Ördek gagalı dinozor 100 milyon yıl önce "Avrasya'dan Afrika'ya yüzdü"

Ördek gagalı dinozor fosilinin Fas'ta bulunması, uzmanların Avrasya'dan yüzerek gelmiş olabileceğini düşünmesine yol açtı

Fas'ta ördek gagalı bir dinozorun fosilleşmiş kalıntıları keşfedildi (Bath Üniversitesi)
Fas'ta ördek gagalı bir dinozorun fosilleşmiş kalıntıları keşfedildi (Bath Üniversitesi)
TT

Ördek gagalı dinozor 100 milyon yıl önce "Avrasya'dan Afrika'ya yüzdü"

Fas'ta ördek gagalı bir dinozorun fosilleşmiş kalıntıları keşfedildi (Bath Üniversitesi)
Fas'ta ördek gagalı bir dinozorun fosilleşmiş kalıntıları keşfedildi (Bath Üniversitesi)

Bilim insanlarının "afallatan" bir keşfine göre karada yaşayan bir dinozor Avrasya'dan Afrika'ya yüzlerce kilometre yüzmüş olabilir.

Araştırmacılar Fas'ta yaklaşık 250 kg ağırlığında ve üç ila 4 metre boyunda ördek gagalı bir dinozorun fosilleşmiş kalıntılarını buldu.

Hadrozor diye de bilinen bu canlı, 66 milyon ila 100 milyon yıl önce Kuzey Amerika'da ortaya çıktı ve kıtalar birbirine bağlıyken Avrupa ve Asya'ya göç etti.

Ancak süperkıta Pangea'nın parçalanmasının ardından Afrika "günümüz Avustralya'sı gibi okyanusta tek başına yüzen bir ada kıta" olarak kaldığı için bu türün bu bölgeye ulaşamaması gerekiyordu.

Çalışmaya göre bu durum, "kara bağlantıları koptuktan çok sonra evrimleşen ördek gagalı dinozorların bir şekilde Afrika'ya ulaşmayı başardığını" ve belki de yüzerek bunu yaptığını gösteriyor.

Ördek gagalı dinozor fosilleri Fas'ta bulundu (Bath Üniversitesi)
Ördek gagalı dinozor fosilleri Fas'ta bulundu (Bath Üniversitesi)

Bath Üniversitesi'nden ve raporun yazarlarından Dr. Nicholas Longrich, The Times'a şöyle dedi:

Yeni ördek gagalının anatomisi Avrupa'daki türlere çok benziyor, bu da ördek gagalıların birkaç yüz kilometre boyunca açık denizde yüzerek ya da süzülerek Kuzey Afrika'ya yerleştiğini gösteriyor. Dinozorların suları aşarak Afrika'ya ulaşması son derece olasılık dışı fakat olasılık dışıyla imkansız aynı şey değil. Ve yeterli zaman verildiğinde olasılık dışı şeyler olası hale gelir.

Dr. Longrich ördek gagalı dinozorun, kariyerinin en şaşırtıcı keşfi olabileceğini de sözlerine ekledi.

Bana Afrika'da ne tür dinozorlar bulabileceğimizi sorsaydınız, bırakın üç türü, ördek gagalı dinozor aklıma gelecek son şey olurdu.

Bu keşif, Tyrannosaurus rex'in uzak kuzeninin yıllarca bir müzede sergilendikten sonra göz önünde saklandığının keşfedilmesinin ardından yapıldı.

Tyrannosaurus mcraeensis diye bilinen canlı, bilim insanları fosilleri yeniden inceleyene kadar New Mexico'nun Albuquerque kentindeki bir müzede yanlışlıkla T-rex diye sergileniyordu.

Bu dinozorun Güney Amerika'dan geldiği ve yaklaşık 67 milyon yıl önce bugünkü Montana, Wyoming ve Kanada'ya göç ettiği düşünülüyor.

Bath Üniversitesi'nin araştırmacılarına göre Tyrannosaurus burada, yaklaşık 12 metre veya çift katlı bir otobüse eşdeğer olan korkunç boyutuna ulaştı.

Independent Türkçe



Konakçılarını "dehşet verici" bir şekilde öldüren arı türü keşfedildi

Syntretus perlmani larvası, günlerce yaşadığı konağın karnından çıkıyor (Matthew Ballinger)
Syntretus perlmani larvası, günlerce yaşadığı konağın karnından çıkıyor (Matthew Ballinger)
TT

Konakçılarını "dehşet verici" bir şekilde öldüren arı türü keşfedildi

Syntretus perlmani larvası, günlerce yaşadığı konağın karnından çıkıyor (Matthew Ballinger)
Syntretus perlmani larvası, günlerce yaşadığı konağın karnından çıkıyor (Matthew Ballinger)

Kurbanlarını "dehşet verici" bir yolla öldüren bir yaban arısı türü keşfedildi. Meyve sineklerinin içine bıraktıkları larvalar büyüyerek sineğin karnını patlatıyor. 

Parazitoid yaban arıları, genellikle yumurtalarını henüz gelişim aşamasındaki sineklere bırakıyor. Bu dönemde konakçıların daha savunmasız olması arıların işini kolaylaştırıyor. 

Yumurtadan çıkan arılar, gelişimi devam eden sineklerin içinde büyüyerek onları içeriden yiyor. Sinekler genellikle yetişkinliğe varmadan ölüyor.

Fakat araştırmacılar ilk defa yetişkin sinekleri hedef alan bir parazitoid yaban arısı türü tespit etti. 

Mississippi Eyalet Üniversitesi'nden doktora öğrencisi Logan Moore, bahçesinden topladığı meyve sineklerinin karnında, bilinmeyen bir türde yaban arısı larvası olduğunu gördü. 

Moore ve ekip arkadaşları, Syntretus perlmani adı verdikleri türün gelişim süreçlerini laboratuvar ortamında inceledi. 

Bulgularını önde gelen hakemli dergi Nature'da 11 Eylül'de yayımlayan ekip, arının iğnesiyle yetişkin meyve sineklerinin karnına yumurtasını bıraktığını kaydetti. 

Daha sonra yumurtanın larvaya dönüşerek sineğin karnında 18 gün kaldığı ve konakçısının karnını patlatarak onu terk ettiği gözlemlendi.

Ardından birkaç saat ortalıkta gezinen arı, koza evresine geçerek 23 günün ardından yetişkin olarak kozadan çıktı.

Moore, "Sineğin yan tarafından dışarı çıkıyor" diyerek ekliyor: 

Ve durumu daha dehşet verici kılan şey de sineğin genellikle bundan sonraki birkaç saat boyunca canlı kalması.

Yeni bulunan yaban arısının, dünyanın en yaygın sinek türlerinden meyve sineğini (Drosophila melanogaster) hedef alması bilim insanlarını şaşkına çevirdi. Araştırmacılar, böyle bir keşfin nasıl şimdiye kadar yapılmadığını anlamaya çalışıyor. 

Moore, "Belki de bu kadar uzun süre keşfedilmemesinin nedeni, kimsenin bunu beklememesiydi" ifadelerini kullanıyor.

Sinekler, larva vücuttan ayrıldıktan sonra genelde bir süre daha yaşıyor (Matthew Ballinger)
Sinekler, larva vücuttan ayrıldıktan sonra genelde bir süre daha yaşıyor (Matthew Ballinger)

Bilim insanları laboratuvar testlerinde Syntretus perlmani'nin, Drosophila cinsindeki başka sinekleri de konakçı olarak seçtiğini gözlemledi.

Makalenin ortak yazarı Matthew Ballinger "Sinekleri hedef alan bilinen tüm parazitoid yaban arıları olgunlaşmamış yaşam evrelerindeki sineklere saldırır ve onun içinde gelişir" diyor: 

Drosophila ve diğer sinekleri hedef alan parazitoid yaban arıları hakkında 200 yıldır araştırmalar yürütülmesine rağmen, bugüne kadar yetişkinlere saldıran bir türe hiç rastlamamıştık.

Araştırmacılar Syntretus perlmani'nin, yetişkin sinekleri konakçı haline getirecek şekilde nasıl evrimleştiğini bulmayı amaçlıyor. 

Ekip, Syntretus perlmani'nin ABD'nin doğu kısmında geniş bir yaşam alanına yayıldığını söylüyor (Matthew Ballinger)
Ekip, Syntretus perlmani'nin ABD'nin doğu kısmında geniş bir yaşam alanına yayıldığını söylüyor (Matthew Ballinger)

Ballinger "Yeni tür hakkında daha fazla bilgi edinmek için sabırsızlanıyoruz" diyerek ekliyor: 

Umarız diğer araştırmacılar da önümüzdeki yıllarda kendi projelerine başlayarak bu türün enfeksiyon biyolojisini, ekolojisini ve evrimini daha iyi anlamaya çalışır.

Independent Türkçe, Popular Science, Live Science, Nature