Suudi Arabistan yapay zekâda ABD'den sonra potansiyel merkez

Suudi Arabistan yapay zekâda ABD'den sonra potansiyel merkez
TT

Suudi Arabistan yapay zekâda ABD'den sonra potansiyel merkez

Suudi Arabistan yapay zekâda ABD'den sonra potansiyel merkez

Suudi Kamu Yatırım Fonu yöneticisi, ülkesinin enerji kaynaklarına ve parasal gücüne atıfta bulunarak, Suudi Arabistan’ı yapay zekâ faaliyetleri için ABD dışındaki potansiyel merkez olarak tanımladı.

Fonun yöneticisi Yasir el-Rumeyyan, perşembe günü Miami'de egemen servet fonunun sponsorluğunda düzenlenen bir yatırım etkinliğinde "ABD dışında bir yapay zekâ merkezi olmaya aday olarak iyi bir konumdayız. Yapay zekâ çok fazla enerji tüketecek ve konu fosil yakıt enerjisi ve yenilenebilir enerji ile ilgili olduğunda küresel lider biziz" ifadelerini kullandı.

El-Rumeyyan, dünyanın en büyük petrol üreticisinin yapay zekâ projelerini hayata geçirme konusunda "siyasi iradeye" sahip ve teknolojinin gelişimini desteklemek için ayırabileceği bol miktarda fona sahip olduğunu açıkladı.

Yasir el-Rumeyyan’ın değerlendirmeleri, devasa işleme yetenekleri gerektiren üretken yapay zekâ teknolojisine yönelik artan talepten yararlanmak için veri merkezlerinin Riyad’ın stratejisinin önemli bir parçası olabileceğini gösteriyor.

Yapay zekâ teknolojisi, görevleri tamamlamak üzere algoritmalar hazırlamak için devasa veri merkezlerinde binlerce çipten oluşan kümeleri kullanıyor. Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı habere göre giderek daha gelişmiş yapay zekâ modelleri oluşturmak ve milyarlarca kullanıcıya üretken ürünler sunma yarışındaki teknoloji şirketleri için elektriğin maliyeti arttı.

Kamu Yatırım Fonu uluslararası yatırımlarının yaklaşık yüzde 40’nın ABD’de olduğunu ifade eden el-Rumeyyan, Fonu'nun finansmanının yüzde 70'inden fazlasını Suudi Arabistan'daki proje ve yatırımlara ayırdığını, yüzde 20 ila 25'ini ise yurt dışına finansmana yönlendirdiğini belirtti.

El-Rumeyyan, Kamu Yatırım Fonu'nun yıllık yaklaşık 40 ila 50 milyar dolar tutarında yatırım yaptığını, bunun 2025-2030 yılları arasında yıllık 70 milyar dolara çıkacağına dikkat çekti.

Suudi Arabistan Maliye Bakanı Muhammed el-Cedan birkaç gün önce, ülkesinde petrol dışı gayri safi yurtiçi hasılanın (GSYİH) yüzde dörtten fazla büyüdüğünü ve orta vadede yüzde beşi aşmasının beklendiğini belirtti. Suudi Arabistan'ın son 7 yılda birçok sınavdan geçen çok güçlü bir ekonomiye sahip olduğunu, pandemi yılı olan 2020 hariç, ekonominin istikrarlı ve dirençli bir şekilde büyüdüğünü, bunun yanı sıra ülkesinin çok yüksek bir nota, daha olumlu ve görünümünün ise daha olumlu ve istikrarlı olduğunu ifade etti.



Betelgeuse'in uzun "kalp atışlarının" gizemi çözülüyor mu?

Betelgeuse, süpernova patlaması yaşadığında muhtemelen gündüz vakti bile görülebilecek ancak bunun binlerce yıl daha yaşanması beklenmiyor (ALMA/ESO)
Betelgeuse, süpernova patlaması yaşadığında muhtemelen gündüz vakti bile görülebilecek ancak bunun binlerce yıl daha yaşanması beklenmiyor (ALMA/ESO)
TT

Betelgeuse'in uzun "kalp atışlarının" gizemi çözülüyor mu?

Betelgeuse, süpernova patlaması yaşadığında muhtemelen gündüz vakti bile görülebilecek ancak bunun binlerce yıl daha yaşanması beklenmiyor (ALMA/ESO)
Betelgeuse, süpernova patlaması yaşadığında muhtemelen gündüz vakti bile görülebilecek ancak bunun binlerce yıl daha yaşanması beklenmiyor (ALMA/ESO)

Bilim insanları, gökyüzündeki en parlak yıldızlardan biri olan Betelgeuse'in yalnız olmayabileceğini öne sürdü. 

Orion Takımyıldızı'nda Dünya'dan 427 ışık yılı uzaktaki Betelgeuse, yeryüzüne en yakın kırmızı üstdev. 

Evrendeki en büyük hacme sahip bu yıldızların kütlesi, boyutuna oranla daha az oluyor. Betelgeuse de Güneş'in 700 katı büyüklüğe ve 15 katı kütleye sahip.

Dünya'dan görülebilen en parlak yıldızlar arasındaki Betelgeuse, gökbilimciler tarafından da epey detaylı bir şekilde inceleniyor. Ancak yeni bir araştırmaya göre çok önemli bir şey gözden kaçmış olabilir. 

Betelgeuse gibi yıldızlar, belirli periyotlar halinde şişip iniyor. Yıldızın çekirdeğindeki gazın ısınıp yüzeye çıkması ve ardından soğuyarak geri inmesi sonucu bu döngü yaşanıyor. 

Yapılan gözlemlerde Betelgeuse'in bu türden 400 günlük döngülere girdiği ve bu nedenle parlaklığının artıp azaldığı kaydediliyor. 

Ancak gökbilimciler Betelgeuse'in 2 bin 170 gün süren daha yavaş bir döngüde de parlaklığının artıp azaldığını gözlemliyor. 

Bilim insanları, uzun ikincil periyot (long secondary period / LSP) dedikleri bu ikinci döngünün sebebini saptayamıyor. 

Henüz hakem denetiminden geçmeyen ve ön baskı sunucusu arXiv'de yayımlanan araştırmaya göre, Güneş'in yaklaşık 1,7 katı kütleye sahip bir yıldız bu uzun periyoda yol açıyor olabilir. 

2019 sonu ila 2020 başında Betelgeuse'in parlaklığında ciddi bir düşüş yaşanmıştı. Bu olayı yıldızın ömrünün sonuna geldiği ve süpernova patlaması geçireceği şeklinde yorumlayanlar olmuştu. 

Fakat daha sonra araştırmacılar, çok yüksek ihtimalle Dünya'yla Betelgeuse arasına büyük bir toz bulutu girmesinin parlaklıktaki muazzam düşüşe yol açtığı sonucuna varmıştı.

Yeni çalışmayı yürüten ekip LSP'yi açıklayabilecek farklı senaryolar üzerinden çeşitli hesaplamalar yaptı. 

Hesaplamalar, başka bir yıldızın Betelgeuse'i çevreleyen toz bulutunun içinden geçmesinin 2 bin 170 günlük döngüyü açıklayabileceğine işaret ediyor.

Ekip, yoldaş yıldızın bu döngü içinde toz bulutunu kısa süreliğine dağıtarak Betelgeuse'in parlaklığını artırdığını öne sürüyor. 

Betelgeuse'in bir yoldaşı olabileceği ihtimali daha önce de ortaya atılmıştı. Ancak yeni araştırmayı yürüten ekip 2020'deki parlaklık düşüşünden sonraki gözlemlerin bu teoriyi güçlendirdiğini savunuyor. 

Bilim insanları ayrıca yıldızın çok uzun bir süre boyunca daha süpernova patlaması geçirmeyeceğini düşünüyor.

Araştırmacılar yoldaş yıldızın Güneş'in 1,7 katı kütleye sahip olduğunu tahmin ediyor ancak bir nötron yıldızı da olabilir. 

Bazı yıldızların süpernova patlamasından sonra kendi içine çökmesiyle oluşan nötron yıldızları çok daha yoğun oluyor. 

Yeni çalışmada öne sürülen teori Betelgeuse'le ilgili önemli bir soru işaretini giderme potansiyeli taşısa da doğrulanması için gözlem verilerine ihtiyaç var. 

Independent Türkçe, Live Science, EarthSky, Evrim Ağacı, arXiv