Ortadoğu'nun ilk uzay üssü kuruluyor

2030'a kadar faaliyete geçecek

Avrupa Uzay Ajansı, bazı fırlatmaları Ekvator'a yakın bir diğer bölge olan Fransız Guyanası'ndan yapıyor (AFP)
Avrupa Uzay Ajansı, bazı fırlatmaları Ekvator'a yakın bir diğer bölge olan Fransız Guyanası'ndan yapıyor (AFP)
TT

Ortadoğu'nun ilk uzay üssü kuruluyor

Avrupa Uzay Ajansı, bazı fırlatmaları Ekvator'a yakın bir diğer bölge olan Fransız Guyanası'ndan yapıyor (AFP)
Avrupa Uzay Ajansı, bazı fırlatmaları Ekvator'a yakın bir diğer bölge olan Fransız Guyanası'ndan yapıyor (AFP)

Umman, Ortadoğu'nun ilk uzay üssünü inşa etmeyi planladığını ve üssün 2030'a kadar tam kapasiteyle çalışmaya başlayacağını açıkladı.

Etlaq ismi verilen üssün liman kenti Dukm'da inşa edileceği ve farklı boyutlarda fırlatma rampalarına uygun şekilde tasarlandığı belirtildi.

Uzay üssü planı, geçen hafta başkent Maskat'ta gerçekleştirilen Ortadoğu Uzay Konferansı'nda duyuruldu.

Umman yönetimine bağlı Ulusal Uzay Hizmetleri Şirketi (Nascom) bir yıl önce açıkladığı yeni konseptte, ülkeyi hızla büyüyen uzay endüstrisinde önemli bir oyuncu olarak konumlandırmak istediklerini açıklamıştı. 

Nascom Başkanı Azzan El Sayid, Etlaq Uzay Üssü'nün şu anda planlanma aşamasında olduğunu ve inşasına 2025'e kadar başlanacağını söyledi.

Sayid, "Üste üç fırlatma kompleksi yer alacak. Bunlardan biri orta-büyük roketler için, diğeri küçük-orta roketler için, bir diğeriyse mikro roketler için inşa edilecek" dedi.

İnşası planlanan uzay üssünün bir tasarım modeli de yayımlandı (Nascom)
İnşası planlanan uzay üssünün bir tasarım modeli de yayımlandı (Nascom)

Yeni üssün, ABD Federal Havacılık Yönetimi tarafından belirlenen titiz standartlara bağlı kalarak, uluslararası uzay şirketleri için cazip bir nokta olmayı hedeflediği belirtildi.

Blue Origin ve Virgin Galactic gibi uzay seyahati şirketleri daha önce, Ortadoğu'yu uzay turizmi uçuşları için fırlatma noktası olarak kullanmaya sıcak baktıklarını açıklamıştı. Ancak ABD'de var olan bazı düzenlemeler, belirli teknolojilerin yurtdışına çıkarılmasını engelliyor.

Durumun farkında olduklarını belirten Sayid, Nascom'un bu engeli kaldırmak için çalışmalar yürüttüğünü aktardı.

Dukm kentinin Ekvator'a yakın pozisyonu da planlanan uzay üssünü, ideal fırlatma konumlarından biri haline getiriyor. Böyle bir noktadan gönderilen roketler, fırlatma sırasında dünyanın dönüş hızını da avantaj haline çevirebiliyor.

Dukm kentinin coğrafi avantajına dikkat çeken Azzan El Sayid şu ifadeleri kullandı:

Ekvator'a daha yakın olan tek üs Fransız Guyanası'nda. Ancak tamamen farklı bir yarımkürede olduğu için o üssü doğrudan bir rakip olarak görmüyoruz. Umman'ı cazip kılan bir diğer faktörde doğusunda Umman Denizi ve Hint Okyanusu'nun yer alması. Bu da düşüş menzilini daha güvenli hale getiriyor.

Independent Türkçe



ChatGPT, Birleşik Krallık'taki giriş seviyesi işlerin üçte birini ortadan kaldırdı

ChatGPT'nin sahibi OpenAI'ın CEO'su Sam Altman (AFP)
ChatGPT'nin sahibi OpenAI'ın CEO'su Sam Altman (AFP)
TT

ChatGPT, Birleşik Krallık'taki giriş seviyesi işlerin üçte birini ortadan kaldırdı

ChatGPT'nin sahibi OpenAI'ın CEO'su Sam Altman (AFP)
ChatGPT'nin sahibi OpenAI'ın CEO'su Sam Altman (AFP)

Araştırmaya göre, kıdem gerektirmeyen pozisyonlar, yeni mezun rolleri ve çıraklıktan oluşan giriş seviyesi işlerin sayısı ChatGPT'nin gelişinden bu yana neredeyse üçte bir oranında (yüzde 31,9) düştü.

İş arama sitesi Adzuna, yeni mezunların arandığı iş ilanlarının Kovid'den bu yana en düşük seviyeye gerilediğini ve giriş seviyesi işlerin 2022'de yüzde 28,9 iken şimdi toplam pazarın yalnızca dörtte birini oluşturduğunu tespit etti.

Giriş seviyesindeki görevlerin yerini yapay zekanın alması bu durumun sebeplerinden biri. Fakat yükselen Ulusal Sigorta primleri dahil olmak üzere artan işgücü maliyetleri de bir etken. Artan maaşlar da yakın zamana kadar enflasyonu geride bıraktı.

ChatGPT Kasım 2022'de piyasaya sürüldü, o zamandan beri birkaç versiyon çıktı ve yeni bir teknolojik dönüşüm çağını başlattı. ChatGPT'nin sahibi olan şirket 300 milyar dolar değerinde ve bu da onu Londra Menkul Kıymetler Borsası'nda halka açık tüm şirketlerden daha büyük yapıyor.

Bir başka yapay zeka firması olan Anthropic'in CEO'su yakın zamanda yapay zekanın 5 yıl gibi kısa bir süre içinde giriş seviyesindeki işlerin yarısını ortadan kaldırabileceğini söyledi. Dario Amodei, bu süre zarfında Birleşik Krallık'ta işsizliğin yüzde 10 ya da 20'ye çıkabileceğini iddia ederek şunları söyledi:

İnsanların bunu düşündüğünü sanmıyorum.

Adzuna'nın veri bilimi başkanı James Neave ise "Giriş seviyesinde işe alımları azaltabilmek, sadece verimliliği ve maliyet tasarruflarını artırır. Ulusal Sigorta primleri doğrudan mali bir yük" derken, yaklaşan İstihdam Hakları Yasa Tasarısı'nın da caydırıcı bir faktör olabileceğini öne sürdü.

Eğer bir işverenseniz, tüm bunlar insanları işe almamanız için nedenler listesini uzatıyor.

Ülke çapında birkaç büyük firma, maliyet düşürme önlemleri kapsamında personel sayısını önemli ölçüde azaltmayı planladığını ve işin çoğunu yapay zekanın üstleneceğini açıkladı.

BT'nin CEO'su Allison Kirkby, 2030'a kadar 40 bin ila 50 bin çalışanı işten çıkarmaya yönelik ilk planların "yapay zekanın tam potansiyelini yansıtmadığını" söyledi, yani daha da fazla kişi işini kaybedebilir.

Amazon da yapay zekanın daha geniş kapsamlı rollerde kullanılması sonucunda iş kayıplarının olacağını söyledi ancak kişi sayısı veya tarih vermedi.

Independent Türkçe