Meta'dan "Yapay zeka, insanların seviyesine ulaşır mı?" sorusuna yanıt

Teknoloji ve yapay zeka, Davos'ta da en çok üzerinde durulan konu oldu

Siyaset ve iş alanında dünyanın en etkili liderlerinin katıldığı Dünya Ekonomik Forumu'nun bu yılki zirvesi "Güveni Yeniden İnşa Etmek" ana temasıyla yapıldı (Pexels)
Siyaset ve iş alanında dünyanın en etkili liderlerinin katıldığı Dünya Ekonomik Forumu'nun bu yılki zirvesi "Güveni Yeniden İnşa Etmek" ana temasıyla yapıldı (Pexels)
TT

Meta'dan "Yapay zeka, insanların seviyesine ulaşır mı?" sorusuna yanıt

Siyaset ve iş alanında dünyanın en etkili liderlerinin katıldığı Dünya Ekonomik Forumu'nun bu yılki zirvesi "Güveni Yeniden İnşa Etmek" ana temasıyla yapıldı (Pexels)
Siyaset ve iş alanında dünyanın en etkili liderlerinin katıldığı Dünya Ekonomik Forumu'nun bu yılki zirvesi "Güveni Yeniden İnşa Etmek" ana temasıyla yapıldı (Pexels)

Yapay zeka devriminin beraberinde getirdiği umutlar ve riskler farklı kesimler tarafından tartışılırken Davos'taki Dünya Ekonomik Forumu'nda (WEF) da en çok konuşulan konulardan biri oldu.

Facebook'un çatı şirketi Meta'nın küresel ilişkilerden sorumlu başkanı Nick Clegg ve aynı şirketin yapay zekadan sorumlu baş bilim insanı Yann LeCun, 5 uluslararası yayın organının temsilcisi olan gazetecilerle görüştü. 

Yapay zeka devriminin merkezindeki şirketlerden biri sayılabilecek Meta'nın müdürleri, bu konudaki fikirlerini anlattı.  

LeCun, yapay zekanın insanlarınkine ulaşmasını sağlayan bir tasarıma henüz sahip olmadıklarını açıkladı. Bu korkuyla yasaklar ve düzenlemeler getirmek için henüz çok erken olduğunu öne sürdü:

İnsan seviyesindeki yapay zekaya az kalmadı, uzun zaman alacak. Henüz bilmediğimiz bazı bilimsel atılımlar gerektirecek.

Fransa doğumlu LeCun, insan seviyesindeki yapay zeka için "Hatırlayan, plan yapabilen ve mantık kurabilen yani kısaca dünyayı algılayabilen makineler ürettikten sonra bir yol açılır" dedi. Bunun için yıllarca belki de on yıllarca çalışılması gerektiğini bildirdi.

Diğer yandan tehlike seviyesinin az olduğunu düşünmeyen Avrupa Birliği, aralıkta dünyanın ilk yapay zeka düzenlemesini kabul etmişti. Birleşik Krallık ve ABD'nin de benzer çalışmalar sürdürdüğü biliniyor. 

Eski Birleşik Krallık Başbakan Yardımcısı Clegg ise araştırma ve geliştirme çalışmalarının değil, ürünlerin düzenlenmesi gerektiğini savundu:

Araştırma ve geliştirmeyi düzenlemenin faydalı olduğunu düşünmenizin tek sebebi, yapay zeka sistemlerinin doğası gereği tehlikeli olduğunu ya da dünyayı ele geçireceklerini düşünmek olabilir.

Clegg ve LeCun, ChatGPT sonrasında kamuoyundaki tartışmanın dezenformasyon, telif hakları ve teknolojiye erişime direksiyon kırmasından dolayı mutlu olduklarını da söyledi. 

WEF Başkanı Borge Brende, cuma yaptığı kapanış konuşmasında "Teknoloji ve yapay zeka en çok üzerinde durulan konuydu. Katılımcılar yapay zekada dengeli bir düzenleme talep etti" demişti.  

Yıllık toplantının çok kritik bir dönemde yapıldığını belirten Brende, devam eden jeopolitik krizlerin dünyada bütün insanları ve şirketleri etkilediğini söylemişti. Uluslararası şirketlere ve kurumlara güvenin gittikçe azaldığını dile getirerek güvenin yeniden inşasının önemli olduğunu vurgulamıştı.

 

Independent Türkçe, El Pais, AA



Yapay güneş tutulması yaratacak uydular için geri sayım başladı

Milimetrik bir hassasiyetle arka arkaya sıralanan uydular, normalde görülmeyen koronanın incelenmesini sağlayacak (ESA)
Milimetrik bir hassasiyetle arka arkaya sıralanan uydular, normalde görülmeyen koronanın incelenmesini sağlayacak (ESA)
TT

Yapay güneş tutulması yaratacak uydular için geri sayım başladı

Milimetrik bir hassasiyetle arka arkaya sıralanan uydular, normalde görülmeyen koronanın incelenmesini sağlayacak (ESA)
Milimetrik bir hassasiyetle arka arkaya sıralanan uydular, normalde görülmeyen koronanın incelenmesini sağlayacak (ESA)

Avrupa Uzay Ajansı (ESA), yapay güneş tutulması yaratacak iki uydusunu çarşamba günü fırlatmaya hazırlanıyor. 

ESA'nın Probe-3 görevi, Güneş atmosferinin en dış katmanı koronayı detaylıca inceleme imkanı sunmak için iki uyduyu uzaya fırlatacak.

Dünya etrafında eliptik bir yörüngeye yerleştirilecek araçlar, yapay güneş tutulmaları oluşturacak.

Araçlardan biri, güneş ışığını engellemek üzere tasarlanmış 1,4 metrelik bir disk taşıyor. 150 metre arkasında duran diğer uyduysa kamerayla donatılmış.

Öndeki uydunun tıpkı Ay'ın güneş tutulmasında yaptığı gibi yıldızın ışığını engellemesiyle, arkadaki araç koronayı net bir şekilde görünüleyecek. 

Bir aksilik yaşanamaması halinde iki uydu 4 Aralık Çarşamba günü Hindistan'ın Satish Dhawan Uzay Merkezi'nden yerel saatle 16.08'de (TSİ 13.08) fırlatılacak.

İlk başta Dünya'dan 600 kilometre uzakta konumlanacak ikilinin, tutulmayı yaratırken gezegene yaklaşık 60 bin kilometre mesafede yer alması bekleniyor. 

ESA, iki yıl sürecek görevde araçlar arasındaki mesafenin bir milimetreden daha fazla sapmayacağını ifade ediyor. 

Bu süre zarfında Dünya etrafında dönmeye devam edecek araçların toplam bin ayrı güneş tutulması yaratması bekleniyor. 
 

Görsel kaldırıldı.Ay'ın Dünya'yla Güneş'in arasına geçmesi sonucu görünen korona, sadece tam güneş tutulması sırasında yakalanabiliyor (AFP) 


Korona sadece tam güneş tutulmaları sırasında çok kısa süreliğine görüldüğü için incelenmesi epey zor. Bilim insanları yalnızca birkaç dakika görünen koronayı yakalamak için dünyanın farklı yerlerindeki tutulmaları takip ediyor. Eğer bulutlar görüntüyü kapatırsa bütün bu emek boşa gidiyor. 

Araştırmacılar özellikle koronanın neden Güneş'in yüzeyinden daha sıcak olduğunu çözmeye çalışıyor. 

Bu gizemin aydınlanması, güneş patlamalarının daha iyi anlaşılmasını ve öngörülmesini sağlayabilir. Yıldızın uzaya yüklü parçacıklar fırlattığı bu olaylar hem Dünya'da elektrik kesintilerine yol açıyor hem de uzay araçlarını etkiliyor. 

Probe-3 görevinin 6 saat sürecek yapay güneş tutulmaları, bilim insanlarına eşsiz bir fırsat verecek. İlk görüntülerin Mart 2025'te gelmesi bekleniyor.

Göreve liderlik eden Damien Galano, "Koronayı görünür ışıkta gözlemleyerek Güneş'e en yakın uçuşu gerçekleştireceğiz" diyerek ekliyor: 

Bu bize koronanın sıcaklığı, güneş rüzgarının oluşumu ve koronanın uzaya doğru nasıl genişlediği hakkında bazı özel bilgiler verebilir.

Proba-3 görevinden elde edilen deneyimin, gelecekeki uzay çalışmalarına da katkı sunması bekleniyor. Görevin baş mühendisi Steve Buckley, "Bugüne kadar sadece bir santimetre civarında hassasiyete ulaşabiliyorduk" diyor: 

Bu 10 kat daha iyi.

Independent Türkçe, Guardian, New Scientist