Webb Uzay Teleskobu evren oluşum kuramlarına aykırı en eski "ölü galaksiyi" fotoğrafladı

ABD Uzay ve Havacılık Ajansının (NASA) James Webb Uzay Teleskobu, evren oluşum kuramlarını değiştirebilecek şimdiye kadar gözlemlenmiş en uzak ve en eski "ölü galaksinin" fotoğrafını çekti.

AA
AA
TT

Webb Uzay Teleskobu evren oluşum kuramlarına aykırı en eski "ölü galaksiyi" fotoğrafladı

AA
AA

CNN'nin haberine göre, bilim insanları, yaptıkları araştırmada, Webb Teleskobu görüntülerini inceleyerek, 13,8 milyar yaşındaki evrenin oluşumundan 700 milyon yıl sonra var olduğu düşünülen "ölü galaksideki" yıldız oluşumunun aniden durduğunu belirledi.

Araştırmacılar, "JADES-GS-z7-01-QU" adı verilen ve "hızlı yaşayıp genç ölen" galaksinin incelenmesinin, evrenin erken dönemleri ile galaksilerdeki yıldız oluşumunu etkileyen faktörler hakkında yeni bilgiler ortaya çıkarabileceğini kaydetti.

Dünya'ya milyarlarca ışık yılı uzaklıktaki "ölü galaksinin", önceden gözlemlenen büyük ölü galaksilerin aksine, Samanyolu Galaksisi yakınındaki hala yeni yıldız oluşumlarının gözlemlendiği "Küçük Macellan Bulutu" gibi düşük kütleli olduğu tespitinde bulunuldu.

Evrenin ilk dönemi yıldız oluşumu için "açık büfe gibiydi"

Araştırmanın yazarlarından, Cambridge Üniversitesine bağlı Kavli Kozmoloji Enstitüsü araştırma görevlisi Tobias Looser, evrenin ilk birkaç yüz milyon yıllında çok sayıda gaz bulutunun içine doğru çökerek yeni yıldızlar oluşturduğunu belirterek, "Galaksilerde yıldız oluşumu için ihtiyaç duyulan gazın bolluğu nedeniyle evrenin ilk dönemleri, 'yiyebildiğin kadar ye' kapsamlı bir açık büfe gibiydi." dedi.

Looser, evrenin erken dönemlerinde galaksilerin yıldız oluşum aşamasından hareketsiz veya sönmüş aşamaya geçişinin de hızlı olabileceğini kaydetti.

Webb verileri, söz konusu galakside, 30 ila 90 milyon yıl süren kısa, güçlü yıldız oluşum patlamaları yaşadığını ve sonrasında bunun durduğunu ortaya çıkardı.

Kavli Kozmoloji Enstitüsünden Dr. Francesco D’Eugenio ise önceden, yıldız oluşumunun kara delik veya yıldızların birbiriyle etkileşimleri nedeniyle durabileceğinin düşünüldüğünü belirterek, şunları kaydetti:

"Bu senaryolardan herhangi birinin şu anda Webb'de gördüklerimizi açıklayabileceğinden emin değiliz. Şimdiye kadar erken evreni anlamak için halihazırdaki evreni temel alan modeller kullandık ancak artık zamanın çok daha gerisini gözlemleyebildiğimiz ve bu galaksideki yıldız oluşumunun çok hızlı şekilde sona erdiğini tespit edebildiğimiz için günümüzdeki evreni temel alan modellerin yeniden gözden geçirilmesi gerekebilir."

Araştırma "Nature" dergisinde yayımlandı.



Parkinson hastalığını tespit eden kalem üretildi

(Unsplash)
(Unsplash)
TT

Parkinson hastalığını tespit eden kalem üretildi

(Unsplash)
(Unsplash)

Vishwam Sankaran Bilim ve Teknoloji Muhabiri 

Bilim insanları, Parkinson hastalığının erken belirtilerini saptamak için el hareketlerini yapay zekayla analiz eden özel bir kalem geliştirdi. Bu gelişme, hastalığın düşük maliyetli teşhisine önayak olabilir.

Bu cihaz, dünya çapında 10 milyon kişiyi etkileyen bu nörolojik hastalığa sahip olan ve olmayan kişilerin yazma şeklindeki farklılıkları tespit edebiliyor. Hastalığın belirtileri arasında titreme ve uzuv ve vücut hareketlerinde bozulma yer alıyor.

Parkinson hastalığı, Alzheimer'dan sonra en yaygın ikinci nörodejeneratif hastalık ve bu tür rahatsızlıklar arasında en hızlı ilerleyeni.

Ancak genellikle hastanın motor becerilerini gözlemleyerek yapılan teşhisler, uzman eksikliği nedeniyle düşük ve orta gelirli ülkelerde yetersiz kalıyor.

El yazısı, beyin-el koordinasyonu gerektiren karmaşık bir süreç ve önceki araştırmalar, Parkinson hastalığının el yazısını önemli ölçüde etkilediğini gösterdi.

Manyetik mürekkep içeren yapay zekalı kalem, el yazısı örneklerini analiz ederek Parkinson hastalığının belirtilerini tespit ediyor. Kaliforniya Üniversitesi'nin Los Angeles kampüsünden araştırmacılar, "Burada, yumuşak manyetoelastik uç ve manyetik sıvı mürekkep içeren, hem yüzeydeki hem de havadaki yazma hareketlerini hassas ve niceliksel olarak yüksek kaliteli, analiz edilebilir elektrik sinyallerine dönüştürebilen, kendi kendine çalışan, Parkinson hastalığı teşhisi için bir teşhis kalemi geliştirdik" dedi.
 

Görsel kaldırıldı.

Parkinson hastalığı tanı kalemi (Jun Chen)


Araştırmacılar, yapay zeka sisteminin yardımıyla kalemin, Parkinson hastası üç kişinin el yazısı örneklerini 13 sağlıklı katılımcının el yazısı örneklerinden başarıyla ayırt edebildiğini gösterdi.

Cihazın 16 kişilik küçük bir grupta Parkinson hastalığını yüzde 95'in üzerinde doğrulukla tespit edebildiğini buldular.

Araştırmacılar, kalemin düşük maliyetli, doğru ve yaygın şekilde dağıtılabilir bir teknolojiye dönüştürülerek, geniş nüfuslu ve kaynakları sınırlı bölgelerde Parkinson teşhisini iyileştirmesini umduklarını belirtti.

Geliştirdiğimiz tanı kalemi, büyük nüfuslarda ve kaynakların sınırlı olduğu bölgelerde Parkinson hastalığı tanısını iyileştirme potansiyeline sahip, düşük maliyetli, yaygın şekilde dağıtılabilir ve güvenilir bir teknolojiyi temsil ediyor.

Bu, henüz muhtemel Parkinson hastası olduğunu bilmeyen, tedavi görmemiş bireyler için özellikle faydalı.


Independent Türkçe, independent.co.uk/tech