TUA Başkanı Kıraç: Nisanın ilk haftaları gibi Tuva'nın uzay yolculuğu gerçekleşecek

Türkiye Uzay Ajansı Başkanı Kıraç, nisan ayının ilk haftalarında ikinci astronot Tuva Cihangir Atasever'in uzay yolculuğunun gerçekleşmesinin beklendiğini belirtti.

AA
AA
TT

TUA Başkanı Kıraç: Nisanın ilk haftaları gibi Tuva'nın uzay yolculuğu gerçekleşecek

AA
AA

Türkiye Uzay Ajansı (TUA) Başkanı Yusuf Kıraç, Türkiye'nin insanlı uzay misyonuna ilişkin, "Biz bu misyonla birlikte uzay farkındalığı ve insan kaynağı misyonumuzu da gerçekleştiriyoruz. Alper'in toplumdaki uzay farkındalığı ve insan kaynağı konusunda da katkılarını ilerleyen süreçte göreceğiz." dedi.

Kıraç, Türkiye'nin ilk astronotu Alper Gezeravcı'nın Uluslararası Uzay İstasyonu'ndan (ISS) Dünya'ya iniş yolculuğunu değerlendirerek, Gezeravcı'nın ilk tedavilerin ardından Türkiye'ye dönmesini planladıklarını anlattı.

Sağlık kontrolü sürecinin 3-7 gün arası sürdüğüne dikkati çeken Kıraç, tahminlerinin Gezeravcı için daha kısa sürmesi yönünde olduğunu söyledi.

Kıraç, Gezeravcı'nın uzayda kaldığı süre boyunca 13 bilimsel deney gerçekleştirdiğini belirterek, deneylerin sonuçlarının değerlendirilmeye devam ettiğini dile getirdi.

Bugüne kadar uzay çalışmalarında yaklaşık 2 bin deneyin literatüre geçtiğine işaret eden Kıraç, şöyle devam etti:

"Artık bir Türk astronotumuzun yaptığı deneyler de literatüre geçti. Bundan sonra da inşallah akademik olarak uluslararası yayınlarda da faydası olacaktır. Biz bu misyonla birlikte uzay farkındalığı ve insan kaynağı misyonumuzu da gerçekleştiriyoruz şu anda. Alper oradayken Samsun'dan Hatay'a kadar öğrencilerimizle bir araya geldik. Alper döndükten sonra da bu heyecan devam edecek. Türkiye'nin tüm illerinden Alper'e davet var. Alper'in toplumdaki uzay farkındalığı ve insan kaynağı konusunda da katkılarını ilerleyen süreçte göreceğiz. Gençler Alper abilerini dört gözle beklesinler. Alper abileri gelecek. O da onlarla kavuşmayı bekliyor."

Atasever'in yolculuğu nisanın ilk haftası

Kıraç, nisan ayında da ikinci astronot Tuva Cihangir Atasever'i yaklaşık 80 kilometrelik bir yörünge altı uçuş için uzaya gönderecekleri bilgisini vererek, onun da yaklaşık 7 deney gerçekleştireceğini söyledi.

Atasever'in dönüşünü de heyecanla bekleyeceklerini vurgulayan Kıraç, "Nisanın ilk haftaları gibi Tuva'nın uzay yolculuğu gerçekleşecek gibi görünüyor." diye konuştu.



Dinozorlar Çağı'ndaki kuşların Arktika'da yuva yaptığı ortaya çıktı

Araştırmacılar 73 milyon yıl önceki Prince Creek ekosisteminin, yaz mevsiminde yaklaşık 6 ay boyunca kesintisiz gün ışığına maruz kaldığını düşünüyor (Gabriel Ugueto)
Araştırmacılar 73 milyon yıl önceki Prince Creek ekosisteminin, yaz mevsiminde yaklaşık 6 ay boyunca kesintisiz gün ışığına maruz kaldığını düşünüyor (Gabriel Ugueto)
TT

Dinozorlar Çağı'ndaki kuşların Arktika'da yuva yaptığı ortaya çıktı

Araştırmacılar 73 milyon yıl önceki Prince Creek ekosisteminin, yaz mevsiminde yaklaşık 6 ay boyunca kesintisiz gün ışığına maruz kaldığını düşünüyor (Gabriel Ugueto)
Araştırmacılar 73 milyon yıl önceki Prince Creek ekosisteminin, yaz mevsiminde yaklaşık 6 ay boyunca kesintisiz gün ışığına maruz kaldığını düşünüyor (Gabriel Ugueto)

Bilim insanları, kuşların kutup bölgelerine en azından 73 milyon yıldır yuva yaptığını keşfetti. 

Günümüzde Arktika'da yuva yapan 200'den fazla kuş türü var. Bilim insanları bu hayvanların ekosistemin önemli üyeleri olduğunu, polenleşme ve tohum dağılımı gibi temel görevlere katkı sağladığını söylüyor.

Daha önce yapılan araştırmalarda bu davranışın yeni olmadığı görülmüştü. Princeton Üniversitesi'nden Lauren Wilson "Kutup bölgelerinde yuva yapmaya dair en eski kanıt, Antarktika'nın Eosen dönemine ait yaklaşık 46,5 milyon yıl önce yaşamış bir penguen kolonisiydi" diyor.

Wilson liderliğindeki ekibin yeni araştırmasıysa bu tarihi yaklaşık 25 milyon yıl daha geriye çekti. 

Bilim insanları Alaska'nın kuzeyindeki Prince Creek formasyonunda yaptıkları kazılarda aralarında embriyo ve yavru kalıntıları da olan 50'den fazla kuş fosili ortaya çıkardı. Çoğunun boyu 2 milimetreden daha kısa olan bu fosiller, kuşların kutup bölgelerinde yuva yaptığına dair en eski kanıtı sunuyor. 

Bulguları hakemli dergi Science'ta yayımlanan çalışmanın ortak yazarı Patrick Druckenmiller, "Bu yeni fosiller, kuşların evrimi hakkındaki bilgilerimizde önemli bir boşluğu dolduruyor" diyerek ekliyor:

Bu çalışmadan önce, birkaç ayak izi dışında Alaska'da kuş fosilleri bulunmamıştı.

Araştırmacılar yaklaşık 73 milyon yıl önce Arktika'da yuva yapan bu kuşların en azından üç ayrı gruptan geldiğini saptadı. Fosillerin bir kısmı martıya benzeyen Ichthyornithes ve dalgıç kuşuna benzeyen Hesperornithes gruplarına aitti. Artık soyu tükenen bu gruplar dişli kuşları içeriyordu.

Ancak kalıntıların çoğu ördeklere benzeyen dişsiz kuşlara aitti. Araştırmacılar dişsizliğin, bugün yaşayan bütün kuşları içeren grubun belirleyici özelliği olduğunu ifade ediyor. Bu nedenle bulgular, milyonlarca yıl önce Arktika'da yuva yapan kuşların, modern kuşların yakın akrabaları olduğuna işaret ediyor.

Ekip, bölgenin o dönemde bugüne kıyasla daha sıcak olduğunu ve muhtemelen 6 ay boyunca kesintisiz gün ışığı aldığını söylüyor. Ancak bu durum kuşların dondurucu soğuklara maruz kalmadıkları anlamına gelmiyor.

Druckenmiller "Kışlar bugünkü kadar sert olmasa da yıl boyunca burada yaşayan hayvanlar dondurucu soğuklara, ara sıra yağan kara ve yaklaşık 4 ay süren kış karanlığına katlanmak zorundaydı" diye açıklıyor.

Ancak bölgede o zaman yuva yapan kuşların tek sorunu sıcaklıklar değildi. Araştırmacılar bazılarının uzunluğu 5 metreye ve ağırlığı 2 tona çıkan yaklaşık 12-13 dinozor türüyle beraber yaşadıklarını söylüyor. 

Druckenmiller, Troodon gibi etçil dinozorların, "bu sevimli küçük kuşları akşam yemeğinde seve seve yiyeceğini" söylüyor. 

Edinburgh Üniversitesi'nden paleontolog Steve Brusatte, yer almadığı çalışmanın bulgularını şöyle değerlendiriyor:

Bu fosiller, kuşların onlarca milyon yıl önce bu yüksek enlemlerdeki toplulukların ayrılmaz bir parçası olduğunu ve bu toplulukların modern zamanlardaki ekolojik bir yenilik değil, Dünya tarihinin uzun vadeli bir normu olduğunu gösteriyor.

Independent Türkçe, Guardian, Live Science, Science