Bilim insanları yeni yıldız tozu türü buldu

"Toz fabrikalarını" bulmak, dünyamızın nereden geldiğini öğrenmemizi sağlayabilir

AFP
AFP
TT

Bilim insanları yeni yıldız tozu türü buldu

AFP
AFP

Gökbilimciler daha önce keşfedilmemiş bir kaynaktan gelen yıldız tozu buldular.

Bulgular, bu gizemli tozun nasıl oluştuğuna ve ne tür malzemelerin mevcut olabileceğine ışık tutabilir. Bu da gezegenimizin ve onun gibi diğer gezegenlerin hikayesini daha iyi anlatmamızı sağlayabilir.

Yıldız tozu kozmik toz olarak da bilinir. Etrafımızda gördüğümüz her şeyi oluşturur, nihayetinde Dünya ve benzeri gezegenleri oluşturan parçalara toplanır.

Ancak araştırmacıların en büyük sorularından biri hangi tür yıldızların toz oluşturduğu ve bunu nasıl yaptıkları.

Şimdi uluslararası bir gökbilimci ekibi, evrende daha önce bilinmeyen bir toz kaynağı tespit etti: Çevresindeki gazla etkileşime giren belirli bir süpernova türü.

Süpernovalar, bazı yıldızların yaşamlarının son aşamalarında uzayda meydana gelen dev patlamalardır.

Çalışmanın odak noktası olan Tip Ia patlaması, bir ikili (veya çift) yıldız sisteminde meydana gelir.

Çalışmaya göre, bu tipteki süpernova patlamasıyla ortaya çıkan şok dalgası, daha önce yıldızlardan biri ya da her ikisi tarafından fırlatılan malzemeye çarparak yeni kozmik toz yaratıyor.

Süpernovayı patlamasından sonraki ilk üç yıl boyunca izleyen araştırmacılar, yaklaşık 300 milyon ışık yılı uzaklıktaki bir sarmal galakside yer alan süpernovanın şimdiye kadar kaydedilen en verimli toz üreten süpernovalardan biri olduğunu söylüyor.

Şimdiye kadar araştırmacılar toz fabrikası diye adlandırılan bu tür süpernova arayışlarını Tip II süpernovalar üzerinde yoğunlaştırmışlardı. Bunlar, kısa ömürlerinin sonunda çekirdek çökmesi diye bilinen bir süreçle patlayan devasa yıldızlardır.

Cardiff Üniversitesi Fizik ve Astronomi Fakültesi Başkanı ve çalışmanın ortak yazarlarından Profesör Haley Gomez şunları söyledi: 

Bu çalışmada dünyanın dört bir yanındaki araştırmacılar, hem görünür hem de kızılötesi ışığı arayabilen birden fazla teleskop kullanarak, çok yaşlı, ölü bir yıldız ve biraz daha büyük ve genç bir yoldaş yıldız patladığında meydana gelen nadir bir astronomik olayı izlediler. Patlamanın devasa şok dalgası, daha önce yıldızlardan biri ya da her ikisi tarafından fırlatılan malzemeye çarpıyor ve bu "çarpışma" yeni bir kozmik toz yığınının oluşmasına yol açıyor. Nadir görülmesine rağmen, bu patlamanın ardından keşfettiğimiz kozmik toz miktarı, bu kadar kısa sürede gerçekleşen diğer yıldız olaylarında görülenden çok daha fazla.

Nature Astronomy akademik dergisinde yayımlanan yeni çalışma SN2018evt adı verilen Tip Ia süpernovaya odaklanıyor.

Prof. Gomez şunları söyledi: 

SN2018evt üzerine yaptığımız yeni çalışma, patlamadan sadece 1041 gün sonra, Güneş'in kütlesinin %1'ine eşdeğer, muazzam miktarda kozmik toz oluştuğunu gösteriyor. Bu durum, bu tuhaf eliptik galaksilerde gördüğümüz toz bolluğu için bir açıklama sunabilir.

Araştırmacılar SN2018evt'i Nasa'nın Spitzer ve NEOWISE misyonları gibi uzay tabanlı teleskoplar ve Las Cumbre Gözlemevi'nin küresel teleskop ağının yanı sıra Çin, Güney Amerika ve Avustralya'daki diğerleri gibi yer tabanlı tesislerin bir kombinasyonunu kullanarak üç yıl boyunca izlediler.

Araştırmacılar süpernovayı izlerken, ışığının gözlerimizin görebildiği dalga boylarında sönmeye başladığını ve daha sonra kızılötesi ışıkta daha parlak parlamaya başladığını fark etti, bu da tozun oluştuğuna dair bir bariz işaretti.

Ajanslardan da yararlanılmıştır

Independent Türkçe



Microsoft mavi ekrana veda ediyor

Bu yenilik aynı zamanda siber güvenlik şirketi CrowdStrike'ın hatalı bir güncellemesinin ardından yaşanan büyük bir küresel kesintiden neredeyse bir yıl sonra geliyor. Arıza, dünya çapında havayollarını, hastaneleri, acil servisleri ve bankaları etkilemişti (AFP)
Bu yenilik aynı zamanda siber güvenlik şirketi CrowdStrike'ın hatalı bir güncellemesinin ardından yaşanan büyük bir küresel kesintiden neredeyse bir yıl sonra geliyor. Arıza, dünya çapında havayollarını, hastaneleri, acil servisleri ve bankaları etkilemişti (AFP)
TT

Microsoft mavi ekrana veda ediyor

Bu yenilik aynı zamanda siber güvenlik şirketi CrowdStrike'ın hatalı bir güncellemesinin ardından yaşanan büyük bir küresel kesintiden neredeyse bir yıl sonra geliyor. Arıza, dünya çapında havayollarını, hastaneleri, acil servisleri ve bankaları etkilemişti (AFP)
Bu yenilik aynı zamanda siber güvenlik şirketi CrowdStrike'ın hatalı bir güncellemesinin ardından yaşanan büyük bir küresel kesintiden neredeyse bir yıl sonra geliyor. Arıza, dünya çapında havayollarını, hastaneleri, acil servisleri ve bankaları etkilemişti (AFP)

Microsoft, yaklaşık 40 yılın ardından kötü şöhretli Windows mavi ekranından kurtuluyor.

Çoğu Windows kullanıcısı bu ekranla ve "Kurtarma" mesajıyla büyük ihtimalle en beklenmedik anlarda karşılaşmıştır.

Yazılım şirketi perşembe günü yaptığı açıklamayla bu ekranın yerine, basitleştirilmiş bir kullanıcı arayüzünü kullanıma sunduğunu duyurdu: siyah ekran.

Bu yenilik aynı zamanda siber güvenlik şirketi CrowdStrike'ın hatalı bir güncellemesinin ardından yaşanan büyük bir küresel kesintiden neredeyse bir yıl sonra geliyor.

Dünyanın dört bir yanında Windows kullanan havayolları, hastaneler, acil servisler ve bankalar etkilenmiş ve milyonlarca Microsoft kullanıcısı çevrimdışı kalmıştı.

Yaklaşık 8,5 milyon Windows sisteminin çökmesine, verimlilik kaybı ve diğer sorunlar nedeniyle şirketlerin milyarlarca dolar kaybetmesine neden olmuştu.

Bunun sonucunda Microsoft siber dayanıklılığını güçlendirme sözü vermişti.

Microsoft'un kurumsal ve işletim sistemi güvenliğinden sorumlu başkan yardımcısı David Weston bir blog yazısında "Beklenmedik yeniden başlatma deneyimini kolaylaştırıyoruz" dedi.

Ayrıca başarılı bir şekilde yeniden başlatılamayan bilgisayarlar için bir kurtarma mekanizması olan hızlı makine kurtarma özelliğini de ekliyoruz. Bu değişiklik, beklenmedik bir yeniden başlatma durumunda aksaklıkları azaltmaya yönelik süregelen daha büyük bir çabanın parçası.

Şirket, yeni kurtarma sisteminin bu yazın ilerleyen dönemlerinde tüm Windows 11 24H2 cihazlarında kullanıma sunulacağını belirtti.

Microsoft'a göre bu yenilik, yeniden başlatma sırasında bekleme süresini çoğu kullanıcı için iki saniyeye indirecek.

Weston, The Verge'e verdiği bir röportajda, "Bu gerçekten netlik, daha iyi bilgi sağlama ve bizim ve müşterilerin sorunun özünün ne olduğunu gerçekten anlamamıza izin verme girişimi, böylece sorunu daha hızlı düzeltebiliriz" diye ekledi.

Bunun bir parçası da tam olarak neyin yanlış gittiğine, sorunun Windows'tan mı yoksa bir bileşenden mi kaynaklandığına dair daha temiz bilgi sağlamak.

Microsoft geliştiricisi Raymond Chen bir blog yazısında mavi ekranın 90'lı yılların başında geliştirildiğini yazmıştı.

Independent Türkçe