Twitter'ın rakibinden kullanıcılarını "özgürleştirecek" yeni özellik

Bluesky, kullanıcıların verilerini gelecekte istedikleri zamanda başka bir sağlayıcıya taşıyabileceğini söyledi

(Reuters)
(Reuters)
TT

Twitter'ın rakibinden kullanıcılarını "özgürleştirecek" yeni özellik

(Reuters)
(Reuters)

Jack Dorsey'in X'e rakip platformu Bluesky perşembe günü yaptığı açıklamada, kullanıcılarının verilerini barındırmak için kendi sunucularını kurmalarına izin vermeye başlayacağını duyurdu. Bu hamlenin, kullanıcılara içerikleri üzerinde daha fazla kontrol imkanı sağlayacağı umuluyor.

Normalde X (eski adıyla Twitter) gibi sosyal medya platformlarındaki kullanıcı verileri, kişinin hizmetlerini kullandığı şirket tarafından depolanır ve bu platformdan ayrılması, kişinin bağlantılarını ve içeriğini kaybetmesi anlamına gelebilir.

Dorsey de dahil birçok kişinin savunduğu bu alternatif model, platformların internetin işleyişine benzer şekilde yani merkeziyetsiz olarak çalıştırılmasını sağlıyor.

Örneğin, internette herkes kendi web sitesini kurabilir ve bunun için birçok şirket arasından seçim yapabilir; daha sonra fikirlerini değiştirdiklerinde farklı bir yer sağlayıcısına taşınabilir.

Bluesky bir blog yazısında "Sosyal medyanın da aynı şekilde çalışması gerektiğini düşünüyoruz" diye belirtti.

Sosyal ağ, "Bluesky'a kaydolduğunuzda, varsayılan olarak verilerinizi Bluesky'ın depolamasını öneriyoruz. Ancak isterseniz başka bir şirketin sunucusunda hatta kendi sunucunuzda depolanmasını tercih edebilirsiniz" açıklamasında bulundu.

Bluesky ayrıca kullanıcıların "mevcut gönderileri, beğenileri veya takip ettiklerinin hiçbirini kaybetmeden" verilerini istedikleri zaman başka bir sağlayıcıya taşıyabileceğini de sözlerine ekledi.

Kullanıcıların, verilerini kendi sunucularında barındırmasıyla sosyal medya hesapları üzerinde daha fazla kontrol sahibi olabileceklerini belirten şirket, ağın sorunsuz çalışmasını sağlamak için "koruma önlemleri" bulunduğunu da belirtti.

Bluesky halihazırda kullanıcıların sadece ana hesaplarını kendi sunucularında barındırmasına izin veriyor.

Şirket, bir sonraki aşamada kendi sunucularını barındıranların her birinin 10 hesapla sınırlandırılacağını ve daha sonra bunların arasında "güven ve itibar sağlandıkça" bu kullanım limitinin başlangıç seviyesinin artırılacağını söyledi.

Şirket ayrıca platformdaki bu özelliğin kötüye kullanımına karşı mücadele etmek için bağımsız moderasyon hizmetlerine yeni araçlar sunmayı planlıyor.

Bluesky'nin bu hamlesi, önceki haftalarda herkesin bir hesap oluşturmasına ve hizmete katılmasına izin vermeye başlamasıyla geldi. Daha önce platforma katılmak isteyen herkes bir davetiyeye ihtiyaç duyuyordu. 

Platformun kurucusu Dorsey başından beri Bluesky'nin tek bir şirket tarafından kontrol edilmeyen yeni bir tür "açık ve merkeziyetsiz" sosyal medya biçimi olmasını öngördüğünü söylüyor. 

Bluesky, kullanıcılarının arkadaş, takipçi ve veri koleksiyonlarını diğer sosyal ağlara taşımalarına izin vererek daha özgür olmalarını sağlamayı planlıyor.

Sosyal ağların birbiriyle uyumlu bir şekilde çalışabilmesini sağlamaya yönelik teknik terime "federasyon" deniyor.

Önceki haftalarda internet sitesinde yer alan bir karikatür sayfasında Bluesky, "oluşturmanız gereken tek sosyal hesap" olmayı hedeflediğini söylemişti

Independent Türkçe



500 yıl yaşayan köpekbalığının DNA dizilimi çıkarıldı

Grönland köpekbalıkları yaklaşık 150 yaşında cinsel olgunluğa erişiyor (Reuters)
Grönland köpekbalıkları yaklaşık 150 yaşında cinsel olgunluğa erişiyor (Reuters)
TT

500 yıl yaşayan köpekbalığının DNA dizilimi çıkarıldı

Grönland köpekbalıkları yaklaşık 150 yaşında cinsel olgunluğa erişiyor (Reuters)
Grönland köpekbalıkları yaklaşık 150 yaşında cinsel olgunluğa erişiyor (Reuters)

Bilinen en uzun ömürlü omurgalı olan Grönland köpekbalığının nasıl hayatta kaldığına dair yeni bulgular edinildi. 

Bilim insanları, ortalama yaşam süresi 270'le 500 yıl arasında değişen bu köpekbalığının genomunu analiz ederek DNA onarım mekanizmalarını inceledi. 

Araştırmacıların, henüz hakem onayından geçmeyen makalesinde, Grönland köpekbalığının gen diziliminin yüzde 92'sinin çıkarıldığı belirtiliyor. 

Bilim insanları, balığın yaklaşık 6,5 milyar adet DNA yapı taşı barındırdığını ifade ediyor. Bu, şimdiye dek DNA dizilimi yapılan köpekbalıkları arasında görülen en yüksek rakam. Ayrıca insanlardakinin de yaklaşık iki katına denk geliyor. 

Almanya'daki Bochum Ruhr Üniversitesi'nden Arne Sahm, bunun hiç tahmin etmedikleri bir sonuç olduğunu söylüyor. 

Diğer yandan incelemelerde Grönland köpekbalığında çok sayıda "sıçrayan gen" olduğu da tespit edildi. Bunlar, diğer genlerin normal işleyişini bozarak gelişimsel rahatsızlıklara yol açabiliyor. 

Bilim insanları, zararlı genlere rağmen Grönland köpekbalığının bu kadar uzun süre yaşayabilmesinin şaşırtıcı olduğunu belirtiyor. 

Araştırmacılara göre köpekbalığı, sıçrayan genlerin zararlı etkilerini azaltmak için farklı bir DNA onarım mekanizması oluşturdu. 

İncelemelerde, sadece Grönland köpekbalığında bulunan ve DNA onarımında rol oynayan 81 gen tespit edildi. Bunların, sıçrayan genlerin çoğalmasını engellemek için onları taklit ederek kendilerini daha hızlı kopyalayabildiği belirtiliyor. 

Araştırmanın başyazarı Sahm şunları söylüyor: 

Sıçrayan genlerin zararlı etkisi ortadan kaldırıldığı gibi, belki de tersine çevriliyor.

Grönland köpekbalığındaki bu genlerin çoğalma yeteneğinin farklı evrimleştiğine, bu sayede balığın çok daha uzun yaşayabildiğine dikkat çekiliyor. Bilim insanları, araştırmayı geliştirerek ileride insan ömrünü uzatmak için yeni yöntemler bulmayı hedefliyor.

Independent Türkçe, CNN, New York Times