TUA Başkanı Kıraç: Nisanın ilk haftaları gibi Tuva'nın uzay yolculuğu gerçekleşecek

Türkiye Uzay Ajansı Başkanı Kıraç, nisan ayının ilk haftalarında ikinci astronot Tuva Cihangir Atasever'in uzay yolculuğunun gerçekleşmesinin beklendiğini belirtti.

AA
AA
TT

TUA Başkanı Kıraç: Nisanın ilk haftaları gibi Tuva'nın uzay yolculuğu gerçekleşecek

AA
AA

Türkiye Uzay Ajansı (TUA) Başkanı Yusuf Kıraç, Türkiye'nin insanlı uzay misyonuna ilişkin, "Biz bu misyonla birlikte uzay farkındalığı ve insan kaynağı misyonumuzu da gerçekleştiriyoruz. Alper'in toplumdaki uzay farkındalığı ve insan kaynağı konusunda da katkılarını ilerleyen süreçte göreceğiz." dedi.

Kıraç, Türkiye'nin ilk astronotu Alper Gezeravcı'nın Uluslararası Uzay İstasyonu'ndan (ISS) Dünya'ya iniş yolculuğunu değerlendirerek, Gezeravcı'nın ilk tedavilerin ardından Türkiye'ye dönmesini planladıklarını anlattı.

Sağlık kontrolü sürecinin 3-7 gün arası sürdüğüne dikkati çeken Kıraç, tahminlerinin Gezeravcı için daha kısa sürmesi yönünde olduğunu söyledi.

Kıraç, Gezeravcı'nın uzayda kaldığı süre boyunca 13 bilimsel deney gerçekleştirdiğini belirterek, deneylerin sonuçlarının değerlendirilmeye devam ettiğini dile getirdi.

Bugüne kadar uzay çalışmalarında yaklaşık 2 bin deneyin literatüre geçtiğine işaret eden Kıraç, şöyle devam etti:

"Artık bir Türk astronotumuzun yaptığı deneyler de literatüre geçti. Bundan sonra da inşallah akademik olarak uluslararası yayınlarda da faydası olacaktır. Biz bu misyonla birlikte uzay farkındalığı ve insan kaynağı misyonumuzu da gerçekleştiriyoruz şu anda. Alper oradayken Samsun'dan Hatay'a kadar öğrencilerimizle bir araya geldik. Alper döndükten sonra da bu heyecan devam edecek. Türkiye'nin tüm illerinden Alper'e davet var. Alper'in toplumdaki uzay farkındalığı ve insan kaynağı konusunda da katkılarını ilerleyen süreçte göreceğiz. Gençler Alper abilerini dört gözle beklesinler. Alper abileri gelecek. O da onlarla kavuşmayı bekliyor."

Atasever'in yolculuğu nisanın ilk haftası

Kıraç, nisan ayında da ikinci astronot Tuva Cihangir Atasever'i yaklaşık 80 kilometrelik bir yörünge altı uçuş için uzaya gönderecekleri bilgisini vererek, onun da yaklaşık 7 deney gerçekleştireceğini söyledi.

Atasever'in dönüşünü de heyecanla bekleyeceklerini vurgulayan Kıraç, "Nisanın ilk haftaları gibi Tuva'nın uzay yolculuğu gerçekleşecek gibi görünüyor." diye konuştu.



Güneş sıradaki döngüsünün ilk işaretini yıllar önceden gösterdi

5 Mayıs 2024'te meydana gelen büyük Güneş lekesi (NASA/SDO/HMI)
5 Mayıs 2024'te meydana gelen büyük Güneş lekesi (NASA/SDO/HMI)
TT

Güneş sıradaki döngüsünün ilk işaretini yıllar önceden gösterdi

5 Mayıs 2024'te meydana gelen büyük Güneş lekesi (NASA/SDO/HMI)
5 Mayıs 2024'te meydana gelen büyük Güneş lekesi (NASA/SDO/HMI)

Vishwam Sankaran Bilim ve Teknoloji Muhabiri 

Güneş'in, mevcut döngüsünün henüz yarısında olmasına rağmen bir sonraki faaliyet döngüsüne başladığının ilk işaretlerini tespit eden bilim insanlarının keşfi, Güneş fırtınalarının daha iyi modellenmesini sağlayabilir.

11 yıllık döngüler sırasında Güneş, leke sayısının ve aktivite yoğunluğunun artarak zirveye ulaşmasıyla yoğun Güneş fırtınaları ihtimalinin en yüksek seviyeye taşındığı dönemlerden geçiyor.

Güneş halihazırda 25. döngüsünün en yüksek aktivitesine, yani  "solar maksimuma" yaklaşıyor. Bu döngü, Güneş aktivitesinin kapsamlı bir şekilde kaydedilmeye başlandığı 1755'ten bu yana gerçekleşen 25. döngü olması nedeniyle bu şekilde adlandırılıyor.

Bu döngünün 6 yıl daha devam etmesi beklenirken, Birmingham Üniversitesi'nden bilim insanları bir sonraki Güneş döngüsünün ilk işaretlerini keşfetti.

Solar maksimum sırasında Güneş, manyetik alanını çevirerek kutuplarının yerini değiştiriyor ve bu da yıldızın yüzeyindeki aktiviteyi etkileyerek Dünya'ya daha fazla Güneş patlaması gönderiyor.

Güneş'in aktivitesinin tavan yaptığı dönemdeki güçlü Güneş fırtınaları, düşük irtifalarda bile parlak auroralara yol açabiliyor.

Ayrıca yörüngedeki uydulara, elektrik şebekelerine ve telekomünikasyon sistemlerine de zarar verebiliyorlar.

Araştırmacılar Güneş döngüsünü, yıldızın içindeki ses dalgalarını ölçüp bunların nasıl döndüğünü izleyerek takip ediyor.

Bunlar, 11 yıllık döngü boyunca Güneş'in ekvatoruna ve kutuplarına doğru dönen ve göç eden, Güneş burulma salınımı adlı hızlı hareket eden şeritlerden oluşan bir örüntü gibi görülebilir.

Bilim insanları daha hızlı dönen şeritlerin bir sonraki Güneş döngüsü başlamadan önce ortaya çıktığını biliyor.

Araştırmacılar, bu şekilde dönen şeritleri gösteren yeni verilere dayanarak bir sonraki Güneş döngüsünün başladığına dair zayıf işaretler buldu.

Birmingham Üniversitesi'nden Rachel Howe "Plan üzerinde bir Güneş döngüsü, yani 11 yıl geriye gidince, 2017'de gördüğümüz şekille birleşiyor gibi görünen benzer bir şey görülüyor. Bu şekil, mevcut Güneş döngüsü 25. Döngü'nün bir özelliği haline geldi" diyor.

2030'a kadar resmen başlamayacak 26. Döngü'nün muhtemelen ilk izlerini görüyoruz.

Bilim insanları daha fazla veriyle, Güneş'in faaliyet döngüsünü yönlendiren plazma ve manyetik alanların karmaşık dansında bu akışların oynadığı rolü daha iyi anlamayı umuyor.

Dr. Howe, "Yaklaşık 6 yıl sonra başlayacak 26. Döngü'de bu örüntünün tekrarlanacağına dair ilk ipucunu görmek heyecan verici" diyor.