Yapay zeka…. Ne kadar çok ‘geliştirilirse sorunları’ da o kadar artıyor

Yapay zekanın "halüsinasyonları" geliştiricilerin deneyimini aşıyor

Yapay zeka…. Ne kadar çok ‘geliştirilirse sorunları’ da o kadar artıyor
TT

Yapay zeka…. Ne kadar çok ‘geliştirilirse sorunları’ da o kadar artıyor

Yapay zeka…. Ne kadar çok ‘geliştirilirse sorunları’ da o kadar artıyor

Üretken yapay zeka, kendisini güçlü kılan aynı yaratıcı yeteneklere dayanan yeni bir yazılım başarısızlıkları çağının perdesini aralıyor.

Axios web sitesine göre, her yeni teknoloji beraberinde hataları da getiriyor ancak yapay zeka hataları özellikle çetrefilli ve sinir bozucu olacak çünkü alıştığımızdan tamamen farklı çalışacaklar.

AT&T'nin hücresel ağı ve Google'ın Gemini yapay zeka sohbet robotu geçen hafta canlı yayına geçti.

Perşembe günü saat 03:30 sularında Doğu Yakası'nda AT&T hizmet kesintileri yaşandığına dair haberler geldi ve müşteriler Reddit ve X'te şikayette bulunarak sorunlarını hizmetlerin ne zaman kesildiğini tespit eden bir site olan Downdetector'a kaydettiler.

Etkinin yaygın olduğu görülüyor ve AT&T'nin bir ‘yazılım yapılandırma hatası’ nedeniyle çökmesi, binlerce müşteriyi sabah işe gidip gelirken kablosuz hizmetten yoksun bıraktı.

ABD’deki bazı kullanıcılar da hizmet kesintisi nedeniyle 911'i arayamadı. Sabah 9 itibariyle Downdetector, ABD genelinde 72 binden fazla AT&T kesintisi olduğunu gösteriyordu.

Teknoloji uzmanlarının bu sorunla nasıl başa çıkacaklarını bildikleri ağ kesintileri tanıdık olsa da, Google'ın hatası tamamen farklıydı, çünkü Gemini görüntülerinin yaratıcısı tarihi olmayan çeşitli görüntüler de yarattı. Örneğin, Nazi askerlerini fotoğraflaması istendiğinde, siyah insanların illüstrasyonlarını dahil etti. Askeri üniforma giyiyorlardı ve Papa'yı çizmesi istendiğinde, papalık cübbesi giyen bir kadın görüntüsü ortaya çıktı.

Bu AT&T'ninkinden daha karmaşık bir hataydı. Google, sorunu çözene kadar yapay zeka kullanarak oluşturulan görüntülerin üretimini geçici olarak durdurdu.

Axios'a göre Google, özellikle yapay zekaya göre tüm teröristlerin koyu tenli göründüğü insan görüntüleri dünyasında, her yapay zeka şirketinin yıllar süren utanç verici hatalardan sonra uygulamayı öğrendiklerine çok benzer önlemler alıyordu.

Site, AT&T ve Google olaylarında, insanların bilgisayarlardan yapmalarını istedikleri şeyler nedeniyle sistemlerin başarısız olduğuna dikkati çekti. AT&T'nin kablosuz hizmeti, sistemin yanıt vermemesine neden olan bir hata ya da tutarsızlık içeren yeni bir talimatı takip etmeye çalıştığında çöktü. Bilgisayarların icadından bu yana çoğu bilgisayar arızası bu şekilde meydana gelmiştir.

Ancak Axios, çoğu yapay zeka sisteminin komutlar ve talimatlarla çalışmadığına, bunun yerine çıktıları oluşturmak için olasılıklar kullandığına da dikkati çekti.

Gemini ile müdahale edildi ancak uzmanlar istedikleri sonuçları alamadı.

Üretken yapay zeka "yaratıcılıktan" alıkonulamaz

Site, İkizler’in tarihsel araştırma ile yaratıcılık arasındaki fark hakkında net bir şekilde ‘düşünemediğini’ açıkladı ve "En akıllı sistem ya da makul bir şekilde bilgilendirilmiş herhangi bir insan, Roma'daki Katolik Kilisesi'nin hiçbir zaman erkek olmayan bir papaya sahip olmadığını bilirdi" dedi.

Siteye göre, geleneksel programlar bir sonraki talimatları yürütmek için kod tabanlarına bakarken; Üretken YZ programları daha sonra insanların kendilerine verdiği talimatlara dayanarak bir dizideki bir sonraki kelimeyi veya pikseli ‘tahmin eder.’

Yapay zekaya ince ayar yaparak çıktılarını az ya da çok rastgele hale getirebilirsiniz. Ancak yaratmasını engelleyemezsiniz, aksi takdirde hiçbir şey yapmayacaktır.

Sonuç olarak, yapay zeka modelleri tarafından yapılan seçimler genellikle belirsizdir ve siteye göre yaratıcıları bile nasıl çalıştıklarını tam olarak anlamamaktadır, bu nedenle geliştiriciler örneğin görüntü sonuçlarını çeşitlendirmek veya siyasi propaganda ve nefret söylemini sınırlamak için ‘korkuluklar’ eklemeye çalıştıklarında, müdahaleleri ters etki yaratabilecek sonuçlara yol açıyor. Ancak müdahale etmemek de yanlı ve rahatsız edici sonuçlara yol açmaya devam edecek.

Yapay zeka ne kadar çok ‘geliştirilirse, ‘halüsinasyonları’ da o kadar artacak.

Site, gerçekliği doğru bir şekilde temsil etmek ve bilişsel araçlar olarak hizmet etmek için üretken yapay zeka sistemlerini kullanmaya çalıştıkça, sektörün ‘halüsinasyonlar’ ve tarihsel hatalar etrafında sınırlar belirlemeye çalışmasının daha acil hale geldiğine dikkati çekti.

Zaman içinde ve bu uzmanlık alanını öğrendikçe, YZ programcıları modellerini daha gerçekçi ve daha az önyargılı olacak şekilde başarılı bir şekilde evcilleştirebilir ve ince ayar yapabilir. Ancak Axios'a göre, üretken YZ'yi bilişsel çalışmalar için birincil arayüz olarak kullanmak, kafamızı karıştırmaya devam edecek çok kötü bir fikre dönüşebilir.



İlk insanların beslenme sırları, 300 bin yıllık ahşap aletlerle birlikte gün yüzüne çıktı

(Liu ve ekip arkadaşları/Science)
(Liu ve ekip arkadaşları/Science)
TT

İlk insanların beslenme sırları, 300 bin yıllık ahşap aletlerle birlikte gün yüzüne çıktı

(Liu ve ekip arkadaşları/Science)
(Liu ve ekip arkadaşları/Science)

Vishwam Sankaran Bilim ve Teknoloji Muhabiri 

Çin'in güneybatısında keşfedilen 300 bin yıllık nadir ahşap aletler, bölgedeki ilk insanların büyük ölçüde kök ve yumrular gibi yeraltı bitkileriyle beslendiğini gösteriyor.

Hakemli dergi Science'da perşembe günü yayımlanan bulgular, Doğu Asya'daki erken insan atalarının gelişmiş bilişsel becerilerine, yaşantılarına, beslenme biçimlerine ve çevrelerine ışık tutuyor.

Yunnan eyaletinin Jiangchuan bölgesinde yer alan göl kıyısındaki Gantangqing arkeolojik kazı alanında, oksijenden yoksun kil tortularda ahşap aletlerin korunması sayesinde bu nadir buluntu elde edildi.

Araştırmacılar tortularda yaklaşık bin organik kalıntı da buldu.

Ortaya çıkarılan kalıntıları gelişmiş teknikler kullanarak tarihlendiren bilim insanları, aletlerin 250 bin ila 350 bin yıllık olduğunu tespit etti.

Bilim insanları, çeşitli biçim ve işlevlere sahip "son derece nadir" ahşap aletlerin yaklaşık 300 bin yıllık katmanlardan çıkarıldığını söylüyor.

Bugüne kadar bu döneme ait, biri Avrupa'da diğeri Afrika'da olmak üzere ahşap alet içeren sadece iki keşif yapılmıştı.
 

Görsel kaldırıldı.

Gantangqing'deki ahşap aletler (Liu ve ekip arkadaşları/Science)


Yeni keşfedilen çubuklardan ikisi, İtalya'nın Poggetti Vecchi bölgesinde bulunan 171 bin yıllık aletlere benzerlik gösteriyor.

Kanca biçimli benzersiz 4 aletin daha ortaya çıkarıldığını belirten bilim insanları, bunların muhtemelen kökleri kesmek için kullanıldığını söylüyor.

Ayrıca araştırmacıların ahşap aletlerin üzerinde kasıtlı cilalama ve kazıma izleri, kenarlarındaysa toprak kalıntıları saptaması, bunların kök ve yumrular gibi yeraltı bitkilerini kazmak için kullanıldığına işaret ediyor.

Bilim insanları, "Ahşap aletler arasında kazma çubukları ve küçük, eksiksiz, elle tutulan sivri uçlu aletler var" diye yazıyor.

Bilim insanları bu bulgulara dayanarak insanların Doğu Asya'daki atalarının muhtemelen bitki temelli bir beslenme biçimi izlediğinden şüphelenirken, bölgede çam fıstığı, fındık, kivi meyvesi ve su yumrularına dair kanıtlar tespit edildi.

Buna karşılık Avrupa ve Afrika'da saptanan ahşap aletler av aletleri, mızraklar ve mızrak uçlarıydı.

Çalışmanın ortak yazarı arkeolog Bo Li şöyle diyor:

Bu keşif, erken insan adaptasyonuna ilişkin önceki varsayımlara meydan okuyor. Çağdaş Avrupa yerleşimleri (Almanya'daki Schöningen gibi) büyük memelileri avlamaya odaklanırken, Gantangqing subtropik bölgelerde bitki temelli, eşsiz bir hayatta kalma stratejisini ortaya koyuyor.

Dr. Li, "Ahşap aletlerin çeşitliliği ve karmaşıklığı da arkeolojik kayıtlardaki önemli bir boşluğu dolduruyor, çünkü 100 bin yıldan daha eski ahşap aletler Afrika ve Batı Avrasya dışında son derece nadir görülüyor" ifadelerini kullanıyor.

Keşif, ahşap aletleri kullanan erken insanların dünya genelinde çok daha geniş bir alana yayıldığını gösteriyor.

Ayrıca farklı ortamlarda yaşayan tarih öncesi kültürlerin yerel olarak işlerine yarayacak aletler geliştirdiğine de işaret ediyor.


Independent Türkçe, independent.co.uk/news