Mars'ta keşfedilen "gizlenmiş" devasa yanardağ, yaşam belirtileri barındırıyor olabilir

Bilim insanlarının Mars'ta keşfettiği "gizlenmiş" devasa yanardağın, yaşam belirtileri barındırıyor olabileceği duyuruldu.

AA
AA
TT

Mars'ta keşfedilen "gizlenmiş" devasa yanardağ, yaşam belirtileri barındırıyor olabilir

AA
AA

"Livescience" internet sitesinde yer alan habere göre, ABD'nin Texas eyaletinde düzenlenen 55. Ay ve Gezegen Bilimi Konferansı'nda bilim insanları, Mars'ta devasa bir yanardağ keşfettiklerini açıkladı.

Bilim insanları, buranın, 50 yılı aşkın süredir Mars'ta yanardağ olduğu fark edilemediğinden "gizli kaldığını" belirtti.

Yanardağın, yaklaşık 450 kilometre genişliğinde ve 9 bin 22 metre yüksekliğinde olduğunu söyleyen bilim insanları, yanardağın Mars'ın ekvatoruna yakın Tharsis volkanik bölgesinin doğu kısmında yer aldığını bildirdi.

Bilim insanları, yanardağın tabanına yakın yerde buzul tabakası kalıntıları tespit ettiklerini ve bu durumun uzayda yaşam belirtileri aramak için bu yanardağı önemli bir yere taşıdığını aktardı.

NASA Ames Araştırma Merkezine bağlı SETI Enstitüsü ve Mars Enstitüsünden gezegen bilimci ve çalışmanın başyazarı Dr. Pascal Lee, yaptığı açıklamada, "Geçen yıl bir buzul kalıntısı bulduğumuz bölgenin jeolojisini inceliyorduk ki devasa ve derinden aşınmış bir volkanın içinde olduğumuzu fark ettik." ifadesini kullandı.

Öte yandan, çalışmada, ABD Uzay ve Havacılık Ajansının (NASA) "Mariner 9", "Viking 1 ve 2", Mars Global Surveyor, Mars Odyssey ve Mars Reconnaissance Orbiter misyonlarının yanı sıra Avrupa Uzay Ajansının (ESA) Mars Express misyonundan elde edilen verilerin kullanıldığı belirtildi.



Konakçılarını "dehşet verici" bir şekilde öldüren arı türü keşfedildi

Syntretus perlmani larvası, günlerce yaşadığı konağın karnından çıkıyor (Matthew Ballinger)
Syntretus perlmani larvası, günlerce yaşadığı konağın karnından çıkıyor (Matthew Ballinger)
TT

Konakçılarını "dehşet verici" bir şekilde öldüren arı türü keşfedildi

Syntretus perlmani larvası, günlerce yaşadığı konağın karnından çıkıyor (Matthew Ballinger)
Syntretus perlmani larvası, günlerce yaşadığı konağın karnından çıkıyor (Matthew Ballinger)

Kurbanlarını "dehşet verici" bir yolla öldüren bir yaban arısı türü keşfedildi. Meyve sineklerinin içine bıraktıkları larvalar büyüyerek sineğin karnını patlatıyor. 

Parazitoid yaban arıları, genellikle yumurtalarını henüz gelişim aşamasındaki sineklere bırakıyor. Bu dönemde konakçıların daha savunmasız olması arıların işini kolaylaştırıyor. 

Yumurtadan çıkan arılar, gelişimi devam eden sineklerin içinde büyüyerek onları içeriden yiyor. Sinekler genellikle yetişkinliğe varmadan ölüyor.

Fakat araştırmacılar ilk defa yetişkin sinekleri hedef alan bir parazitoid yaban arısı türü tespit etti. 

Mississippi Eyalet Üniversitesi'nden doktora öğrencisi Logan Moore, bahçesinden topladığı meyve sineklerinin karnında, bilinmeyen bir türde yaban arısı larvası olduğunu gördü. 

Moore ve ekip arkadaşları, Syntretus perlmani adı verdikleri türün gelişim süreçlerini laboratuvar ortamında inceledi. 

Bulgularını önde gelen hakemli dergi Nature'da 11 Eylül'de yayımlayan ekip, arının iğnesiyle yetişkin meyve sineklerinin karnına yumurtasını bıraktığını kaydetti. 

Daha sonra yumurtanın larvaya dönüşerek sineğin karnında 18 gün kaldığı ve konakçısının karnını patlatarak onu terk ettiği gözlemlendi.

Ardından birkaç saat ortalıkta gezinen arı, koza evresine geçerek 23 günün ardından yetişkin olarak kozadan çıktı.

Moore, "Sineğin yan tarafından dışarı çıkıyor" diyerek ekliyor: 

Ve durumu daha dehşet verici kılan şey de sineğin genellikle bundan sonraki birkaç saat boyunca canlı kalması.

Yeni bulunan yaban arısının, dünyanın en yaygın sinek türlerinden meyve sineğini (Drosophila melanogaster) hedef alması bilim insanlarını şaşkına çevirdi. Araştırmacılar, böyle bir keşfin nasıl şimdiye kadar yapılmadığını anlamaya çalışıyor. 

Moore, "Belki de bu kadar uzun süre keşfedilmemesinin nedeni, kimsenin bunu beklememesiydi" ifadelerini kullanıyor.

Sinekler, larva vücuttan ayrıldıktan sonra genelde bir süre daha yaşıyor (Matthew Ballinger)
Sinekler, larva vücuttan ayrıldıktan sonra genelde bir süre daha yaşıyor (Matthew Ballinger)

Bilim insanları laboratuvar testlerinde Syntretus perlmani'nin, Drosophila cinsindeki başka sinekleri de konakçı olarak seçtiğini gözlemledi.

Makalenin ortak yazarı Matthew Ballinger "Sinekleri hedef alan bilinen tüm parazitoid yaban arıları olgunlaşmamış yaşam evrelerindeki sineklere saldırır ve onun içinde gelişir" diyor: 

Drosophila ve diğer sinekleri hedef alan parazitoid yaban arıları hakkında 200 yıldır araştırmalar yürütülmesine rağmen, bugüne kadar yetişkinlere saldıran bir türe hiç rastlamamıştık.

Araştırmacılar Syntretus perlmani'nin, yetişkin sinekleri konakçı haline getirecek şekilde nasıl evrimleştiğini bulmayı amaçlıyor. 

Ekip, Syntretus perlmani'nin ABD'nin doğu kısmında geniş bir yaşam alanına yayıldığını söylüyor (Matthew Ballinger)
Ekip, Syntretus perlmani'nin ABD'nin doğu kısmında geniş bir yaşam alanına yayıldığını söylüyor (Matthew Ballinger)

Ballinger "Yeni tür hakkında daha fazla bilgi edinmek için sabırsızlanıyoruz" diyerek ekliyor: 

Umarız diğer araştırmacılar da önümüzdeki yıllarda kendi projelerine başlayarak bu türün enfeksiyon biyolojisini, ekolojisini ve evrimini daha iyi anlamaya çalışır.

Independent Türkçe, Popular Science, Live Science, Nature