Suudi Arabistan yapay zekâda ABD'den sonra potansiyel merkez

Suudi Arabistan yapay zekâda ABD'den sonra potansiyel merkez
TT

Suudi Arabistan yapay zekâda ABD'den sonra potansiyel merkez

Suudi Arabistan yapay zekâda ABD'den sonra potansiyel merkez

Suudi Kamu Yatırım Fonu yöneticisi, ülkesinin enerji kaynaklarına ve parasal gücüne atıfta bulunarak, Suudi Arabistan’ı yapay zekâ faaliyetleri için ABD dışındaki potansiyel merkez olarak tanımladı.

Fonun yöneticisi Yasir el-Rumeyyan, perşembe günü Miami'de egemen servet fonunun sponsorluğunda düzenlenen bir yatırım etkinliğinde "ABD dışında bir yapay zekâ merkezi olmaya aday olarak iyi bir konumdayız. Yapay zekâ çok fazla enerji tüketecek ve konu fosil yakıt enerjisi ve yenilenebilir enerji ile ilgili olduğunda küresel lider biziz" ifadelerini kullandı.

El-Rumeyyan, dünyanın en büyük petrol üreticisinin yapay zekâ projelerini hayata geçirme konusunda "siyasi iradeye" sahip ve teknolojinin gelişimini desteklemek için ayırabileceği bol miktarda fona sahip olduğunu açıkladı.

Yasir el-Rumeyyan’ın değerlendirmeleri, devasa işleme yetenekleri gerektiren üretken yapay zekâ teknolojisine yönelik artan talepten yararlanmak için veri merkezlerinin Riyad’ın stratejisinin önemli bir parçası olabileceğini gösteriyor.

Yapay zekâ teknolojisi, görevleri tamamlamak üzere algoritmalar hazırlamak için devasa veri merkezlerinde binlerce çipten oluşan kümeleri kullanıyor. Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı habere göre giderek daha gelişmiş yapay zekâ modelleri oluşturmak ve milyarlarca kullanıcıya üretken ürünler sunma yarışındaki teknoloji şirketleri için elektriğin maliyeti arttı.

Kamu Yatırım Fonu uluslararası yatırımlarının yaklaşık yüzde 40’nın ABD’de olduğunu ifade eden el-Rumeyyan, Fonu'nun finansmanının yüzde 70'inden fazlasını Suudi Arabistan'daki proje ve yatırımlara ayırdığını, yüzde 20 ila 25'ini ise yurt dışına finansmana yönlendirdiğini belirtti.

El-Rumeyyan, Kamu Yatırım Fonu'nun yıllık yaklaşık 40 ila 50 milyar dolar tutarında yatırım yaptığını, bunun 2025-2030 yılları arasında yıllık 70 milyar dolara çıkacağına dikkat çekti.

Suudi Arabistan Maliye Bakanı Muhammed el-Cedan birkaç gün önce, ülkesinde petrol dışı gayri safi yurtiçi hasılanın (GSYİH) yüzde dörtten fazla büyüdüğünü ve orta vadede yüzde beşi aşmasının beklendiğini belirtti. Suudi Arabistan'ın son 7 yılda birçok sınavdan geçen çok güçlü bir ekonomiye sahip olduğunu, pandemi yılı olan 2020 hariç, ekonominin istikrarlı ve dirençli bir şekilde büyüdüğünü, bunun yanı sıra ülkesinin çok yüksek bir nota, daha olumlu ve görünümünün ise daha olumlu ve istikrarlı olduğunu ifade etti.



NASA, "tuhaf yörüngeli" bir ötegezegen keşfetti

TOI-1408 c, kendisinden daha büyük komşusunun yörüngesini etkiliyor (NASA)
TOI-1408 c, kendisinden daha büyük komşusunun yörüngesini etkiliyor (NASA)
TT

NASA, "tuhaf yörüngeli" bir ötegezegen keşfetti

TOI-1408 c, kendisinden daha büyük komşusunun yörüngesini etkiliyor (NASA)
TOI-1408 c, kendisinden daha büyük komşusunun yörüngesini etkiliyor (NASA)

Bilim insanları, beklenmedik hareketler sergileyen bir ötegezegenin, gezegen sistemlerine dair bilinenlere meydan okuduğunu söylüyor. 

Dünya'dan yaklaşık 455 ışık yılı uzaktaki bir yıldızın etrafında dönen TOI-1408 b adlı bir sıcak Jüpiter geçen yıl keşfedilmişti. 

Sıcak Jüpiter, Güneş Sistemi'ndeki Jüpiter'e benzese de yıldızına çok yakın yörüngelerle dönen gaz devlerini ifade ediyor.

NASA'nın Geçiş Halindeki Ötegezegen Araştırma Uydusu'nun (Transiting Exoplanet Survey Satellite / TESS) saptadığı gezegen, Jüpiter'in iki katı genişliğe ve kütleye sahipti. 

Gezegenin, TOI-1408 adlı yıldızına çok yakın dönmesi bilim insanlarını hayrete düşürmüştü. Ancak bu yıl yapılan başka bir keşif, şaşkınlıklarını daha da artırdı.

Lund Üniversitesi'nden araştırmacılar yine TESS'in yardımıyla, sistemde yıldıza daha yakın ve daha küçük başka bir gezegen tespit etti. 

Bulgularını The Astrophysical Journal Letters adlı hakemli dergide aktaran ekip, TOI-1408 c adlı küçük gezegenin aynı zamanda tuhaf bir yörüngeye de sahip olduğunu gözlemledi. 

Dünya'nın iki katı genişliğe ve 8 katı kütleye sahip ötegezegenin, gaz ve kaya karışımından oluştuğu tahmin ediliyor. Ötegezegen, Güneş Sistemi dışındaki gezegen anlamına geliyor. 

Araştırmacılar, TOI-1408 c'nin yıldızı etrafında dönme hızının beklenmedik şekilde değiştiğini gördü. 

Makalenin başyazarı Dr. Judith Korth, 5 Eylül Perşembe günü yaptığı açıklamada "Küçük gezegen çok sıradışı bir yörünge davranışı sergiliyor ve yıldızının önünden geçtiği zamanla ilgili ciddi farklılıklar sergiliyor; bu da genellikle görmediğimiz bir şey" diyerek ekliyor:

Küçük gezegenin varlığı, gezegen sistemlerinin oluşumu ve istikrarı hakkındaki mevcut teorilere meydan okuyor.

Bilim insanları alışılmadık bu yörünge hareketinden ve yıldızlarına yakınlıklarından dolayı sistemdeki iki gezegenin yörünge hareketlerini inceledi. 

Analizlerin ardından büyük gezegenin yıldız etrafında attığı her tura karşılık, küçük yoldaşının iki tur attığı sonucuna varıldı. 

Araştırmacılar, yıldızın etrafında "ritmik bir dans" içinde döndüğünü söyledikleri gezegenlerin bu sayede yakın yörüngelerde varlıklarını sürdürebildiğini buldu. 

Dr. Korth, Space.com'a yaptığı açıklamada "Hem TOI-1408 b hem de TOI-1408 c, Güneş Sistemi'ndeki gezegenlere kıyasla yıldızlarına inanılmaz derecede yakın. Jüpiter'in neredeyse her 4 günde bir (Merkür'ün periyodunun 20'de biri) Güneş'e çok yakın bir yörüngede döndüğünü düşünün" diyerek ekliyor:

Bu zaten yıldıza çok yakın bir yörünge ve yıldıza daha da yakın başka bir gezegen tespit ettik. Bu gezegen, büyük komşusuyla güçlü bir etkileşime girerek yörüngelerinin daha önce hiç görmediğimiz şekillerde sallanmasına neden oluyor.

Araştırmacılar ayrıca sistemde henüz keşfedilmemiş üçüncü bir gezegen de olabileceğini düşünüyor. Gözlemlenen tuhaf yörünge hareketlerinin bir açıklaması da bu gökcismi olabilir. 

Ekip, keşfettikleri nadir sistemin, gezegen sistemine dair çalışmalara katkı sunacağını umuyor. 

Dr. Korth "Elde ettiğimiz sonuçlar, gezegenlerin nasıl oluştuğu ve özellikle dev gezegenlerin bulunduğu sistemlerde birbirlerine çok yakın olduklarında nasıl davrandıkları hakkında daha fazla bilgi edinilmesine fayda sağlayabilir" diyor. 

Independent Türkçe, Space.com, Debrief, Lund Üniversitesi, The Astrophysical Journal Letters