350 milyon yıllık ağaç fosili bilim insanlarını şaşkına çevirdi

"Dinozorlardan da eski"

Bilim insanları, çalışmanın yapıldığı taş ocağının sahibi Laurie Sanford'un anısına, ağaca "sanfordiacaulis" adını koyduklarını belirtti (Matthew Stimson)
Bilim insanları, çalışmanın yapıldığı taş ocağının sahibi Laurie Sanford'un anısına, ağaca "sanfordiacaulis" adını koyduklarını belirtti (Matthew Stimson)
TT

350 milyon yıllık ağaç fosili bilim insanlarını şaşkına çevirdi

Bilim insanları, çalışmanın yapıldığı taş ocağının sahibi Laurie Sanford'un anısına, ağaca "sanfordiacaulis" adını koyduklarını belirtti (Matthew Stimson)
Bilim insanları, çalışmanın yapıldığı taş ocağının sahibi Laurie Sanford'un anısına, ağaca "sanfordiacaulis" adını koyduklarını belirtti (Matthew Stimson)

Kanada'da keşfedilen ağaç fosili, bilim insanlarını şaşkınlığa uğrattı. 

Ülkenin doğusundaki Yeni Brunswick eyaletinde yer alan Norton şehrindeki bir taş ocağında bulunan fosil, 350 milyon yıl öncesine ait.

Bilim insanları, bu ağacın meydana gelen büyük bir depremle adeta "diri diri gömüldüğünü" söyledi. 

Bilimsel dergi Current Biology'de dün yayımlanan araştırmanın ortak yazarlarından Matthew Stimson, "Deprem olduğunda bu ağaçlar canlıydı. Depremden sonra çok hızlı bir şekilde gölün dibine gömüldüler ve sonra göl normale döndü" dedi.

ABD'deki Colby College'dan jeoloji uzmanı Robert Gastaldo, "zaman kapsülü" diye nitelediği fosillerin dünyanın Paleozoyik dönemdeki oluşumuna dair bilgi sağlayabileceğini belirtti.

Araştırmacılar ağacın üç boyutlu modelini de hazırladı (​​​​​​​Tim Stonesifer)
Araştırmacılar ağacın üç boyutlu modelini de hazırladı (Tim Stonesifer)

251.9 ila 541 milyon yıl önceye denk gelen Paleozoyik dönemde henüz dinozorlar yoktu. Çalışmada yer almayan Pensilvanya Eyalet Üniversitesi'nden Peter Wilf, tam bir ağaç fosili bulmanın, bütünlüklü bir dinozor fosili bulmaktan çok daha zor olduğunu söyledi. 

Gastaldo, Latince adı sanfordiacaulis densifolia olan ağacın boyunun yaklaşık 4,5 metre uzunluğunda, taç kısmınınsa yaklaşık 5,5 metre çapında olduğunu belirtti. 

Akademisyen, şimdiye dek Paleozoyik dönemden taç kısmı da muhafaza edilmiş yalnızca 6 ağaç fosilinin bulunduğuna dikkat çekerek keşif karşısında "şaşkına döndüklerini" söyledi.

Fosilde yaptıkları incelemelerde, ağacın palmiyeye benzediğini ve yaklaşık 250 yaprağı olduğunu tahmin ettiklerini belirten bilim insanı, her yaprağın 1,7 metre uzunluğunda olabileceğini ifade etti. 

Araştırmaya katılmayan Kaliforniya Üniversitesi Berkeley'den paleobotani uzmanı Cindy Looy da "Bu ağacın altında dursaydınız, büyük ihtimalle size devasa bir şemsiye gibi görünürdü. Yaprakları neredeyse ışık geçirmezdi. Alışılmadık ve oldukça havalı bir bitki" ifadelerini kullandı.

Independent Türkçe



Shenzhou-20 görevinde üç Çinli astronot yola çıktı: Ay hedefi 2030

Shenzhou-20 uzay aracını ve üç astronottan oluşan mürettebatı taşıyan Uzun Yürüyüş-2F taşıyıcı roketi, 24 Nisan 2025'te Çin'in kuzeybatısındaki Gobi çölündeki Jiuquan Uydu Fırlatma Merkezi'nden havalandı (Pedro Pardo/AFP)
Shenzhou-20 uzay aracını ve üç astronottan oluşan mürettebatı taşıyan Uzun Yürüyüş-2F taşıyıcı roketi, 24 Nisan 2025'te Çin'in kuzeybatısındaki Gobi çölündeki Jiuquan Uydu Fırlatma Merkezi'nden havalandı (Pedro Pardo/AFP)
TT

Shenzhou-20 görevinde üç Çinli astronot yola çıktı: Ay hedefi 2030

Shenzhou-20 uzay aracını ve üç astronottan oluşan mürettebatı taşıyan Uzun Yürüyüş-2F taşıyıcı roketi, 24 Nisan 2025'te Çin'in kuzeybatısındaki Gobi çölündeki Jiuquan Uydu Fırlatma Merkezi'nden havalandı (Pedro Pardo/AFP)
Shenzhou-20 uzay aracını ve üç astronottan oluşan mürettebatı taşıyan Uzun Yürüyüş-2F taşıyıcı roketi, 24 Nisan 2025'te Çin'in kuzeybatısındaki Gobi çölündeki Jiuquan Uydu Fırlatma Merkezi'nden havalandı (Pedro Pardo/AFP)

Tiangong uzay istasyonuna üç astronotu taşıyan uzay aracını başarıyla fırlatan Çin, 2030'a kadar Ay'a mürettebatlı görev için bir adım daha attı.

Shenzhou-20 uzay aracı perşembe günü yerel saatle 17.17'de Gobi Çölü'ndeki Jiuquan Uydu Fırlatma Merkezi'nden Uzun Yürüyüş-2F roketiyle havalandı.

Bu, 30 yıldan uzun süre önce başlayan Shenzhou programının 15. mürettebatlı ve toplamda 20. uzay uçuşu.

Tiangong, yani "Gök Sarayı" uzay istasyonu, tamamen Çin tarafından inşa edildiği için Çin'i uzayda önemli bir rakip haline getirdi. Özellikle de ülkenin ABD'nin ulusal güvenlik kaygıları nedeniyle Uluslararası Uzay İstasyonu'nun dışında bırakıldığı için.

Çin'in uzay programı, iktidardaki Komünist Parti'nin askeri kolu olan Halk Kurtuluş Ordusu'nun kontrolünde.

dfvghyj
Shenzhou-20 görevinin Çinli astronotları, sağdan itibaren, Chen Zhongrui, Chen Dong ve Wang Jie, 24 Nisan 2025 Perşembe günü Çin'in kuzeybatısındaki Jiuquan Uydu Fırlatma Merkezi'nde mürettebatlı uzay görevleri için düzenlenen uğurlama töreninde el sallıyor (Andy Wong/AP)

Üç modüllü istasyona mekanik kolların eklenmesi, bazılarının Çin'in bunları kriz sırasında uyduları veya diğer uzay araçlarını devre dışı bırakmakta kullanabileceği endişelerini de beraberinde getirdi.

Çin'in uzay programı, 2003'te uzaya ilk kez insan fırlatmasından bu yana (ABD ve Rusya'nın ardından bunu gerçekleştiren üçüncü ülke oldu) istikrarlı bir hızla ilerliyor.

Uzay ajansı ayrıca Mars'a kaşif ve Ay'ın daha az keşfedilmiş uzak tarafına gezgin indirdi. 2030'dan önce de Ay'a insan göndermeyi hedefliyor.

Shenzhou, yani "Gök Gemisi" 20 görevini, üçüncü uçuşunu yapan Chen Dong komuta ediyor.

Çin İnsanlı Uzay Programı Ajansı'na göre kendisine, her ikisi de ilk yolculuklarını yapan savaş pilotu Chen Zhongrui ve mühendis Wang Jie eşlik ediyor.

Mürettebat, Çin uzay istasyonundaki üç astronotun yerini alacak. Kendilerinden öncekiler gibi onlar da yaklaşık 6 ay boyunca gemide kalacak.

Uzay gemisinin fırlatmadan yaklaşık 6,5 saat sonra Tiangong'a ulaşması bekleniyor. Üç kişilik mürettebat geçen ekimde gönderilmişti ve 175 gündür uzayda.

Yerlerine gelenlerle kısa bir birlikteliğin ardından 29 Nisan'da geri dönmeleri bekleniyor. Ekim 2022'de tamamen monte edilen Tiangong, aynı anda 6 kişiye kadar barındırabiliyor.

İnsanlı Uzay Programı Ajansı, astronotların uzaydayken tıp bilimi ve yeni teknolojiler alanında deneyler yürüteceğini, bakım yapmak ve yeni ekipmanlar kurmak için uzay yürüyüşleri gerçekleştireceğini söyledi.

Çinli yetkililer perşembe günkü fırlatmanın "tam başarıya" ulaştığını ve mürettebatın uzay istasyonuna doğru yol alırken "iyi durumda" olduğunu söyledi.

Ajanslardan da yararlanılmıştır.

Independent Türkçe