliğine görüldüğü için incelenmesi epey zor. Bilim insanları yalnızca birkaç dakika görünen koronayı yakalamak için dünyanın farklı yerlerindeki tutulmaları takip ediyor. Eğer bulutlar görüntüyü kapatırsa bütün bu emek boşa gidiyor. 

Araştırmacılar özellikle koronanın neden Güneş'in yüzeyinden daha sıcak olduğunu çözmeye çalışıyor. 

Bu gizemin aydınlanması, güneş patlamalarının daha iyi anlaşılmasını ve öngörülmesini sağlayabilir. Yıldızın uzaya yüklü parçacıklar fırlattığı bu olaylar hem Dünya'da elektrik kesintilerine yol açıyor hem de uzay araçlarını etkiliyor. 

Probe-3 görevinin 6 saat sürecek yapay güneş tutulmaları, bilim insanlarına eşsiz bir fırsat verecek. İlk görüntülerin Mart 2025'te gelmesi bekleniyor.

Göreve liderlik eden Damien Galano, "Koronayı görünür ışıkta gözlemleyerek Güneş'e en yakın uçuşu gerçekleştireceğiz" diyerek ekliyor: 

Bu bize koronanın sıcaklığı, güneş rüzgarının oluşumu ve koronanın uzaya doğru nasıl genişlediği hakkında bazı özel bilgiler verebilir.

Proba-3 görevinden elde edilen deneyimin, gelecekeki uzay çalışmalarına da katkı sunması bekleniyor. Görevin baş mühendisi Steve Buckley, "Bugüne kadar sadece bir santimetre civarında hassasiyete ulaşabiliyorduk" diyor: 

Bu 10 kat daha iyi.

Independent Türkçe, Guardian, New Scientist