Dikey kalkış teknolojisine sahip uçan araba

Kalabalık alanlarda sorunsuz navigasyon sağlıyor

Dikey kalkış teknolojisine sahip uçan araba
TT

Dikey kalkış teknolojisine sahip uçan araba

Dikey kalkış teknolojisine sahip uçan araba

Çinli "Xpeng Aeroht" şirketinin 2024 Tüketici Elektroniği Fuarı, ziyaretçilerde geleceğe yönelik bir heyecan ve birlikte büyüdükleri ünlü bilim kurgu filmlerine yönelik bir tür nostalji duygusu uyandırdı. Fuarda şirketin, aracın arkasından çıkan pervanelerle uçan bir arabaya dönüşen süper otomobil fikri sergilendi.

Dikey kalkış ve iniş yapabilen elektrikli uçan araba "sıkışık alanlarda ve koşullar elverdiğinde engeller arasında sorunsuz seyrüsefer" sağlamak üzere tasarlandı. Bu koşulların gerçekleştirilebilirliği tartışmalı olsa da, kalabalık yolların üzerinden uçma fikri şüphesiz cazip. Asya'daki en büyük uçan araba üreticisi olduğunu iddia eden Xiping Aeronautics, yeni uçan arabasını kısa mesafeli, alçak irtifalı seyahatler için bir çözüm olarak konumlandırıyor.

Aracın gövdesinden çok yükselmeyen fanlar, süper otomobilin arkasından çıkıp genişledikçe çarpıcı bir görüntü oluşturuyor. Yeni otomobil Tüketici Elektroniği Fuarı'nda uçmadı, ancak fikri ortaya atan şirket, dikey kalkış ve iniş için onaylanmış mekanizma olan ve üstün dronları karakterize eden manevra becerilerinden esinlenen aracın kollarının açılışını gösterdi.

Uçan arabanın iki yolcuyu barındırabilen çift modlu bir kokpiti var, ancak uçuş bileşenleri aracın geniş bir alanını kapladığından maalesef aile için yer yok. Ayrıca araçta kare bir direksiyon simidi ve bir joystick bulunuyor.

Xpeng Aeroht'ın kurucu ortağı, başkan yardımcısı ve tasarım müdürü Wang Tan, alternatif bir vizyon deneme arzularının ardındaki motivasyonun yol sıkışıklığı olduğunu açıkladı. Tan, kullanıcıların trafiği atladığını ve arabalarla dolu alanların üzerinden uçtuğunu hayal ediyor.

Ancak bu fikrin pratikte uygulanması, özellikle hava trafiğinin düzenlenmesinin karmaşıklığı açısından bazı zorluklarla karşılaşabilir.



Konakçılarını "dehşet verici" bir şekilde öldüren arı türü keşfedildi

Syntretus perlmani larvası, günlerce yaşadığı konağın karnından çıkıyor (Matthew Ballinger)
Syntretus perlmani larvası, günlerce yaşadığı konağın karnından çıkıyor (Matthew Ballinger)
TT

Konakçılarını "dehşet verici" bir şekilde öldüren arı türü keşfedildi

Syntretus perlmani larvası, günlerce yaşadığı konağın karnından çıkıyor (Matthew Ballinger)
Syntretus perlmani larvası, günlerce yaşadığı konağın karnından çıkıyor (Matthew Ballinger)

Kurbanlarını "dehşet verici" bir yolla öldüren bir yaban arısı türü keşfedildi. Meyve sineklerinin içine bıraktıkları larvalar büyüyerek sineğin karnını patlatıyor. 

Parazitoid yaban arıları, genellikle yumurtalarını henüz gelişim aşamasındaki sineklere bırakıyor. Bu dönemde konakçıların daha savunmasız olması arıların işini kolaylaştırıyor. 

Yumurtadan çıkan arılar, gelişimi devam eden sineklerin içinde büyüyerek onları içeriden yiyor. Sinekler genellikle yetişkinliğe varmadan ölüyor.

Fakat araştırmacılar ilk defa yetişkin sinekleri hedef alan bir parazitoid yaban arısı türü tespit etti. 

Mississippi Eyalet Üniversitesi'nden doktora öğrencisi Logan Moore, bahçesinden topladığı meyve sineklerinin karnında, bilinmeyen bir türde yaban arısı larvası olduğunu gördü. 

Moore ve ekip arkadaşları, Syntretus perlmani adı verdikleri türün gelişim süreçlerini laboratuvar ortamında inceledi. 

Bulgularını önde gelen hakemli dergi Nature'da 11 Eylül'de yayımlayan ekip, arının iğnesiyle yetişkin meyve sineklerinin karnına yumurtasını bıraktığını kaydetti. 

Daha sonra yumurtanın larvaya dönüşerek sineğin karnında 18 gün kaldığı ve konakçısının karnını patlatarak onu terk ettiği gözlemlendi.

Ardından birkaç saat ortalıkta gezinen arı, koza evresine geçerek 23 günün ardından yetişkin olarak kozadan çıktı.

Moore, "Sineğin yan tarafından dışarı çıkıyor" diyerek ekliyor: 

Ve durumu daha dehşet verici kılan şey de sineğin genellikle bundan sonraki birkaç saat boyunca canlı kalması.

Yeni bulunan yaban arısının, dünyanın en yaygın sinek türlerinden meyve sineğini (Drosophila melanogaster) hedef alması bilim insanlarını şaşkına çevirdi. Araştırmacılar, böyle bir keşfin nasıl şimdiye kadar yapılmadığını anlamaya çalışıyor. 

Moore, "Belki de bu kadar uzun süre keşfedilmemesinin nedeni, kimsenin bunu beklememesiydi" ifadelerini kullanıyor.

Sinekler, larva vücuttan ayrıldıktan sonra genelde bir süre daha yaşıyor (Matthew Ballinger)
Sinekler, larva vücuttan ayrıldıktan sonra genelde bir süre daha yaşıyor (Matthew Ballinger)

Bilim insanları laboratuvar testlerinde Syntretus perlmani'nin, Drosophila cinsindeki başka sinekleri de konakçı olarak seçtiğini gözlemledi.

Makalenin ortak yazarı Matthew Ballinger "Sinekleri hedef alan bilinen tüm parazitoid yaban arıları olgunlaşmamış yaşam evrelerindeki sineklere saldırır ve onun içinde gelişir" diyor: 

Drosophila ve diğer sinekleri hedef alan parazitoid yaban arıları hakkında 200 yıldır araştırmalar yürütülmesine rağmen, bugüne kadar yetişkinlere saldıran bir türe hiç rastlamamıştık.

Araştırmacılar Syntretus perlmani'nin, yetişkin sinekleri konakçı haline getirecek şekilde nasıl evrimleştiğini bulmayı amaçlıyor. 

Ekip, Syntretus perlmani'nin ABD'nin doğu kısmında geniş bir yaşam alanına yayıldığını söylüyor (Matthew Ballinger)
Ekip, Syntretus perlmani'nin ABD'nin doğu kısmında geniş bir yaşam alanına yayıldığını söylüyor (Matthew Ballinger)

Ballinger "Yeni tür hakkında daha fazla bilgi edinmek için sabırsızlanıyoruz" diyerek ekliyor: 

Umarız diğer araştırmacılar da önümüzdeki yıllarda kendi projelerine başlayarak bu türün enfeksiyon biyolojisini, ekolojisini ve evrimini daha iyi anlamaya çalışır.

Independent Türkçe, Popular Science, Live Science, Nature