Geleceğin teknolojisi: Tuzdan batarya projesine yatırım desteği

Sodyum iyon bataryalar çok daha düşük maliyetle standart lityum iyon bataryalardan daha iyi performans gösterebilir

Lityum iyon bataryalara alternatif sunan sodyum iyon bataryalar, tuz madenlerinden çıkarılan maddelerden üretilebiliyor (Wollongong Üniversitesi/Paul Jones)
Lityum iyon bataryalara alternatif sunan sodyum iyon bataryalar, tuz madenlerinden çıkarılan maddelerden üretilebiliyor (Wollongong Üniversitesi/Paul Jones)
TT

Geleceğin teknolojisi: Tuzdan batarya projesine yatırım desteği

Lityum iyon bataryalara alternatif sunan sodyum iyon bataryalar, tuz madenlerinden çıkarılan maddelerden üretilebiliyor (Wollongong Üniversitesi/Paul Jones)
Lityum iyon bataryalara alternatif sunan sodyum iyon bataryalar, tuz madenlerinden çıkarılan maddelerden üretilebiliyor (Wollongong Üniversitesi/Paul Jones)

Bilim insanları mevcut teknolojilerden daha ucuz ve sürdürülebilir yeni nesil bataryalar geliştirmek üzere yeni ve büyük bir projeye başlamaya hazırlanıyor.

NaKlaR projesine sağlanan ve pazartesi günü duyurulan milyonlarca euroluk fon sayesinde araştırmacılar, sodyum iyon bataryaları daha verimli hale getirmenin yollarını araştıracak.

Akıllı telefonlardan elektrikli arabalara kadar her şeyde yer alan lityum iyon bataryaların aksine sodyum iyon bataryalar, bol miktardaki ucuz malzemelerden yapılabiliyor.

Tuz gölleri veya madenlerinden çıkarılabilen sodyum daha kararlı olma, daha kolay geri dönüştürülme ve aşırı ısınma riski taşımama gibi faydalar da sunuyor. Lityum iyon bataryalara kıyasla ana sınırlamaları enerji yoğunluklarının daha düşük olması fakat araştırmacılar, her yerde bulunan muadillerinden daha iyi performans gösterme potansiyeline sahip olduklarına inanıyor.

Almanya'daki Würzburg Üniversitesi İnorganik Kimya Enstitüsü'nden araştırmacıların yürüttüğü NaKlaR projesi, sodyum iyon bataryaların üretim sürecini en iyi hale getirmeye ve verimliliklerini iyileştirmeye çalışacak.

Araştırmacılar projenin başarılı olması halinde geliştirilen batarya teknolojisinin, bazı elektrikli araçlardaki lityum iyon bataryaların yerini almaya başlayabileceğini belirtiyor.

Julius-Maximilians-Universität (JMU) Würzburg Malzeme Sentezi Kimyasal Teknoloji Kürsüsü'nde bağımsız bir araştırma grubunun başındaki Dr. Guinevere Giffin şöyle diyor:

Daha kısa mesafelerde kullanılan daha küçük arabalar için uygunlar.

Geçen yıl Tokyo Bilim Üniversitesi'ndeki bilim insanlarından oluşan ayrı bir ekip, sodyum iyon bataryalarda bir atılıma imza atararak elektrotlarda "eşi benzeri görülmemiş performans" sağlamıştı.

Advanced Energy Materials adlı bilimsel dergide yayımlanan çalışmada araştırmacılar, sodyum iyon bataryaların Güneş ve rüzgar çiftliklerindeki düşük karbon ayak izine sahip enerji depolama sistemleri de dahil bir dizi ticari uygulamada kullanılabileceğini belirtmişti.

Independent Türkçe



Güneş sıradaki döngüsünün ilk işaretini yıllar önceden gösterdi

5 Mayıs 2024'te meydana gelen büyük Güneş lekesi (NASA/SDO/HMI)
5 Mayıs 2024'te meydana gelen büyük Güneş lekesi (NASA/SDO/HMI)
TT

Güneş sıradaki döngüsünün ilk işaretini yıllar önceden gösterdi

5 Mayıs 2024'te meydana gelen büyük Güneş lekesi (NASA/SDO/HMI)
5 Mayıs 2024'te meydana gelen büyük Güneş lekesi (NASA/SDO/HMI)

Vishwam Sankaran Bilim ve Teknoloji Muhabiri 

Güneş'in, mevcut döngüsünün henüz yarısında olmasına rağmen bir sonraki faaliyet döngüsüne başladığının ilk işaretlerini tespit eden bilim insanlarının keşfi, Güneş fırtınalarının daha iyi modellenmesini sağlayabilir.

11 yıllık döngüler sırasında Güneş, leke sayısının ve aktivite yoğunluğunun artarak zirveye ulaşmasıyla yoğun Güneş fırtınaları ihtimalinin en yüksek seviyeye taşındığı dönemlerden geçiyor.

Güneş halihazırda 25. döngüsünün en yüksek aktivitesine, yani  "solar maksimuma" yaklaşıyor. Bu döngü, Güneş aktivitesinin kapsamlı bir şekilde kaydedilmeye başlandığı 1755'ten bu yana gerçekleşen 25. döngü olması nedeniyle bu şekilde adlandırılıyor.

Bu döngünün 6 yıl daha devam etmesi beklenirken, Birmingham Üniversitesi'nden bilim insanları bir sonraki Güneş döngüsünün ilk işaretlerini keşfetti.

Solar maksimum sırasında Güneş, manyetik alanını çevirerek kutuplarının yerini değiştiriyor ve bu da yıldızın yüzeyindeki aktiviteyi etkileyerek Dünya'ya daha fazla Güneş patlaması gönderiyor.

Güneş'in aktivitesinin tavan yaptığı dönemdeki güçlü Güneş fırtınaları, düşük irtifalarda bile parlak auroralara yol açabiliyor.

Ayrıca yörüngedeki uydulara, elektrik şebekelerine ve telekomünikasyon sistemlerine de zarar verebiliyorlar.

Araştırmacılar Güneş döngüsünü, yıldızın içindeki ses dalgalarını ölçüp bunların nasıl döndüğünü izleyerek takip ediyor.

Bunlar, 11 yıllık döngü boyunca Güneş'in ekvatoruna ve kutuplarına doğru dönen ve göç eden, Güneş burulma salınımı adlı hızlı hareket eden şeritlerden oluşan bir örüntü gibi görülebilir.

Bilim insanları daha hızlı dönen şeritlerin bir sonraki Güneş döngüsü başlamadan önce ortaya çıktığını biliyor.

Araştırmacılar, bu şekilde dönen şeritleri gösteren yeni verilere dayanarak bir sonraki Güneş döngüsünün başladığına dair zayıf işaretler buldu.

Birmingham Üniversitesi'nden Rachel Howe "Plan üzerinde bir Güneş döngüsü, yani 11 yıl geriye gidince, 2017'de gördüğümüz şekille birleşiyor gibi görünen benzer bir şey görülüyor. Bu şekil, mevcut Güneş döngüsü 25. Döngü'nün bir özelliği haline geldi" diyor.

2030'a kadar resmen başlamayacak 26. Döngü'nün muhtemelen ilk izlerini görüyoruz.

Bilim insanları daha fazla veriyle, Güneş'in faaliyet döngüsünü yönlendiren plazma ve manyetik alanların karmaşık dansında bu akışların oynadığı rolü daha iyi anlamayı umuyor.

Dr. Howe, "Yaklaşık 6 yıl sonra başlayacak 26. Döngü'de bu örüntünün tekrarlanacağına dair ilk ipucunu görmek heyecan verici" diyor.