Bilim insanları zeki uzaylıların niye uzay yolculuğu yapamayacağını açıkladı

"Akla gelebilecek hiçbir yakıt miktarı ya da uygun roket" bazı gezegenlerdeki fırlatma basınçlarına dayanamaz

Reuters
Reuters
TT

Bilim insanları zeki uzaylıların niye uzay yolculuğu yapamayacağını açıkladı

Reuters
Reuters

Zeki uzaylı türleri var olsa bile bazı gezegenlerin getirdiği fiziksel kısıtlamaların onların uzaya seyahat etmelerini engelleyebileceği yeni bir araştırmada bildirildi. 

Journal of the British Interplanetary Society'de yayımlanan araştırma makalesinde, başka dünyalarda yaşayan uzaylı medeniyetlerin olasılığı ve uzayı keşfetme yeteneklerini etkileyebilecek faktörler değerlendirildi.

Araştırmada bir gezegenin kurtulma hızının, bir türün uzaya fırlatma yapmasına ve Güneş Sistemi'ni keşfetmesine izin vermede uyguladığı etkiye bakıldı.

Örneğin, Dünya'nın kurtulma hızı 11,2 kilometre/saniye yani 40 bin kilometre/saat hızın üzerinde. Bir roketin gezegenimizin yerçekiminden kurtulması için bu hıza ulaşması gerekiyor.  

Son çalışmalarda uzaylı yaşamına ev sahipliği yapabilecek potansiyel adaylar diye tanımlanan Süper Dünya gezegenlerinin çoğu çok daha yüksek kütle ve yerçekimine sahip.

Bu gezegenlerin kütleleri Dünya'nın 10 katına kadar çıkabilir yani üzerlerinde yaşayan herhangi bir zeki uzaylı medeniyeti çok daha yüksek kurtulma hızlarıyla başa çıkmak zorunda kalabilir.

Araştırmanın yazarı ve İspanya'daki Universidad del Atlántico Medio'da profesör olan Elio Quiroga, "Bu nedenle, bu gezegenlerde yaşayan zeki türlerin yalnızca fiziksel imkansızlık nedeniyle uzaya seyahat etmesi asla mümkün olmayabilir" dedi.

Dr. Quiroga, araştırmada Güneş Sistemi dışında bilinen bazı gezegenlerin olası kurtulma hızlarını hesapladı ve Ötegezegen Kaçış Faktörü (Fex) adı verilen bir ölçüt ortaya koydu.

Araştırmada, Fex değeri 2,2 olan bir gezegende uzay yolculuğunun pek mümkün olmayacağını savunuluyor.

Çalışmada, "2,2'den büyük Fex değerleri, ötegezegenin sakinleri için uzay yolculuğunu mümkün kılmayacaktır" dendi.

Dr. Quiroga, "Ne akla gelebilecek herhangi bir miktarda yakıt kullanarak gezegeni terk edebilirler ne de en azından bildiğimiz malzemelerle yapılmış uygun bir roket yapısı sürece dahil olan basınçlara dayanabilir" diye yazdı.

Sadece Süper Dünya'ları terk etmek değil aynı zamanda uzay aracının yeniden girişi de kayda değer zorluklar yaratır. 

Yaşamın var olabileceği tahmin edilen diğer bazı gezegen türleri arasında Dr. Quiroga'nın "akvaryum dünyalar" diye adlandırdığı ve türlerin okyanuslarda yaşayabileceği gezegenler bulunuyor.

Dr. Quiroga, böyle bir okyanus gezegeninde, balinaların Dünya'da bilgi paylaşmasına benzer şekilde araç kullanımı gerektirmeyen iletişimin uzak mesafeler arasında çok daha kolay gerçekleşebileceğini söyledi.

Çalışma, böyle bir dünyada yaşayan zeki bir türün iletişim cihazları oluşturmakta zorlanmayabileceğini savunuyor.

Dr. Quiroga, "Tamamen gelişmiş bir medeniyete ev sahipliği yapıyor olsa bile telekomünikasyon teknolojisi böyle bir dünyada asla ortaya çıkmayabilir" diye yazdı.

Independent Türkçe



IBM'in yeni fiber optik teknolojisi, "ışık hızını yapay zeka çağına" taşıyor

Bilişim teknolojisi devinin yeni modeli, gelişmiş yapay zeka araçlarının eğitimini birkaç haftaya düşürme potansiyeli taşıyor (IBM)
Bilişim teknolojisi devinin yeni modeli, gelişmiş yapay zeka araçlarının eğitimini birkaç haftaya düşürme potansiyeli taşıyor (IBM)
TT

IBM'in yeni fiber optik teknolojisi, "ışık hızını yapay zeka çağına" taşıyor

Bilişim teknolojisi devinin yeni modeli, gelişmiş yapay zeka araçlarının eğitimini birkaç haftaya düşürme potansiyeli taşıyor (IBM)
Bilişim teknolojisi devinin yeni modeli, gelişmiş yapay zeka araçlarının eğitimini birkaç haftaya düşürme potansiyeli taşıyor (IBM)

IBM, çiplerin ışık hızıyla iletişim kurmasını sağlayan yeni teknolojisiyle yapay zeka eğitiminde muazzam seviyede hız ve enerji tasarrufu yapılacağını öngörüyor.

Yapay zeka modelleri geliştikçe ihtiyaç duydukları işlemci gücü seviyesi de artıyor. Bunun sonucunda veri merkezleri gittikçe daha fazla enerjiye ihtiyaç duyuyor.

Bunun yanı sıra çoğu gelişmiş bilgisayar çipi, hâlâ bakır tellerle taşınan elektrik sinyallerini kullanarak iletişim kuruyor.

Tıpkı internet gibi uzun mesafeler arasındaki iletişimdeyse genellikle fiber optik kablolardan yararlanılıyor.

Veri merkezleri dış dünyayla iletişimde ışık sinyalleriyle iletişim kuran fiber optik kullansa da veri bilgisayara ulaştığında bakır kablolara geri dönülüyor. 

Bakır kabloların istenen hızda iletişim kuramadığı için çoğu veri işlemcisi boşta bekleyerek bir sonraki veri paketinin gelmesini bekliyor.

Bu da özellikle üretken yapay zeka araçlarının eğitimi gibi kapsamlı işlerde yavaşlamaya ve enerji kaybına yol açıyor. 

ABD merkezli bilişim devi IBM, fiber optik teknolojisini çipler arası iletişimde kullanarak sorunun üstesinden gelmeyi amaçlıyor. Şirket 9 Aralık Pazartesi günü yaptığı açıklamada yeni teknolojisini tanıttı.

IBM ekibinden araştırmacılar bir çipin kenarına, mevcut yöntemlerden 6 kat daha fazla optik fiber eklemesini sağlayacak bir modül geliştirdi. 

Milimetre başına 51 optik fiber kabloyu birbirine bağlayan modül, Polimer Optik Dalga Kılavuzu (PWG) denen bir yapı kullanıyor. PWG aynı zamanda iletilen ışık sinyallerinin birbirine karışmasını da engelliyor. 

Araştırma ekibinden Mukesh Khare "Hepimizin bildiği gibi en iyi iletişim teknolojisi fiber optik ve bu nedenle fiber optik her yerde uzun mesafeli iletişimde kullanılıyor" diyerek ekliyor:

Bu yeni teknoloji, fiber optiğin gücünü çipe taşıyor.

Şirket yeni fiber optik kullanan çiplerin, sadece elektrik sinyalleriyle iletişim kuran muadillerine kıyasla 80 kat daha yüksek bant genişliğine sahip olacağını öne sürüyor.

"Işık hızını üretken yapay zeka çağına" taşıdığını ifade eden IBM, böylece geniş dil modellerinin üç ay yerine üç haftada eğitilebileceğini öngörüyor. 

Bilişim devi ayrıca bir yapay zeka modelinin eğitiminden tasarruf edilecek enerjinin ABD'de 5 bin haneye bir yıl boyunca elektrik sağlayabileceğini iddia ediyor. 

IBM Kıdemli Başkan Yardımcısı ve Araştırma Direktörü Dario Gil "Bu çığır açıcı adım sayesinde yarının çipleri, fiber optik kabloların veri merkezlerinin içine ve dışına veri taşımasına benzer şekilde iletişim kuracak ve geleceğin yapay zeka iş yüklerini kaldırabilecek daha hızlı, daha sürdürülebilir iletişim çağını başlatacak" ifadelerini kullanıyor.

Independent Türkçe, New Atlas, New Scientist, IBM