2024’te beklenen en önemli bilimsel atılımlar

Yapay zeka ve sağlık alanında umut verici gelişmeler

2024’te beklenen en önemli bilimsel atılımlar
TT

2024’te beklenen en önemli bilimsel atılımlar

2024’te beklenen en önemli bilimsel atılımlar

Her yıl, dünya gelecek vaat eden teknolojilere sahne oluyor. MIT Bülteni de şu anda en çok öne çıkan teknolojik gelişmelerin bir listesini yaptı.

Teknik atılımlar

Yapay zekanın yayılması. Bugün milyonlarca insanın Chat GPT gibi üretken araçlarla doğrudan etkileşime girerek basit komutları kullanarak metin, resim, video ve daha fazlasını ürettiği yapay zeka çağında yaşıyoruz. Günümüzde bu araçların popülaritesi teknoloji endüstrisini yeniden şekillendiriyor, Open AI’yi bu alanda bir marka haline getiriyor ve Google, Meta ve Microsoft'u teknolojiye cömertçe yatırım yapmaya teşvik ediyor.

Üstün verimliliğe sahip güneş pilleri

Karbon emisyonlarını azaltmaya yönelik küresel çabaların temel taşı haline gelen güneş enerjisinin kullanımı dünya çapında hızla yayılmaktadır ve günümüzde güneş panellerine ulaşan güneş ışınlarının çoğu elektriğe dönüştürülmediğinden, bu panellerin verimliliği küçük kristallerden oluşan bir katman eklenerek artırılabilir.

Apple’dan "Vision Pro” gözlüğü

Apple, ilk karma gerçeklik gözlüğü olan Vision Pro’nun sevkiyatına bu yıl başlamayı planlıyor. Gözlüğün yüksek çözünürlüklü ekranı  sınıfının en iyisi. Olağanüstü uygulamaları olacak mı? Henüz bilmiyoruz ancak Apple bu konuda cesur davranıyor.

Olağanüstü hesaplama yeteneklerine sahip bilgisayarlar

Bugün dünyanın en hızlı süper bilgisayarları çok sayıda matematiksel işlemi (1 ve ardından gelen on sekiz sıfır kadar) gerçekleştirme yeteneğine sahiptir. Verileri bu hızlarda analiz edebilen yeni makinelerin ortaya çıkması, bilim insanlarının iklim, nükleer fisyon, türbülanslı akış ve diğer olayların daha karmaşık simülasyonlarını gerçekleştirmelerine olanak sağlayacak.

Gelişmiş tedaviler

Gen modifikasyonu ile ilk tedavi. Bilim insanları CRISPR teknolojisine dayalı yeni tedaviler geliştirmek için yıllardır çalışıyor. 2023'ün son haftaları Vertex tarafından geliştirilen yeni bir tedavi, ölümcül bir hastalık olan orak hücre anemisinin tedavisindeki etkisi nedeniyle Birleşik Krallık ve Amerika Birleşik Devletleri'ndeki ilgili makamlardan onay aldı. Bu tedavi elbette geliştirilen son tedavi olmayacak.

Zayıflama ilaçları

Dünya Sağlık Örgütü (WHO), obezite oranının küresel olarak önemli ölçüde artmasının ardından obeziteyi bir salgın olarak sınıflandırdı. "Monaro" ve "Wegovi" gibi ilaçlar, günümüzde doktorların ve hastaların bu hastalığı tedavi etmek için kullandıkları en güçlü ilaçlar arasında. Bilimsel kanıtlar, bu ilaçların kalp krizi ve felçlere karşı da koruma sağlayabileceğini gösteriyor.

Jeotermal ve mikroçipler

Geliştirilmiş jeotermal sistemler. Jeotermal enerji temizliği, sürekli bolluğu ve sınırsızlığı ile karakterize edilir ancak mühendislik zorlukları bundan maksimum fayda elde etmemizin önüne geçti. Ancak daha derine ve daha önce ulaşamadığımız yerlere inen modern sondaj teknikleri, temiz enerji üretmek için Dünya'nın ısısının daha fazlasını açığa çıkaracak.

Mikroçipler

Geçtiğimiz on yıllar boyunca bilgi işlem alanındaki ilerlemeyi yönlendiren bir eğilim olan transistör birimlerinin boyutunu küçültmek gün geçtikçe daha zor hale geliyor ve mühendisler bilgisayarların çalışmalarını hızlandırmak ve verimliliklerini artırmak için yeni yollar bulmak zorunda kalıyor. Bu nedenle, geleneksel çiplerin gerçekleştirdiği tüm işlevleri ve daha fazlasını gerçekleştirmek için birbirlerine bağlanan küçük, özelleştirilmiş çipler olan mikroçiplerin rolü ortaya çıkıyor.

Isı pompaları

Isı pompaları binaları ısıtan ve soğutan elektrikli cihazlardır ve yaygın olarak benimsenmeleri emisyonların azalmasını sağlar. Bu cihazların satışları dünya çapında artmış ve Amerika Birleşik Devletleri'nde ilk kez gazlı ısıtıcıların satışlarını geçmiştir. Daha yüksek sıcaklıklarda çalışan yeni tiplerin endüstriyi karbon emisyonlarından kalıcı olarak kurtaracağı unutulmamalıdır.



Apple, yeni tasarımı ve ezber bozan yapay zekasıyla iOS 26'yı tanıttı

Apple, arayüzü yeniden tasarlayan ve aramalar, mesajlar, müzik ve seyahat uygulamaları için yeni özelliklerle yapay zekayı güçlendiren kapsamlı bir güncellemeyle iOS 26'yı tanıttı. (Apple)
Apple, arayüzü yeniden tasarlayan ve aramalar, mesajlar, müzik ve seyahat uygulamaları için yeni özelliklerle yapay zekayı güçlendiren kapsamlı bir güncellemeyle iOS 26'yı tanıttı. (Apple)
TT

Apple, yeni tasarımı ve ezber bozan yapay zekasıyla iOS 26'yı tanıttı

Apple, arayüzü yeniden tasarlayan ve aramalar, mesajlar, müzik ve seyahat uygulamaları için yeni özelliklerle yapay zekayı güçlendiren kapsamlı bir güncellemeyle iOS 26'yı tanıttı. (Apple)
Apple, arayüzü yeniden tasarlayan ve aramalar, mesajlar, müzik ve seyahat uygulamaları için yeni özelliklerle yapay zekayı güçlendiren kapsamlı bir güncellemeyle iOS 26'yı tanıttı. (Apple)

Apple, iPhone tarihinin en iddialı güncellemelerinden biri olan büyük güncellemesi iOS 26 beta sürümünü WWDC 2025'te tanıttı.

Apple, sürüm numarasını, güncellemenin stabilize olacağı ve tüm kullanıcılara ulaşacağı takvim yılına, yani 2026'ya bağlamak için yeni bir hamleyle iOS 19 yerine iOS 26 olarak adlandırmayı seçti. Güncelleme, iPadOS ve macOS'te olduğu gibi, Apple'ın Liquid Glass olarak adlandırdığı, şeffaf ve aerodinamik bir cam görünümü, Apple Intelligence şemsiyesi altında yapay zekâ teknolojilerinin daha derin entegrasyonu ve mesajlar, telefon, müzik ve haritalar gibi temel sistem uygulamalarında kapsamlı iyileştirmeler içeren bir görsel tasarımla tamamen yenilenmiş bir deneyim sunuyor.

Yeni Liquid Glass kullanıcı arayüzü

Apple, iOS 26'da, sisteme şeffaf, etkileşimli ve gerçekçi bir his veren sıvı camdan esinlenen görsel bir tasarım olan Liquid Glass adlı yepyeni bir arayüz tanıttı.

dfrgt
Apple, iOS 26'da ana ekran için Liquid Glass tasarımını sunarak simgeleri şeffaf hale getiriyor ve arka planla etkileşime girerek telefona canlı ve zarif bir görünüm kazandırıyor. (Apple)

Arayüz, arka planla uyum sağlayan ve buna göre renk değiştiren yarı şeffaf simgeler ve widgetlar, kavisli köşeler ve akıcı gezinme için yumuşak kinetik efektler içeriyor. Kilit ekranı (Lock Screen), saati daha net ve belirgin bir şekilde gösterecek şekilde yeniden tasarlandı ve kamera ve el feneri gibi hızlı erişim araçlarında iyileştirmeler yapıldı. Bu, Apple'ın iPhone'u doğal bir etkileşim hissi verecek şekilde hayata geçiren daha akıllı, görsel olarak daha duyarlı bir arayüz vizyonunu yansıtıyor.

Apple'ın yapay zekasının yeni özellikleri

iOS 26'daki yeni kullanıcı deneyimi motoru Apple Intelligence, gizliliği sağlamak için doğrudan aygıtta veya Apple'ın kendi sunucularında çalışan yapay zekâ destekli akıllı araçlardan oluşan bir ekosistem sunuyor. Öne çıkan özellikler şunlar:

Genmoji: Bir metin açıklamasından özelleştirilmiş emojiler oluşturur veya iki emojiyi bir araya getirir.

rfgty
iOS 26'nın akıllı araçlar özelliği, ekran görüntülerini akıllı araçlara dönüştürerek bir fotoğraftaki öğeleri aramanıza veya takviminize otomatik olarak canlı randevular eklemenize olanak tanıyor. (Apple)

Image Playground: Mesajlar ve notlar gibi uygulamalardaki metinlerden anlık görüntüler oluşturmaya yarayan bir araç.

Smart Tools: Sistemin fotoğraflardaki veya mesajlardaki bilgileri otomatik olarak tanımasına ve randevu ekleme veya arama yapma gibi eylemler önermesine yardımcı olur.

Gelişmiş çağrı deneyimi

iOS 26'daki Telefon uygulaması, Hızlı arama, Son aramalar, Kişiler ve Sesli Mesaj'ı tek bir yerde toplayan birleşik bir arayüzle arama deneyimini daha akıllı ve sorunsuz bir şekilde yeniden düzenleyen kapsamlı bir güncelleme aldı.

fegrthy
Mesajlar uygulaması kişiselleştirilmiş duvar kağıtları, grup anketleri, yazım işaretçileri, sohbet içi çeviri ve anonim mesajlar için akıllı filtreleme sunuyor. (Apple)

Apple ayrıca, gelen aramaları analiz eden ve arayanın söylediklerinin canlı bir dökümünü görüntüleyen Call Screening özelliğini de ekledi. Hold Assist ise sistemin beklemede kalmasını ve bir temsilci müsait olduğunda size haber vermesini sağlayarak zaman kazandıran ve hayal kırıklığını azaltan akıllı bir yenilik.

Mesajlar uygulaması güncellemeleri

iOS 26'daki Mesajlar uygulaması, WhatsApp'a benzer şekilde her konuşma için özel arka planlar ayarlama özelliğiyle daha kişiselleştirilmiş ve daha akıllı. Oylamayı kolaylaştırmak için grup konuşmalarına anketler (Polls) ve aynı anda kimin yazdığını gösteren Grup Yazma Göstergeleri (Group Typing Indicators) desteği eklendi.

bghnj
Mesajlar uygulaması daha akıllı hale geldi ve uygulamadan çıkmadan konuşma arka planlarını özelleştirmenize, grup anketleri oluşturmanıza, kimin yazdığını görmenize ve mesajları gerçek zamanlı olarak çevirmenize olanak tanıyor. (Apple)

Live Translate (canlı çeviri) özelliğiyse mesajların ve aramaların (FaceTime dahil) gerçek zamanlı olarak çevrilmesini sağlar ve gizliliği sağlamak için tamamen cihaz üzerinde işlenir.

Apple Music iyileştirmeleri

Apple Music, iOS 26'da önemli güncellemeler aldı. En dikkat çekeni, kullanıcının zevkine göre şarkıları bir DJ gibi otomatik olarak karıştıran AutoMix özelliği. Ayrıca, uluslararası müzik severler için mükemmel olan doğru telaffuzla anında çeviri sunmak için Lyrics Translation özelliği de eklendi. Kullanıcılar artık kolay erişim için sanatçıları veya çalma listelerini uygulamanın en üstüne sabitleyebiliyor.

csdvfgth
Müzik uygulaması, şarkıların kesintisiz olarak birleştirilmesi için AutoMix, şarkı sözlerinin doğru telaffuzla anında çevrilmesi ve kolay erişim için sanatçıları veya favori listelerini sabitleme seçeneği gibi akıllı özellikler içerecek. (Apple)

Apple Haritalar daha akıllı hale geliyor

iOS 26'daki Haritalar uygulaması kullanıcı alışkanlıklarının daha fazla farkında olarak günlük işe gidiş gelişlerinizi takip ediyor, trafik koşullarına göre daha hızlı rotalar öneriyor ve gecikmeler meydana geldiğinde erken uyarılar veriyor. Ayrıca, önceki konumları kolayca tekrar ziyaret etmenizi ve paylaşmanızı sağlayan ve seyahat deneyimini geliştiren yeni bir Konum Geçmişi (Location History) özelliği de eklendi.

ghyju
Apple Haritalar daha akıllı hale geldi; tanıdık hedefleri tanıyor, trafiğe karşı önceden uyarı veriyor ve kolayca paylaşılabilen önceki konumların geçmişini gösteriyor. (Apple)

Oyun uygulaması

Apple, iOS 26'da tüm yüklü oyunları ve Apple Arcade kitaplığını tek bir arayüzde birleştiren Games adlı yeni bir uygulama başlattı. Kullanıcının başarıları (Achievements), liderlik tablolarını (Leaderboards) görüntülemesine ve arkadaşlarıyla rekabet etmesine olanak tanıyarak oyun deneyimine yeni bir sosyal boyut katıyor.

dfghy
Apple, Apple Arcade kütüphanesi ile tüm oyunlarınızı tek bir yerde bir araya getiren ve başarıları, sıralamaları ve arkadaşlarınızla mücadeleleri gösteren yeni bir oyun uygulaması başlattı. (Apple)

Wallet ve seyahat geliştirmeleri

Apple, iOS 26'da Wallet uygulamasının yeteneklerini geliştirdi ve biyometrik kimlik doğrulama yoluyla gelişmiş güvenlik ile Dijital Kimlikler (Digital IDs) için desteği genişletti. Biniş Kartları (Boarding Passes), interaktif havaalanı haritaları, kalkış saatleri ve kapılar için akıllı uyarılarla daha akıllı hale geldi. Apple Pay Sipariş Takibi (Apple Pay Order Tracking) de daha entegre bir alışveriş ve seyahat deneyimi sağlamak için geliştirmeler aldı.

dfgth
Wallet uygulaması, dijital kimliği destekliyor ve interaktif havaalanı haritaları ve akıllı uçuş uyarılarıyla biniş kartlarını geliştiriyor. (Apple)

CarPlay daha akıllı hale geliyor

iOS 26'daki CarPlay güncellemesi, Liquid Glass tasarımıyla tutarlı bir görünüm, haritayı gizlemeyen minyatür bir arama ekranı ile daha akıcı bir sürüş deneyimi, Tapbacks aracılığıyla mesajlara yanıt verme desteği ve iMessage'a benzer sohbet arka planları getiriyor.

dfrgthy
CarPlay, çağrıları ve uyarıları en aza indiren ve sürücünün dikkatini dağıtmadan mesajlara hızlı yanıt vermeyi destekleyen yeni cam tasarımıyla daha akıllı ve şık hale geldi. (Apple)

Kullanılabilirlik ve desteklenen cihazlar

iOS 26, iPhone 11 ve üzeri modellerin yanı sıra ikinci nesil iPhone SE'yi de desteklerken iPhone XR ve XS güncellemeye dahil değil. Apple Intelligence özellikleri için iPhone 15 Pro ve üstü gibi A17 Pro çipe veya daha yeni bir çipe sahip cihazlar gerekiyor. Duyurunun hemen ardından Haziran 2025'te geliştirici beta sürümü, Temmuz 2025'te genel sürüm ve Eylül 2025'te iPhone 17'nin lansmanına denk gelecek şekilde son sürüm kullanıma sunulacak.

iOS 26, Apple'ın işletim sistemlerinin evriminde büyük bir değişimi temsil ediyor ve devrim niteliğinde bir görsel arayüzü gelişmiş yapay zekâ ile birleştirirken gizliliği ve kullanılabilirliği de geliştiriyor. Bu sadece kozmetik bir güncelleme değil, iPhone'u her zamankinden daha akıllı, daha kişisel ve daha ilgi çekici hale getiren yeni bir ekosistem.

Bununla birlikte, sistemin mevcut sürümünün halen Beta aşamasında olduğu ve hatalar veya performans sorunları içerebileceği unutulmamalı. Bu nedenle Eylül 2025'te resmi nihai sürüm yayınlanana kadar şu anda büyük cihazlara yüklenmesi önerilmemekte.