Uşak'ta 10 ila 16 milyon yıllık olduğu belirlenen 2 ağaç fosili bulundu

Çamgillere ait olduğunu tespit edilen fosillerin hangi ağaç türü olduğu ise henüz belirlenemedi

(AA)
(AA)
TT

Uşak'ta 10 ila 16 milyon yıllık olduğu belirlenen 2 ağaç fosili bulundu

(AA)
(AA)

Uşak'ın Banaz ilçesinde yol yapımı sırasında bulunan ve 10 ila 16 milyon yıl öncesine ait olduğu tespit edilen 2 ağaç fosili koruma altına alındı.

Uşak'ın Banaz ilçesi Ayrancı köyü yakınlarındaki orman kesim sahasında yol yapımı sırasında, üst tabakasının bir bölümü taşlaşmış iki ağaç kalıntısı bulundu.

Aynı köyde yaşayan Uşak Üniversitesi Coğrafya Bölümü öğrencisi Onur Erdem ile öğretmeni Uşak Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Coğrafya Bölümü Fiziki Coğrafya Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Selahattin Polat, kalıntıların çıktığı bölgede incelemelerde bulundu.

Kalıntılardan alınan numuneler İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Orman Fakültesine gönderildi.

Burada yapılan incelemelerde kalıntıların 10 ila 16 milyon yıl öncesine ait çamgillere ait ağaç fosilleri olduğu belirlendi.

Ağaç fosilleri bölgeden alınarak Banaz Orman İşletme Müdürlüğü'nde koruma altına alındı.

(AA)
(AA)

"Nadir oluşumlar bunlar"

Doç. Dr. Selahattin Polat, gazetecilere yaptığı açıklamada, ağaç fosillerinin 2023 yılının Ekim ayında bölgede öğrencisi Onur Erdem tarafından fark edildiğini söyledi.

Fosillerin birinin 85 santimetre uzunluğunda, 65 santimetre çapında, diğerinin de 60 santimetre uzunluğunda, 58 santimetre çapında olduğunu aktaran Polat, "Bu fosillerin günümüzden 10 milyon ila 16 milyon yıl öncesine ait olduğunu tespit ettik. Burada fosillerin oluşmasının en büyük sebebi, Uşak'ın kuzeyinde Elmadağ volkanı diye nitelendirdiğimiz bir volkanik kütlemiz var. Bu volkanik kütle 17 milyon yıl önce faaliyetine başlıyor ve bu volkandan çıkan volkan külü, volkan kumu gibi çeşitli malzemeler bu ağaçların üzerine gelerek kapatıyor. Kapattıktan sonra da fosilleşme olayı meydana geliyor" dedi.

(AA)
(AA)

Türkiye'de bu tip fosillerin yaklaşık 10-15 noktada bulunduğunu aktaran Polat, sözlerine şöyle devam etti:

10 ila 16 milyon yıl öncesinde iklimin nasıl olduğunu, hangi ağaç türlerinin burada yaşadığını yani eski coğrafi özellikleri bu fosiller sayesinde tespit edebiliyoruz. Nadir oluşumlar bunlar. Çok nadir olarak Türkiye'de bulunuyor bu ağaç fosilleri. Dünyada da bu şekilde. Bir diğer özelliği de bazı ağaç türleri günümüzde yaşamıyor. Bu yaşamayan ağaçlardan hareketle geçmişin iklim özellikleri, coğrafi şartları hakkında detaylı bilgi elde edebiliyoruz.

Polat, ağaç fosillerinin çamgillere ait olduğunu tespit ettiklerini fakat hangi ağaç türü olduğunu henüz belirleyemediklerini sözlerine ekledi.

Fosillerin eğitim ve jeoturizm açısından da önemli olduğuna değinen Polat, bu tip fosillerin geçmişe ışık tutması açısından korunması gerektiğini belirtti.



Şempanzeler bilim insanlarını şoke etti: Robotlar esneme bulaştırdı

(Reuters)
(Reuters)
TT

Şempanzeler bilim insanlarını şoke etti: Robotlar esneme bulaştırdı

(Reuters)
(Reuters)

Vishwam Sankaran Bilim ve Teknoloji Muhabiri 

Şempanzelerin insan yüz ifadelerini taklit eden bir android robottan esneme "kapabildiğini" öne süren yeni araştırma, bu davranışın evrimsel kökenleri hakkında daha fazla soru işareti yaratıyor.

Esnemenin dikkat değişiklikleri, vücut ısısının düzenlenmesi ve dinlenmeyle uyarılma arasındaki geçişle ilişkili olduğu biliniyor.

Bulaşıcı esnemeyse, bir hayvanın başka birinin aynı davranışı sergilediğini gördükten sonra esnediği tuhaf bir davranış.

Bu davranışın bulaşıcı yönü, empati ve taklit gibi bazı sosyal etkileşim unsurlarıyla ilişkilendiriliyor.

Bugüne kadar memelilerde ve bazı balıklarda gözlemlenen bulaşıcı esnemenin evrimsel kökenleri hâlâ bilinmiyor.

Bilim insanları bu davranışın insanlarda, şempanzelerde ve köpeklerde yavaş yavaş ortaya çıktığını, insanlarda yaklaşık 4 ve şempanzelerde 5 yaşında, köpeklerdeyse yaklaşık 7 ayda belirginleştiğini söylüyor.

Görsel kaldırıldı.
Şempanzelerin esneme ve uzanma davranışları sergiledikleri örnekler (RMJM/Aline Sardin-Damasso/Mona)


Perşembe günü hakemli dergi Nature'da yayımlanan yeni bir araştırma, şempanzelerin bir android robotun esnemesine tepki olarak hem esneme hem de uzanma davranışı sergilediğini ortaya koydu.

Bulgular, başka bir bireyin esnemesini gözlemlemenin şempanzelerde otomatik bir tepkiyi tetiklemekten ziyade, dinlenme işareti işlevi görebileceğini düşündürüyor.

Bilim insanları çalışmada yüz ifadelerini taklit edebilen bir android kafa kullanarak 10 ila 33 yaşındaki 14 yetişkin şempanzenin tepkilerini test etti.

Android kafada esneme gibi yüz ifadelerini oluşturan kas görevi gören 33 adet dönme motoru vardı ve her ifade 10 saniye sürüyordu.

Çalışmadaki şempanzeler, androidin esneme, ağzını açma ve nötr yüz ifadeleri sergilediği 15 dakikalık 4 seansa sokuldu.

Bilim insanları bu seansları kamerayla kaydetti ve her şempanzenin tepki verme derecesiyle uzanarak geçirdiği süre puanlandı.
 

Görsel kaldırıldı.Android kafa ağzını açma ve esneme davranışı sergiliyor (Aline Sardin-Damasso/Mona)


14 şempanzeden 8'inin, androidin "esneme" ifadesine tepki olarak esnediği saptandı.

Araştırmacılar şöyle yazıyor: 

Sonuçlar, yetişkin şempanzelerin bireyler arası esneme bulaşıcılığını değişen derecelerde sergilediğini gösterdi: En yüksek bulaşıcılık, android ağzını tamamen açtığında meydana geldi, ağzı kısmen açık olduğunda tepki azaldı ve androidin ağzı kapalıyken bulaşma görülmedi.

8 şempanze de esneme karşısında uzandı ve bazıları uzanmadan önce yatak malzemesi topladı.

Bilim insanları, "Şempanzeler, androidin esnemesini izlerken yatak malzemesi toplamak, yuva yapmak ve uzanmak gibi uyku haliyle ilişkili davranışlar sergiledi" diye yazıyor.

Araştırmacılara göre bulgular, cansız bir model kaynaklı bulaşıcı esnemenin ilk örneğini sunuyor gibi görünüyor.

Bilim insanları bu sonuçların, primatların bulaşıcı davranışlara yatkınlığına daha fazla ışık tuttuğunu söylese de burada tam olarak hangi biyolojik mekanizmaların rol oynadığının belirsizliğini koruduğunu ekliyor.

Araştırmacılar, gelecekteki çalışmaların robotların gerçekleştirdiği diğer eylemlerin de hayvanlar için bulaşıcı olup olmadığını ortaya çıkarmasını umuyor.


 Independent Türkçe, independent.co.uk/news