عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
TEKNOLOJİ

Ortadoğu'nun ilk uzay üssü kuruluyor

2030'a kadar faaliyete geçecek

Avrupa Uzay Ajansı, bazı fırlatmaları Ekvator'a yakın bir diğer bölge olan Fransız Guyanası'ndan yapıyor (AFP)
Avrupa Uzay Ajansı, bazı fırlatmaları Ekvator'a yakın bir diğer bölge olan Fransız Guyanası'ndan yapıyor (AFP)
TT
TT

Ortadoğu'nun ilk uzay üssü kuruluyor

Avrupa Uzay Ajansı, bazı fırlatmaları Ekvator'a yakın bir diğer bölge olan Fransız Guyanası'ndan yapıyor (AFP)
Avrupa Uzay Ajansı, bazı fırlatmaları Ekvator'a yakın bir diğer bölge olan Fransız Guyanası'ndan yapıyor (AFP)

Umman, Ortadoğu'nun ilk uzay üssünü inşa etmeyi planladığını ve üssün 2030'a kadar tam kapasiteyle çalışmaya başlayacağını açıkladı.

Etlaq ismi verilen üssün liman kenti Dukm'da inşa edileceği ve farklı boyutlarda fırlatma rampalarına uygun şekilde tasarlandığı belirtildi.

Uzay üssü planı, geçen hafta başkent Maskat'ta gerçekleştirilen Ortadoğu Uzay Konferansı'nda duyuruldu.

Umman yönetimine bağlı Ulusal Uzay Hizmetleri Şirketi (Nascom) bir yıl önce açıkladığı yeni konseptte, ülkeyi hızla büyüyen uzay endüstrisinde önemli bir oyuncu olarak konumlandırmak istediklerini açıklamıştı. 

Nascom Başkanı Azzan El Sayid, Etlaq Uzay Üssü'nün şu anda planlanma aşamasında olduğunu ve inşasına 2025'e kadar başlanacağını söyledi.

Sayid, "Üste üç fırlatma kompleksi yer alacak. Bunlardan biri orta-büyük roketler için, diğeri küçük-orta roketler için, bir diğeriyse mikro roketler için inşa edilecek" dedi.

İnşası planlanan uzay üssünün bir tasarım modeli de yayımlandı (Nascom)
İnşası planlanan uzay üssünün bir tasarım modeli de yayımlandı (Nascom)

Yeni üssün, ABD Federal Havacılık Yönetimi tarafından belirlenen titiz standartlara bağlı kalarak, uluslararası uzay şirketleri için cazip bir nokta olmayı hedeflediği belirtildi.

Blue Origin ve Virgin Galactic gibi uzay seyahati şirketleri daha önce, Ortadoğu'yu uzay turizmi uçuşları için fırlatma noktası olarak kullanmaya sıcak baktıklarını açıklamıştı. Ancak ABD'de var olan bazı düzenlemeler, belirli teknolojilerin yurtdışına çıkarılmasını engelliyor.

Durumun farkında olduklarını belirten Sayid, Nascom'un bu engeli kaldırmak için çalışmalar yürüttüğünü aktardı.

Dukm kentinin Ekvator'a yakın pozisyonu da planlanan uzay üssünü, ideal fırlatma konumlarından biri haline getiriyor. Böyle bir noktadan gönderilen roketler, fırlatma sırasında dünyanın dönüş hızını da avantaj haline çevirebiliyor.

Dukm kentinin coğrafi avantajına dikkat çeken Azzan El Sayid şu ifadeleri kullandı:

Ekvator'a daha yakın olan tek üs Fransız Guyanası'nda. Ancak tamamen farklı bir yarımkürede olduğu için o üssü doğrudan bir rakip olarak görmüyoruz. Umman'ı cazip kılan bir diğer faktörde doğusunda Umman Denizi ve Hint Okyanusu'nun yer alması. Bu da düşüş menzilini daha güvenli hale getiriyor.

Independent Türkçe

Daha fazlasını oku

 
 
TEKNOLOJİ

OpenAI CEO'sundan korkutan yapay zeka uyarısı

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters
TT
TT

OpenAI CEO'sundan korkutan yapay zeka uyarısı

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters

ChatGPT'nin yaratıcısı OpenAI'ın başkanına göre, insan zekasına rakip veya onu aşan yapay zeka "görünmeye başlıyor" ancak faydaları eşit bir şekilde dağıtılmayacak.

Yapay genel zeka (YGZ) diye bilinen insan düzeyinde yapay zekanın yaratılması OpenAI'ın temel misyonu olsa da bunun geliştirilmesi, böyle bir teknolojinin insanlığa varoluşsal bir tehdit oluşturabileceği endişelerine yol açıyor.

OpenAI CEO'su Sam Altman uzun bir blog gönderisinde YGZ'nin gelecek 10 yıl içinde herkes tarafından kullanılabilir hale geleceğini ancak gelişinin muhtemelen toplum ve ekonomide büyük bir bozulmaya neden olacağını yazdı.

Altman "YGZ'ye işaret etmeye başlayan sistemler ortaya çıkıyor ve bu nedenle içinde bulunduğumuz anı anlamanın önemli olduğunu düşünüyoruz" ifadelerini kullandı.

Gelecek, yok sayılması imkansız bir şekilde üzerimize geliyor ve toplumumuz ve ekonomimiz üzerindeki uzun vadeli değişiklikler devasa olacak.

Altman'a göre bu değişiklikler arasında "sermaye ve emek arasındaki güç dengesi" de yer alabilir ve bu durum servet eşitsizliğini daha fazla şiddetlendirebilir.

Gelişmiş yapay zekanın otoriter hükümetler tarafından "kitlesel gözetim ve özerklik kaybı yoluyla halklarını kontrol etmek için" giderek daha fazla kullanılabileceğine karşı da uyaran teknoloji patronu, YGZ'nin getireceği en büyük faydaların muhtemelen bilimsel alanda olacağını sözlerine ekledi.

Altman "YGZ'nin etkisinin dengesiz olmasını bekliyoruz" diye yazdı.

Bazı sektörler çok az değişecek fakat bilimsel ilerleme muhtemelen bugünden çok daha hızlı olacak; YGZ'nin bu etkisi diğer her şeyi geride bırakabilir.

Altman'ın blog yazısı, YGZ gelişiminin gidişatıyla ilgili endişeleri nedeniyle eski bir OpenAI güvenlik görevlisinin şirketten ayrıldığını açıklamasından neredeyse bir ay sonra geldi.

ChatGPT'nin piyasaya sürülmesinden 8 ay önce şirkete katılan Steven Adler, X'te paylaştığı bir dizi gönderide "Açıkçası yapay zekanın bugünlerdeki gelişme hızı beni oldukça korkutuyor" diye yazmıştı.

YGZ yarışı muazzam dezavantajlara sahip çok riskli bir kumar. Hiçbir laboratuvarın yapay zeka hizalaması [yapay zekanın hedeflerinin insanlarınkiyle eşleşmesini sağlamak] için bir çözümü yok. Ve ne kadar hızlı yarışırsak, birinin bunu zamanında bulma ihtimali o kadar azalır. Bugün, gerçekten kötü bir dengede sıkışmış gibi görünüyoruz. Bir laboratuvar YGZ'yi gerçekten sorumlu bir şekilde geliştirmek istese bile, diğerleri ona yetişmek için belki de felakete yol açacak şekilde işin kolayına kaçabiliyor. Bu da herkesi hızlanmaya itiyor. Umarım laboratuvarlar bunu durdurmak için gereken gerçek güvenlik düzenlemeleriyle ilgili samimi olabilirler.

YGZ'nin geliştirilmesi ve düzenlenmesi konusu bu hafta Paris'te gerçekleşecek ve Altman'ın da katılacağı Yapay Zeka Eylem Zirvesi'nde muhtemelen ele alınacak.

Independent Türkçe