350 milyon yıllık ağaç fosili bilim insanlarını şaşkına çevirdi

"Dinozorlardan da eski"

Bilim insanları, çalışmanın yapıldığı taş ocağının sahibi Laurie Sanford'un anısına, ağaca "sanfordiacaulis" adını koyduklarını belirtti (Matthew Stimson)
Bilim insanları, çalışmanın yapıldığı taş ocağının sahibi Laurie Sanford'un anısına, ağaca "sanfordiacaulis" adını koyduklarını belirtti (Matthew Stimson)
TT

350 milyon yıllık ağaç fosili bilim insanlarını şaşkına çevirdi

Bilim insanları, çalışmanın yapıldığı taş ocağının sahibi Laurie Sanford'un anısına, ağaca "sanfordiacaulis" adını koyduklarını belirtti (Matthew Stimson)
Bilim insanları, çalışmanın yapıldığı taş ocağının sahibi Laurie Sanford'un anısına, ağaca "sanfordiacaulis" adını koyduklarını belirtti (Matthew Stimson)

Kanada'da keşfedilen ağaç fosili, bilim insanlarını şaşkınlığa uğrattı. 

Ülkenin doğusundaki Yeni Brunswick eyaletinde yer alan Norton şehrindeki bir taş ocağında bulunan fosil, 350 milyon yıl öncesine ait.

Bilim insanları, bu ağacın meydana gelen büyük bir depremle adeta "diri diri gömüldüğünü" söyledi. 

Bilimsel dergi Current Biology'de dün yayımlanan araştırmanın ortak yazarlarından Matthew Stimson, "Deprem olduğunda bu ağaçlar canlıydı. Depremden sonra çok hızlı bir şekilde gölün dibine gömüldüler ve sonra göl normale döndü" dedi.

ABD'deki Colby College'dan jeoloji uzmanı Robert Gastaldo, "zaman kapsülü" diye nitelediği fosillerin dünyanın Paleozoyik dönemdeki oluşumuna dair bilgi sağlayabileceğini belirtti.

Araştırmacılar ağacın üç boyutlu modelini de hazırladı (​​​​​​​Tim Stonesifer)
Araştırmacılar ağacın üç boyutlu modelini de hazırladı (Tim Stonesifer)

251.9 ila 541 milyon yıl önceye denk gelen Paleozoyik dönemde henüz dinozorlar yoktu. Çalışmada yer almayan Pensilvanya Eyalet Üniversitesi'nden Peter Wilf, tam bir ağaç fosili bulmanın, bütünlüklü bir dinozor fosili bulmaktan çok daha zor olduğunu söyledi. 

Gastaldo, Latince adı sanfordiacaulis densifolia olan ağacın boyunun yaklaşık 4,5 metre uzunluğunda, taç kısmınınsa yaklaşık 5,5 metre çapında olduğunu belirtti. 

Akademisyen, şimdiye dek Paleozoyik dönemden taç kısmı da muhafaza edilmiş yalnızca 6 ağaç fosilinin bulunduğuna dikkat çekerek keşif karşısında "şaşkına döndüklerini" söyledi.

Fosilde yaptıkları incelemelerde, ağacın palmiyeye benzediğini ve yaklaşık 250 yaprağı olduğunu tahmin ettiklerini belirten bilim insanı, her yaprağın 1,7 metre uzunluğunda olabileceğini ifade etti. 

Araştırmaya katılmayan Kaliforniya Üniversitesi Berkeley'den paleobotani uzmanı Cindy Looy da "Bu ağacın altında dursaydınız, büyük ihtimalle size devasa bir şemsiye gibi görünürdü. Yaprakları neredeyse ışık geçirmezdi. Alışılmadık ve oldukça havalı bir bitki" ifadelerini kullandı.

Independent Türkçe



NASA'dan insanları parçalayabilecek "zombi yıldız"a yakın takip

NASA'nın Hubble Uzay Teleskobu, inanılmaz derecede güçlü bir manyetik alana sahip ölü bir yıldız olan Magnetar SGR 0501+4516'yı, Samanyolu'ndan geçerken izliyor (ESA/NASA)
NASA'nın Hubble Uzay Teleskobu, inanılmaz derecede güçlü bir manyetik alana sahip ölü bir yıldız olan Magnetar SGR 0501+4516'yı, Samanyolu'ndan geçerken izliyor (ESA/NASA)
TT

NASA'dan insanları parçalayabilecek "zombi yıldız"a yakın takip

NASA'nın Hubble Uzay Teleskobu, inanılmaz derecede güçlü bir manyetik alana sahip ölü bir yıldız olan Magnetar SGR 0501+4516'yı, Samanyolu'ndan geçerken izliyor (ESA/NASA)
NASA'nın Hubble Uzay Teleskobu, inanılmaz derecede güçlü bir manyetik alana sahip ölü bir yıldız olan Magnetar SGR 0501+4516'yı, Samanyolu'ndan geçerken izliyor (ESA/NASA)

Anthony Cuthbertson Teknoloji Editör Yardımcısı @ADCuthbertson 

NASA, saatte 177 bin kilometreden daha hızlı bir şekilde galaksimizde ilerleyen, yıkıcı etkiler yaratma potansiyeline sahip bir "zombi yıldız"ı takip ediyor.

Son derece yoğun cisim, Samanyolu'nda bilinen 30 magnetarda biri. Magnetarlar, tamamen nötronlardan oluşan ölü yıldız kalıntılarını ifade ediyor.

Sadece 20 kilometre çapa sahip Magnetar SGR 0501+4516'nın Güneş'ten daha fazla kütlesi var ve manyetik alanı, Dünya'nın manyetosferinden yaklaşık 1 trilyon kat daha güçlü.

Magnetar, Hubble Uzay Teleskobu'nu kullanan araştırmacılar tarafından keşfedildi ve NASA bu "kaçak" cismi, "çizgi roman kahramanlarının süper güçlerine sahip" diye tanımlıyor.

NASA'nın Hubble Misyonu ekibi keşfi detaylandırdıkları blog yazısında, magnetarın evrenin bilinmeyen bir bölümünden geldiğini ancak evrenin en büyük gizemlerinden bazılarına ışık tutabileceğini belirtiyor.

Ekip, "Bir kişi magnetarın 600 mil (yaklaşık bin kilometre) yakınına gelse gökcismi, vücuttaki her atomu parçalayan, bilimkurgu filmlerinin meşhur ölüm ışınına dönüşür" diye yazıyor.

Bu kaçak magnetar, Samanyolu Galaksisi'ndeki örnekler arasında, başlangıçta tahmin edildiği gibi süpernova patlamasıyla oluşmama ihtimali en yüksek magnetar adayı. O kadar tuhaf ki hızlı radyo patlamaları diye bilinen olayların ardındaki mekanizmaya dair ipuçları bile sunabilir.

Görsel kaldırıldı.Magnetar adı verilen ultra güçlü manyetik alana sahip bir nötron yıldızının radyo dalgaları (kırmızı) yaymasının, bir sanatçı tarafından tasviri. Magnetarlar, hızlı radyo patlamalarını yaratan başlıca adaylar arasında yer alıyor (Bill Saxton/NRAO/AUI/NSF)


Gökbilimciler daha önce Magnetar SGR 0501+4516'nın komşu bir süpernovanın çekirdeğinin çökmesiyle oluştuğunu düşünüyordu ancak yeni gözlemler doğum yeri hakkında şüpheler uyandırdı.

Bu keşif magnetarın ya 20 bin diye bildirilen yaşından çok daha yaşlı olduğu ya da iki nötron yıldızının birleşmesiyle oluştuğu anlamına geliyor.

Keşfi yapan ekibe liderlik eden Ashley Chrimes, "Magnetarlar, tamamen nötronlardan oluşan nötron yıldızlarıdır (yıldızların ölü kalıntıları)" diyor.

Magnetarları benzersiz kılan şey, Dünya'daki en güçlü mıknatıslardan milyarlarca kat daha güçlü olan aşırı kuvvetli manyetik alanları.

İspanya'nın Barselona kentindeki Uzay Bilimleri Enstitüsü'nden Nanda Rea ise şöyle ekliyor:

Magnetarların doğum oranları ve oluşum senaryoları, yüksek enerji astrofiziğinde en acil sorular arasında yer alıyor. Bunların, gama ışını patlamaları, son derece parlak süpernovalar ve hızlı radyo patlamaları gibi evrenin en güçlü geçici olaylarının çoğu üzerinde etkisi var.

Araştırma ekibi, magnetarın Samanyolu'ndaki güzergahını ve kökenini daha iyi anlamak için gözlemlerine devam edecek.


 Independent Türkçe, independent.co.uk/space