Meta'dan "Yapay zeka, insanların seviyesine ulaşır mı?" sorusuna yanıt

Teknoloji ve yapay zeka, Davos'ta da en çok üzerinde durulan konu oldu

Siyaset ve iş alanında dünyanın en etkili liderlerinin katıldığı Dünya Ekonomik Forumu'nun bu yılki zirvesi "Güveni Yeniden İnşa Etmek" ana temasıyla yapıldı (Pexels)
Siyaset ve iş alanında dünyanın en etkili liderlerinin katıldığı Dünya Ekonomik Forumu'nun bu yılki zirvesi "Güveni Yeniden İnşa Etmek" ana temasıyla yapıldı (Pexels)
TT

Meta'dan "Yapay zeka, insanların seviyesine ulaşır mı?" sorusuna yanıt

Siyaset ve iş alanında dünyanın en etkili liderlerinin katıldığı Dünya Ekonomik Forumu'nun bu yılki zirvesi "Güveni Yeniden İnşa Etmek" ana temasıyla yapıldı (Pexels)
Siyaset ve iş alanında dünyanın en etkili liderlerinin katıldığı Dünya Ekonomik Forumu'nun bu yılki zirvesi "Güveni Yeniden İnşa Etmek" ana temasıyla yapıldı (Pexels)

Yapay zeka devriminin beraberinde getirdiği umutlar ve riskler farklı kesimler tarafından tartışılırken Davos'taki Dünya Ekonomik Forumu'nda (WEF) da en çok konuşulan konulardan biri oldu.

Facebook'un çatı şirketi Meta'nın küresel ilişkilerden sorumlu başkanı Nick Clegg ve aynı şirketin yapay zekadan sorumlu baş bilim insanı Yann LeCun, 5 uluslararası yayın organının temsilcisi olan gazetecilerle görüştü. 

Yapay zeka devriminin merkezindeki şirketlerden biri sayılabilecek Meta'nın müdürleri, bu konudaki fikirlerini anlattı.  

LeCun, yapay zekanın insanlarınkine ulaşmasını sağlayan bir tasarıma henüz sahip olmadıklarını açıkladı. Bu korkuyla yasaklar ve düzenlemeler getirmek için henüz çok erken olduğunu öne sürdü:

İnsan seviyesindeki yapay zekaya az kalmadı, uzun zaman alacak. Henüz bilmediğimiz bazı bilimsel atılımlar gerektirecek.

Fransa doğumlu LeCun, insan seviyesindeki yapay zeka için "Hatırlayan, plan yapabilen ve mantık kurabilen yani kısaca dünyayı algılayabilen makineler ürettikten sonra bir yol açılır" dedi. Bunun için yıllarca belki de on yıllarca çalışılması gerektiğini bildirdi.

Diğer yandan tehlike seviyesinin az olduğunu düşünmeyen Avrupa Birliği, aralıkta dünyanın ilk yapay zeka düzenlemesini kabul etmişti. Birleşik Krallık ve ABD'nin de benzer çalışmalar sürdürdüğü biliniyor. 

Eski Birleşik Krallık Başbakan Yardımcısı Clegg ise araştırma ve geliştirme çalışmalarının değil, ürünlerin düzenlenmesi gerektiğini savundu:

Araştırma ve geliştirmeyi düzenlemenin faydalı olduğunu düşünmenizin tek sebebi, yapay zeka sistemlerinin doğası gereği tehlikeli olduğunu ya da dünyayı ele geçireceklerini düşünmek olabilir.

Clegg ve LeCun, ChatGPT sonrasında kamuoyundaki tartışmanın dezenformasyon, telif hakları ve teknolojiye erişime direksiyon kırmasından dolayı mutlu olduklarını da söyledi. 

WEF Başkanı Borge Brende, cuma yaptığı kapanış konuşmasında "Teknoloji ve yapay zeka en çok üzerinde durulan konuydu. Katılımcılar yapay zekada dengeli bir düzenleme talep etti" demişti.  

Yıllık toplantının çok kritik bir dönemde yapıldığını belirten Brende, devam eden jeopolitik krizlerin dünyada bütün insanları ve şirketleri etkilediğini söylemişti. Uluslararası şirketlere ve kurumlara güvenin gittikçe azaldığını dile getirerek güvenin yeniden inşasının önemli olduğunu vurgulamıştı.

 

Independent Türkçe, El Pais, AA



Samanyolu'nun tuhaflığı gözler önüne serildi

Samanyolu, kendisiyle yakın kütledeki galaksiler hakkında tahmin yürütmek için iyi bir kaynak olmayabilir (NASA)
Samanyolu, kendisiyle yakın kütledeki galaksiler hakkında tahmin yürütmek için iyi bir kaynak olmayabilir (NASA)
TT

Samanyolu'nun tuhaflığı gözler önüne serildi

Samanyolu, kendisiyle yakın kütledeki galaksiler hakkında tahmin yürütmek için iyi bir kaynak olmayabilir (NASA)
Samanyolu, kendisiyle yakın kütledeki galaksiler hakkında tahmin yürütmek için iyi bir kaynak olmayabilir (NASA)

Samanyolu'nun kendisine benzeyen galaksilere kıyasla sıradışı özelliklere sahip olduğu bulundu.

Gökbilimciler genellikle galaksiler ve nasıl oluştukları hakkında fikir edinmek için Samanyolu'nu inceliyor. 

Ancak yeni bir araştırmaya göre Güneş Sistemi'ne ev sahipliği yapan gökada, pek de iyi bir model olmayabilir. 

Galaktik Analoglar Etrafındaki Uydular (Satellites Around Galactic Analogs/SAGA) çalışması kapsamında bilim insanları, kütlesi Samanyolu'na yakın olan 101 galaksiyi ve onların yörüngesindeki 378 uydu galaksiyi inceledi. 

Bulgularını hakemli dergi The Astrophysical Journal'da bu ay yayımlanan üç ayrı makalede açıklayan araştırmacılar, karanlık madde halelerinin galaksi oluşumunda oynadığı rolü anlamaya çalışıyordu.

Evrendeki maddenin yüzde 85'ini oluşturduğu öne sürülen karanlık madde, ışıkla etkileşime girmediği için gözlemlenemiyor. Bazı bilim insanlarının varlığına karşı çıktığı bu maddenin neyden oluştuğu da bilinmiyor.

Çoğu gökbilimci karanlık maddeden oluşan halelerin galaksilerin doğum yeri olduğunu öne sürüyor. 

SAGA çalışmasında, etraflarında döndükleri gökadalardan daha küçük olan uydu galaksilere odaklanarak bu sürecin aydınlatılması amaçlanıyor. 

Araştırmacılar incelenen galaksilerin, 0'la 13 arasında uydu galaksisi olduğunu tespit etti. İkisi Büyük ve Küçük Macellan Bulutu olmak üzere toplam 4 uydusu gözlemlenen Samanyolu bu skalaya oturuyor. 

Ancak Büyük ve Küçük Macellan Bulutu gibi devasa uyduları olan galaksilerin, çok daha fazla uydu galaksiyle çevrelendiği saptandı. 

Ayrıca diğer galaksilerin yörüngesindeki küçük uydulardaki yıldız oluşumu devam ederken, Samanyolu'nun sadece iki büyük uydusunda bu durum gözleniyor. 

SAGA'nın ortak kurucusu ve üç makalenin de ortak yazarı Risa Wechsler "Şimdi elimizde bir bulmaca var" diyerek ekliyor:

Samanyolu neden bu küçük, düşük kütleli uydularının yıldız oluşumlarının durmasına yol açtı? Belki de normal bir ev sahibi galaksinin aksine Samanyolu, yıldız oluşumu durmuş daha eski uydular ve Samanyolu'nun karanlık madde halesine yeni girmiş aktif (Büyük ve Küçük Macellan Bulutu gibi) uyduların benzersiz bir kombinasyonuna sahiptir.

Bilim insanları ayrıca yıldız oluşumunun genellikle ev sahibi galaksiye daha yakın olan uydularda durduğunu saptadı. Ekip bunun ana galaksideki veya çevresindeki karanlık maddenin kütleçekim kuvvetinden kaynaklanabileceğini öne sürüyor.

Wechsler, karanlık madde halelerinin, uydular gibi Samanyolu'ndan daha küçük ölçeklerde nasıl davrandığının anlaşılmasına ihtiyaç duyulduğunu söylüyor. 

Fizikçi "Sonuçlarımız galaksi oluşum modellerini sadece Samanyolu'yla sınırlayamayacağımızı gösteriyor" diyerek ekliyor: 

Evrendeki bütün benzer galaksilerin dağılımına bakmak zorundayız.

Independent Türkçe, IFL Science, Futurism, Phys.org, The Astrophysical Journal