Anlaşılamayan sinyaller gönderen Voyager 1 uzay aracından 4 ay sonra ilk kez anlamlı veri alındı

Bilim insanlarınca çözümlenen sinyalin uçuş veri alt sistemi kayıtlarını içerdiği açıklandı

AA
AA
TT

Anlaşılamayan sinyaller gönderen Voyager 1 uzay aracından 4 ay sonra ilk kez anlamlı veri alındı

AA
AA

 ABD Ulusal Havacılık ve Uzay Ajansının (NASA) 1977'de uzaya fırlatılan ve görevini hala sürdüren, kasımdan bu yana anlaşılamayan sinyaller gönderen Voyager 1 uzay aracından ilk kez anlamlı veri aldığı bildirildi.

NASA’dan yapılan açıklamada, Kasım 2023’ten beri Dünya’ya anlaşılamayan sinyaller ileten Voyager 1’in 1 Mart’ta yollanan komuta anlaşılır karşılık verdiği belirtildi.

Açıklamada, "Sorunun kaynağının bilim ve mühendislik verilerini Dünya’ya gönderene kadar depolayan uçuş veri alt sistemindeki (FDS) 3 bilgisayardan birinde olduğu tahmin ediliyor.” bilgisi paylaşıldı.

Yetkililer, uzay aracına 1 Mart’ta gönderilen komuta 3 Mart’ta yanıt geldiğini belirterek, bunun daha önce anlaşılamayan sinyallere benzemediğinin fark edilmesi üzerine 4 gün sonra çözümleme için incelemeye alındığını anlattı.

Bilim insanlarının 10 Mart’ta çözümlemeyi başardıkları sinyalin FDS kayıtlarını içerdiği açıklandı.

Bilim insanları, Voyager 1’den gönderilen sinyalin, FDS’nin ne yapması gerektiğine dair adımları ve son dönemdeki değişiklikleri içermesinden dolayı uzay aracındaki iletişim problemlerini çözmede yardımcı olabileceğini düşündüklerini açıkladı.

Güneş sisteminin etki alanı dışında araştırma yapmak amacıyla 1977'de uzaya gönderilen Voyager 1, Dünya'ya 23,3 milyar kilometre uzaklıkta bulunuyor.

Yıldızlar arası konumu nedeniyle Voyager 1'in tek yönlü seyahati 20 saat 33 dakika sürüyor ve bu nedenle NASA ile arasındaki mesajın gelip gitmesi iki günü buluyor.

Öte yandan NASA, yanlış komut gönderip bağlantıyı kaybettiği Voyager 2 uzay aracından sinyal almaya çalışıyor.



Betelgeuse'in uzun "kalp atışlarının" gizemi çözülüyor mu?

Betelgeuse, süpernova patlaması yaşadığında muhtemelen gündüz vakti bile görülebilecek ancak bunun binlerce yıl daha yaşanması beklenmiyor (ALMA/ESO)
Betelgeuse, süpernova patlaması yaşadığında muhtemelen gündüz vakti bile görülebilecek ancak bunun binlerce yıl daha yaşanması beklenmiyor (ALMA/ESO)
TT

Betelgeuse'in uzun "kalp atışlarının" gizemi çözülüyor mu?

Betelgeuse, süpernova patlaması yaşadığında muhtemelen gündüz vakti bile görülebilecek ancak bunun binlerce yıl daha yaşanması beklenmiyor (ALMA/ESO)
Betelgeuse, süpernova patlaması yaşadığında muhtemelen gündüz vakti bile görülebilecek ancak bunun binlerce yıl daha yaşanması beklenmiyor (ALMA/ESO)

Bilim insanları, gökyüzündeki en parlak yıldızlardan biri olan Betelgeuse'in yalnız olmayabileceğini öne sürdü. 

Orion Takımyıldızı'nda Dünya'dan 427 ışık yılı uzaktaki Betelgeuse, yeryüzüne en yakın kırmızı üstdev. 

Evrendeki en büyük hacme sahip bu yıldızların kütlesi, boyutuna oranla daha az oluyor. Betelgeuse de Güneş'in 700 katı büyüklüğe ve 15 katı kütleye sahip.

Dünya'dan görülebilen en parlak yıldızlar arasındaki Betelgeuse, gökbilimciler tarafından da epey detaylı bir şekilde inceleniyor. Ancak yeni bir araştırmaya göre çok önemli bir şey gözden kaçmış olabilir. 

Betelgeuse gibi yıldızlar, belirli periyotlar halinde şişip iniyor. Yıldızın çekirdeğindeki gazın ısınıp yüzeye çıkması ve ardından soğuyarak geri inmesi sonucu bu döngü yaşanıyor. 

Yapılan gözlemlerde Betelgeuse'in bu türden 400 günlük döngülere girdiği ve bu nedenle parlaklığının artıp azaldığı kaydediliyor. 

Ancak gökbilimciler Betelgeuse'in 2 bin 170 gün süren daha yavaş bir döngüde de parlaklığının artıp azaldığını gözlemliyor. 

Bilim insanları, uzun ikincil periyot (long secondary period / LSP) dedikleri bu ikinci döngünün sebebini saptayamıyor. 

Henüz hakem denetiminden geçmeyen ve ön baskı sunucusu arXiv'de yayımlanan araştırmaya göre, Güneş'in yaklaşık 1,7 katı kütleye sahip bir yıldız bu uzun periyoda yol açıyor olabilir. 

2019 sonu ila 2020 başında Betelgeuse'in parlaklığında ciddi bir düşüş yaşanmıştı. Bu olayı yıldızın ömrünün sonuna geldiği ve süpernova patlaması geçireceği şeklinde yorumlayanlar olmuştu. 

Fakat daha sonra araştırmacılar, çok yüksek ihtimalle Dünya'yla Betelgeuse arasına büyük bir toz bulutu girmesinin parlaklıktaki muazzam düşüşe yol açtığı sonucuna varmıştı.

Yeni çalışmayı yürüten ekip LSP'yi açıklayabilecek farklı senaryolar üzerinden çeşitli hesaplamalar yaptı. 

Hesaplamalar, başka bir yıldızın Betelgeuse'i çevreleyen toz bulutunun içinden geçmesinin 2 bin 170 günlük döngüyü açıklayabileceğine işaret ediyor.

Ekip, yoldaş yıldızın bu döngü içinde toz bulutunu kısa süreliğine dağıtarak Betelgeuse'in parlaklığını artırdığını öne sürüyor. 

Betelgeuse'in bir yoldaşı olabileceği ihtimali daha önce de ortaya atılmıştı. Ancak yeni araştırmayı yürüten ekip 2020'deki parlaklık düşüşünden sonraki gözlemlerin bu teoriyi güçlendirdiğini savunuyor. 

Bilim insanları ayrıca yıldızın çok uzun bir süre boyunca daha süpernova patlaması geçirmeyeceğini düşünüyor.

Araştırmacılar yoldaş yıldızın Güneş'in 1,7 katı kütleye sahip olduğunu tahmin ediyor ancak bir nötron yıldızı da olabilir. 

Bazı yıldızların süpernova patlamasından sonra kendi içine çökmesiyle oluşan nötron yıldızları çok daha yoğun oluyor. 

Yeni çalışmada öne sürülen teori Betelgeuse'le ilgili önemli bir soru işaretini giderme potansiyeli taşısa da doğrulanması için gözlem verilerine ihtiyaç var. 

Independent Türkçe, Live Science, EarthSky, Evrim Ağacı, arXiv