Suudi Arabistan yapay zekâda ABD'den sonra potansiyel merkez

Suudi Arabistan yapay zekâda ABD'den sonra potansiyel merkez
TT

Suudi Arabistan yapay zekâda ABD'den sonra potansiyel merkez

Suudi Arabistan yapay zekâda ABD'den sonra potansiyel merkez

Suudi Kamu Yatırım Fonu yöneticisi, ülkesinin enerji kaynaklarına ve parasal gücüne atıfta bulunarak, Suudi Arabistan’ı yapay zekâ faaliyetleri için ABD dışındaki potansiyel merkez olarak tanımladı.

Fonun yöneticisi Yasir el-Rumeyyan, perşembe günü Miami'de egemen servet fonunun sponsorluğunda düzenlenen bir yatırım etkinliğinde "ABD dışında bir yapay zekâ merkezi olmaya aday olarak iyi bir konumdayız. Yapay zekâ çok fazla enerji tüketecek ve konu fosil yakıt enerjisi ve yenilenebilir enerji ile ilgili olduğunda küresel lider biziz" ifadelerini kullandı.

El-Rumeyyan, dünyanın en büyük petrol üreticisinin yapay zekâ projelerini hayata geçirme konusunda "siyasi iradeye" sahip ve teknolojinin gelişimini desteklemek için ayırabileceği bol miktarda fona sahip olduğunu açıkladı.

Yasir el-Rumeyyan’ın değerlendirmeleri, devasa işleme yetenekleri gerektiren üretken yapay zekâ teknolojisine yönelik artan talepten yararlanmak için veri merkezlerinin Riyad’ın stratejisinin önemli bir parçası olabileceğini gösteriyor.

Yapay zekâ teknolojisi, görevleri tamamlamak üzere algoritmalar hazırlamak için devasa veri merkezlerinde binlerce çipten oluşan kümeleri kullanıyor. Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı habere göre giderek daha gelişmiş yapay zekâ modelleri oluşturmak ve milyarlarca kullanıcıya üretken ürünler sunma yarışındaki teknoloji şirketleri için elektriğin maliyeti arttı.

Kamu Yatırım Fonu uluslararası yatırımlarının yaklaşık yüzde 40’nın ABD’de olduğunu ifade eden el-Rumeyyan, Fonu'nun finansmanının yüzde 70'inden fazlasını Suudi Arabistan'daki proje ve yatırımlara ayırdığını, yüzde 20 ila 25'ini ise yurt dışına finansmana yönlendirdiğini belirtti.

El-Rumeyyan, Kamu Yatırım Fonu'nun yıllık yaklaşık 40 ila 50 milyar dolar tutarında yatırım yaptığını, bunun 2025-2030 yılları arasında yıllık 70 milyar dolara çıkacağına dikkat çekti.

Suudi Arabistan Maliye Bakanı Muhammed el-Cedan birkaç gün önce, ülkesinde petrol dışı gayri safi yurtiçi hasılanın (GSYİH) yüzde dörtten fazla büyüdüğünü ve orta vadede yüzde beşi aşmasının beklendiğini belirtti. Suudi Arabistan'ın son 7 yılda birçok sınavdan geçen çok güçlü bir ekonomiye sahip olduğunu, pandemi yılı olan 2020 hariç, ekonominin istikrarlı ve dirençli bir şekilde büyüdüğünü, bunun yanı sıra ülkesinin çok yüksek bir nota, daha olumlu ve görünümünün ise daha olumlu ve istikrarlı olduğunu ifade etti.



Yıldızın yuttuğu gezegene yapılan otopsiden şoke edici bir sonuç çıktı

Bir gezegenin yavaş yavaş ev sahibi yıldızın içine doğru spiral çizdiğini gösteren sanatçı tasviri. Bilim insanları Jüpiter büyüklüğündeki bu gezegenin yıldızın atmosferini sıyırmaya başladıktan sonra "içine düştüğünü" söylüyor (R. Hurt & K. Miller [Caltech/IPAC])
Bir gezegenin yavaş yavaş ev sahibi yıldızın içine doğru spiral çizdiğini gösteren sanatçı tasviri. Bilim insanları Jüpiter büyüklüğündeki bu gezegenin yıldızın atmosferini sıyırmaya başladıktan sonra "içine düştüğünü" söylüyor (R. Hurt & K. Miller [Caltech/IPAC])
TT

Yıldızın yuttuğu gezegene yapılan otopsiden şoke edici bir sonuç çıktı

Bir gezegenin yavaş yavaş ev sahibi yıldızın içine doğru spiral çizdiğini gösteren sanatçı tasviri. Bilim insanları Jüpiter büyüklüğündeki bu gezegenin yıldızın atmosferini sıyırmaya başladıktan sonra "içine düştüğünü" söylüyor (R. Hurt & K. Miller [Caltech/IPAC])
Bir gezegenin yavaş yavaş ev sahibi yıldızın içine doğru spiral çizdiğini gösteren sanatçı tasviri. Bilim insanları Jüpiter büyüklüğündeki bu gezegenin yıldızın atmosferini sıyırmaya başladıktan sonra "içine düştüğünü" söylüyor (R. Hurt & K. Miller [Caltech/IPAC])

Birçok yıldız milyarlarca yıl yaşayıp yakıtlarını tüketince kırmızı devler diye bilinen ölmekte olan yıldızlara dönüşür. Yıldızlar genişler ve yakındaki gezegenleri yutarak onları yakıp yok edebilir.

Yaklaşık 5 milyar yıl içinde, Dünya'nın kendi Güneş'i de kırmızı deve dönüşecek ve mavi bilyemiz de dahil gezegenleri yutacak.

Gökbilimciler bu kırmızı dev yıldızların birçoğunu tanımlasa da bir gezegeni yeme süreci, ancak kısa bir süre önce doğrudan gözlemlenebildi.

Gökbilimciler birçok kırmızı dev yıldız tanımladı ve bazı durumlarda yakındaki gezegenleri tükettiklerinden şüphelendi ancak bu fenomen daha önce hiç doğrudan gözlemlenmemişti. Bilim insanları 2023'te, ömrünün sonuna yaklaşan bir yıldızın şiştiğini ve muhtemelen Jüpiter büyüklüğünde bir gezegeni yuttuğunu keşfetti.

NASA'nın James Webb Uzay Teleskobu, kayıtlara geçen ilk gezegen yutulması olayı olduğu düşünülen bir olayı gözlemledi. Gözlemler şaşırtıcı sonuçlar verdi (NASA, ESA, CSA, R. Crawford [STScI])NASA'nın James Webb Uzay Teleskobu, kayıtlara geçen ilk gezegen yutulması olayı olduğu düşünülen bir olayı gözlemledi. Gözlemler şaşırtıcı sonuçlar verdi (NASA, ESA, CSA, R. Crawford [STScI])

Araştırmacılar James Webb Uzay Teleskobu'ndan gelen ek gözlemlerin ardından, "şaşırtıcı bir ters köşe" yaşandığını söylüyor. Webb'in gözlemleri yıldızın gezegeni yemediğini, gezegenin yörüngesinin milyonlarca yıl boyunca daralarak gökcismini ölümüne yaklaştırdığını ve sonra tamamen yutulduğunu gösteriyor.

Arizona'nın Tucson kentindeki ABD Ulusal Bilim Vakfı Ulusal Optik-Kızılötesi Astronomi Araştırma Laboratuvarı'ndan gökbilimci Ryan Lau yaptığı açıklamada, "Bu yepyeni bir olay olduğu için teleskobu ona çevirmeye karar verdiğimizde ne bekleyeceğimizi tam olarak bilmiyorduk" diyor.

Kızılötesindeki yüksek çözünürlüklü görüntüsü sayesinde muhtemelen bizimki de dahil gezegen sistemlerinin nihai kaderi hakkında değerli bilgiler öğreniyoruz.

Lau, perşembe günü The Astrophysical Journal'da yayımlanan yeni makalenin başyazarı.

Araştırmacılar teleskobun Orta Kızılötesi Enstrümanı ve Yakın Kızılötesi Spektrografı'nı kullanarak Samanyolu Galaksisi'nde yer alan, Dünya'dan yaklaşık 12 bin ışık yılı uzaklıktaki sahneyi inceledi.

Yıldızın daha çok bizim Güneş'imize benzediği kabul ediliyordu fakat Orta Kızılötesi Enstrüman'la yapılan bir ölçüm, yıldızın kırmızı bir deve dönüşmesi durumunda olması gerektiği kadar parlak olmadığını ortaya koydu. Bu bulgu araştırmacılara, bir zamanlar inanıldığı gibi gezegeni yutacak bir şişme yaşanmadığını gösterdi.

Harvard-Smithsonian Astrofizik Merkezi ve Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nden, araştırma ekibi üyesi Morgan MacLeod "Gezegen nihayetinde yıldızın atmosferini sıyırmaya başladı. O andan itibaren de kontrolden çıkarak daha hızlı bir şekilde içine düşmeye başladı" diye açıklıyor.

Gezegen düşerken bir nevi yıldızın etrafında yayılmaya başladı.

Gezegen, yıldızın dış katmanlarından gaz püskürtmüş olabilir.

Yakın Kızılötesi Spektrograf, yıldızı çevreleyen sıcak bir moleküler gaz diskini ortaya çıkardı ve burada karbonmonoksit tespit edildi.

Vassar College'dan ötegezegen araştırmacısı Colette Salyk, ortak yazarı olduğu yeni makale hakkında, "Webb gibi dönüştürücü bir teleskopla yıldızın yakın çevresinde ne bulacağımıza dair herhangi bir beklentiye sahip olmak benim için zordu" diyor. 

Burada gezegenler oluşmasa bile, bir yutulma sonrasında gezegen oluşum bölgesinin özelliklerine sahip bir şey görmeyi bekleyemediğimi söyleyebilirim.

Independent Türkçe, independent.co.uk/space